حسن فهیمی راد معاون سابق سازمان بورس اعتقاد دارد این بازار باید بر روی بازاریابی سرمایهگذاری کند و همچنین نقش دولت در بازار کاهش یابد.
فهیمی راد در گفت و گو با بازار نیوز درباره مشکلات حال حاضر بازار بورس میگوید: بازار بورس همانطور که سالها بیان شده مانند داشبورد ماشین است که تمام مشخصات ماشین را نشان میدهد. در اقتصاد ما در تمام زمینهها شرایط خوبی نداریم. کشور در رکود است و مسئولان نمیدانند که چطور کشور را از رکود خارج کنند. به عنوان مثال با بخش مسکن که بزرگترین مسئله کشور است اینگونه رفتار میکنند. وقتی مسکن در رکود است یعنی 200 شغل وضعیت خوبی ندارد. از این 200 شغل در حدود 100 شغل در بورس هستند. مانند آهن، رنگ و سیمان. وقتی این بخشها در رکود هستند بازار بورس که آینه نمای آن است، شرایط را نشان میدهد.
وی ادامه میدهد: متاسفانه در بورس موضوعی که مهم است و در دوره ما هم بسیار مطرح بود بحث بازاریابی و آوردن افراد جدید در بازار است. بسیار مهم است که همیشه گروهی از سرمایه داران و عموم مردم را بازاریابی بکنند. یعنی همین کسانی که پولهای خود را در بانک میگذارند.
این کارشناس بازار بورس میگوید: زمانی اعتقاد بر این بود که هر کالایی که تولید می شود مردم تقاضا میکنند در حال حاضر در بازار بورس نیز این اعتقاد حاکم است. ولی سرانجام روزی به نقطه سر به سر میرسد و زمانی که کالا و مخصوصا کالای مالی کیفیت نداشته باشند مردم آن را تقاضا نخواهند کرد.
این کارشناس بازار بورس بزرگترین مشکل حال حاضر را بازاریابی میداند و میگوید: ما در حال حاضر در بورس بحثی با عنوان بازاریابی نداریم. مسئولان تنها دنبال این هستند که سهمی را بیاورند و عرضه اولیه انجام دهند. زمانی که ما مسئول بورس بودیم مردم پولهای خود را میآوردند و ما نظارت میکردیم همه چی روند عادی داشت. ولی الان بورس دولتی شده و انگیزهای برای کسی باقی نمانده است. باید حتی به سرمایهگذار خُرد انگیزه داد و آنها را بازاریابی کرد. مثلا نخست وزیر ژاپن فیلم 50 ثانیهای برای بازاریابی و جذب سرمایه در بورس بازی کرده است.
معاون سابق بازار بورس ادامه میدهد: در بورس کالای مالی تولید میشود و باید شفافیت لازم را داشته باشد ولی زمانی که دولتی میشود باید گفت بورس یک نهاد پاسخگو است تا فرمانبردار. مدیران آن باید پاسخگو باشند. در کشورهای دیگر وقتی به این حالت میافتد مدیران را عزل میکنند. هیچ نظارتی روی بورس انجام نمیشود و عدهای که الان در بازار مشغول فعالیتاند، کارمندان دولتی هستند.
فهیمی راد در زمینه بانکها و شرکتهای در بورس میگوید: شرکتهای سرمایه گذاری دولتی و شبه دولتی و بانکها، بورس را از پویایی انداختهاند. بورس مانند یک موجود زنده است و هر ماه باید حرکتی رو به جلو در آن اتفاق بیافتد. هر روز باید قوانین و آیین نامههای اجرایی آن تدوین و به روز شود. یعنی باید تعمیر و نگهداری کنید و هر روز مراقباش باشید. برای اینکه بورس پیشرفت کند باید افراد کاردان و به روز را در آن قرار دهید تا مردم بتوانند به آن اعتماد کنند و سرمایههای خود را وارد بورس کنند. باید مشوقهای مالیاتی وجود داشته باشند و گروهی در برنامههای تلویزیونی برای مردم انگیزه ایجاد کند به آنها بگویند که اگر این بازار رونق بگیرد چه پیشرفتهایی خواهیم کرد.
