دولت در طرح مسکن اجتماعی قصد دارد به خانوارهای کمبضاعت کمک کند و از طرف دیگر این خانهها نه در خارج از شهر بلکه در بافت فرسوده شهری احداث خواهد شد.
به گزارش خبرنگار بازار نیوز، برنامه دولت در ابتدای گرفتن سکان هدایت کشور برای بهبود وضعیت مسکن قشر پایین جامعه مسکن اجتماعی و حمایتی بود و حتی در روزهای اول دولت صحبتهایی وجود داشت که قرار است آن را جایگزین مسکن مهر کنند. ولی با توجه به بزرگ بودن و سنگین بودن پروژه مسکن مهر این طرح روزبهروز و سالبهسال به تعویق افتاد تا سرانجام در هفته گذشته توسط هیئت دولت به تصویب رسید. با توجه به تمام حرف و حدیثهایی که پیرامون آن وجود دارد هنوز جزئیات و چگونگی عملیاتی شدن این طرح بهطور مشخص معلوم نیست و به همین دلیل بازارنیوز میخواهد به جستوجوی این طرح دولت بپردازد و سعی کند گره این موضوع را باز کند.
در طرحی که توسط دولت در هفته گذشته تصویبشده آمده است که در مدل مسکن حمایتی (کمک به ساخت و خرید مسکن ملکی و کمک بلاعوض) بانک مرکزی موظف شد به تعیین بانک عامل برای تأمین تسهیلات در سقف مبلغ اعلامی اقدام کند. استفاده از این تسهیلات برای خرید بناهای تا عمر 20 سال بلامانع است. در این مدل، کمک به ساخت و خرید مسکن ملکی و کمک بلاعوض به متقاضیان مسکن مهر فاقد متقاضی از اهداف مدنظر است.
در مسکن اجتماعی نیز کمک به ساخت مسکن استیجاری، پرداخت کمکهزینه اجاره و وام قرضالحسنه ودیعه مسکن موردتوجه قرار گرفته است و شامل اشخاص حقیقی و حقوقی خواهد شد که دارای زمین بوده و تمایل به احداث واحدهای مسکونی استیجاری با نرخ اجاره ترجیحی و در قالب توافق با بنیاد مسکن انقلاب اسلامی داشته و به ازای هر واحد استیجاری تا دو برابر سقف تسهیلات اعلامی اعطا میشود.
مطابق یکی از بندهای این طرح، دولت برای امسال 70 هزار واحد مسکونی پیشبینی کرده است. درمجموع با احتساب سال 95 و سالهای 96، 97، 98، 99 و 1400 بالغ بر 570 واحد مسکونی اجتماعی مورد حمایت دولت قرار میگیرد. با توجه به اینکه تا پایان سال 95 تنها یک ماه باقیمانده است و دولت در انتهای بهمنماه تازه این طرح را تصویب کرده است ایجاد 70 هزار مسکن در 95 تنها در حد یک شعار است و غیرممکن میباشد.
عرضه مسکن چگونه است؟
با توجه به مشکلاتی که برای مسکن مهر به وجود آمد و سبب شد نقدینگی بسیار زیادی بر اقتصاد تحمیل شود در ابتدا این تصور وجود داشت که این طرح نیز توسط دولت قرار است اجرایی شود و نتیجه آن تنها تورم و تزریق نقدینگی در کشور است. اما به نظر میرسد دولت قصد دارد این طرح را در اختیار بخش خصوصی قرار دهد و خودش برای تولید آن تنها نظارهگر باشد. عظیمیان مدیرعامل سازمان زمین و مسکن درباره پروژه مسکن اجتماعی گفته بود اجرای مسکن اجتماعی بر عهده بخش غیردولتی است، برای اجرای این پروژه زمین در اختیار بنیاد مسکن ، انجمن خیرین مسکنساز و هر نهاد متقاضی دیگر قرار میدهیم.