معاون سابق بازار بورس میگوید: این بورس آن بورسی نیست که ما احیاش کردیم و راه انداختهایم، دائما به دنبال این هستند که نیازهای دولت را برآورده کنند. در حال حاضر هیچ کس از پول مردم دفاع نمیکند. مدیران باید تلاش کنند و انگیزه ایجاد نمایند. آنها باید مردم را در جریان اتفاقات بگذارند ولی وقتی این اتفاق نمیافتد شرایط به این گونه میشود.
صالحی راد درباره آیتالله رفسنجانی میگوید: آقای رفسنجانی اولین رئیسجمهوری بودند که به بازار بورس آمد و از آن حمایت کرده است. بقیه مسئولین کشور هیچگاه به بازار بورس سر نزدند. وزرای حال حاضر چرا به بورس نمیروند؟ از دور اطلاعات گرفتن کافی نیست و باید در متن کار باشند. وقتی پول گندم را از بورس تامین منابع کردند کدام وزیر آمد تشکر کند؟
وی درباره صحبتهای شاپور محمدی درباره تزریق حداقل 5 تا 10 درصد از منابع صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت به بازار سهام و تاثیر آن بر بازار سرمایه میگوید: تاثیر دارد اگر که انجام شود. آقای شاپور محمدی دستور میدهد اما صندوقهای سرمایهگذاری از انجام دادن آن سر باز میزنند. باید برای عدم فرمانبرداری آنها جریمهای تعیین شود. درست است که نوسان در ذات بورس است ولی صندوقها یک دستشان پول است یک دستشان سهم. هنگامی که سهم در بازار کم بود باید سهم وارد کنند و هنگامی که نقدینگی پایین بود باید پول بیاورند. ولی صندوقها این کار را نمیکنند چون بیشتر آنها ناشی هستنند. در کل صورت اصلی مسئله بازاریابی در بورس است و مسئولان چنین نیازی را هیچگاه ندیدهاند.
وی درباره بلوکزنیهای درون بازار بورس گفت: بلوک زنی کاری است که خارج از بورس انجام میشود و این کاروظیفه مدیر بورس است که اجازه بلوک زنی را ندهد. مردم باید بتوانند سهم عرضه کنند و بخرند. یکی از مهمترین ارکان بورس، نقدشوندگی بازار است. باید در هر قیمتی بتوانند سهمی را بخرند
وی درباره بسته شدن نمادها اعتقاد دارد: نماد بستن مشکلی را حل نمیکند. مردم چه گناهی کردهاند. همین موارد باعث میشود که مردم از بازار بورس فاصله بگیرند. وقتی نماد باز باشد خود بازارجواب میدهد که این سهم چقدر ارزش دارد.
این کارشناس بورس نقش رئیس سازمان بورس را مانند رئیس بانک مرکزی میداند و میگوید: رئیس سازمان مانند رئیس بانک مرکزی باید مستقل باشد تا بتوانند گردش منابع را به وجود بیاورند. مهم نیست که سهم در بازار ضرر کند مهم این است که بشود سهم را فروخت. نمادها را مدتها است که بستهاند و پاسخگوهم نیستند. بستن نماد تحت شرایط خاصی اتفاق میافتد و باید آخرین اهرمی باشد که توسط سازمان بورس اعمال میشود.
در انتها وقتی از وی سوال شد چه پیشبینی درباره آینده بازار دارید پاسخ داد: وقتی ساختار اشتباه باشد رفتار هم اشتباه میشود. مشکل بازار بورس، پول نیست. مشکل به روز کردن آیین نامهها، ملزم کردن شرکتها تا به قوانین احترام بگذارند، نقد شوندگی و نمادهای بسته است.