در این پروژه قرار است به تولیدکنندگان مسکن وام داده شود تا آنها نقش عرضهکننده را داشته باشند. قرار است در شهرهای کوچک 40 میلیون، در شهرهای متوسط 60 میلیون و در شهرهای بزرگ 80 میلیون تومان وام برای ساخت مسکن استیجاری پرداخت شود. جواد حقشناس معاون بنیاد مسکن در هفته دوم بهمنماه گفت: اساس برنامه دولت، بخش خصوصی و سرمایهگذار مکلف است ۶۰ درصد واحدها را بهصورت ملکی به فروش برساند و ۴۰ درصد باقیمانده را در اختیار خانوارهای کمدرآمد قرار دهد.
اما دولت در عرضه مسکن برای خانوارهای کمدرآمد دو برنامه مهم دیگر هم دارد. مسکن مهر که در ابتدا با اقبال بسیار زیاد مردم مواجه شد حال باگذشت زمان و انبوهسازی گسترده صورت گرفته با مازاد عرضه مواجه است یعنی اینکه برخی از واحدها روی دست دولت مانده است و باید فکری باحال آنها بکند. به نظر میرسد یکی از هدفگذاریهای دولت برای مسکن اجتماعی همین واحدهای خالی مسکن مهر است و قرار است وارد طرح مسکن اجتماعی شود. علی چگینی مدیرکل دفتر برنامهریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی درباره طرح مسکن اجتماعی درباره واحدهای مازاد مسکن مهر گفته بود: برای این واحدها از منابع مالی دولت و بانکها هزینه شده و برای جلوگیری از اتلاف منافع برنامه داریم که از این ظرفیت در طرح مسکن اجتماعی استفاده شود.
نکته دوم درباره محل احداث مسکن اجتماعی است. یکی از مشکلاتی که در شهر تهران و اغلب کلانشهرهای کشور وجود دارد احداث مجتمعهای مسکونی در خارج شهر است که ازیکطرف شهرنشینی را گسترش میدهد و شهر را روز به روز گستردهتر میکند و از طرف دیگر سبب میشود خدمترسانی در این نقاط منزوی سختتر شود. بهعنوانمثال در طرح مسکن مهر یکی از بزرگترین مشکلات پیش روی دولت احداث مدرسه، مسجد و نیروی انتظامی و همچنین برقرسانی و آبرسانی به این مجتمعها بود. گویا دولت این بار میخواهد در طرح مسکن اجتماعی همان اشتباههای گذشته را تکرار نکند و خانهها را در مناطق فرسوده شهری بسازد. حمیدرضا عظیمیان معاون وزیر مسکن و مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن با اشاره به اینکه در حال حاضر جمعیت تهران بیش از ظرفیت آن است گفته بود: برای اجرای مسکن اجتماعی از بافت فرسوده استفاده خواهیم کرد و با تملک بافت فرسوده و بهسازی و نوسازی آن مسکن اجتماعی را به اجرا میرسانیم.
به چه افرادی تعلق میگیرد؟
همانطور که گفته شده بود مسکن اجتماعی قرار است دهکهای پایین درآمدی را هدف قرار بدهد و صرفاً برای آنها تولید شود. جواد حقشناس میگوید مطابق تفاهمنامهای ۱۰ ساله بین سازندگان و بنیاد مسکن، واحدهای مسکونی تحت نظارت بنیاد ساخته شده و به خانوارهای گزینششده کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی واگذار میشود. همانطور که مشخص است برخلاف طرح مسکن مهر که بهصورت نامنویسی افراد در آن صورت میگرفت متقاضیان مسکن مهر قرار است توسط خود دولت شناسایی شود و به آنها با استفاده از یارانه و وامهای رهنی کمک گردد. بنا بر پیشبینیهای انجام گرفته قرار است به خانوارهای هدف بین 200 تا 400 هزار تومان یارانه اجاره پرداخت شود و در مواردی حتی ممکن است مبلغ 7 میلیون تومان وام قرضالحسنه در اختیار خانوارهای کمبضاعت به منظور رهن قرار بگیرد.