گروه بازرگانی بازارنیوز : طبق برآوردهای ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، قاچاق پوشاک کشور در حالی به رقم ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار رسیده که این رقم ۱.۵ برابر بودجه وزارت بهداشت و ۲۵ برابر بودجه وزارت ورزش است و اگر این میزان قاچاق به صفر رسانده شود، ۲۶۰ هزار شغل ایجاد خواهد شد.

مصرف سالانه پوشاک کشور برابر 8.1میلیارد دلار است که تولید داخل 5 میلیارد و 500 میلیون دلار و واردات رسمی 61میلیون دلار سهم دارند. بر اساس شکاف بین عرضه و تقاضا، اختلاف بین این اعداد حدوداً برابر با 2.6میلیارد دلار است و این یعنی همان قاچاق.

میزان قاچاق پوشاک، 1.5برابر بودجه وزارت بهداشت و 25 برابر بودجه وزارت ورزش

بر اساس این گزارش، در حالی رقم قاچاق پوشاک کشور به 2,600,000,000 دلار رسیده که بودجه وزارت بهداشت برای امسال، 14,023,254,600,000 تومان می‌باشد و به عبارتی میزان قاچاق پوشاک کشور، حدوداً 1.5برابر بودجه وزارت بهداشت در سال97 است.
همچنین بودجه وزارت ورزش در سالجاری برابر با 828,179,300,000 تومان است که اگر آن را با میزان قاچاق پوشاک کشور مقایسه کنیم، می‌بینیم که این میزان قاچاق، حدوداً 25برابر بودجه وزارت ورزش است.

قاچاق پوشاک به صفر برسد، 260,000 شغل ایجاد می‌شود

آمارهای بین‌المللی نشان می‌دهد که واردات هر 10,000دلار کالای قاچاق، موجب از بین رفتن یک شغل خواهد شد؛ بنابراین اگر قاچاق 2,600,000,000 دلاری پوشاک کشور را به صفر برسانیم، 260,000 شغل ایجاد می‌شود.
این حجم بالا از قاچاق در حالی اتفاق می‌افتد که به اذعان امیرمحمد پرهام‌فر، مدیر کل معاونت اقتصادی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، «در حال حاضر تولید پوشاک کشور ما با کیفیت خوب امکان‌پذیر است اما بازار رقابتی خود را با قاچاق تهدید می‌بیند». مجتبی درودیان، رئیس اتحادیه پیراهن‌دوزان هم سال گذشته عنوان کرده بود که بر اساس برآوردهای انجام‌شده، تقریباً 40درصد از واحدهای تولیدی، این صنف را ترک کرده‌اند و یا آنکه سیدمهدی لسان‌طوسی، رئیس اتحادیه فروشندگان پوشاک مشهد هم گفته است که «طی یک سال اخیر، 1500واحد عرضه پوشاک در مشهد درخواست ابطال پروانه کسب خود را داده‌اند». همچنین به اذعان منصور تیرگر، رئیس مرکز پژوهش اتحادیه پوشاک، «تا کنون 40درصد از واحدهای تولیدی پوشاک تعطیل شده‌اند و با ادامه این وضعیت پیش‌بینی می‌شود که حدود 30درصد دیگر از واحدهای تولیدی پوشاک تا پایان امسال تعطیل شوند».

پوشاک، در صدر بیشترین کالاهای قاچاق

آمارهای گمرک نشان می‌دهد که در سال88 و 89، گروه کالایی پوشاک، پس از مشروبات الکلی در رتبه دوم اقلام مکشوفه قاچاق قرار داشته که 17.42درصد کل قاچاق کشور را به خود اختصاص داده است. همچنین کشفیات قاچاق در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز حاکی از آن است که در سال94، پوشاک، با 2میلیارد و 368میلیون دلار، در صدر کالاهای قاچاق ورودی به کشور قرار داشته است. 
این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که به اذعان فعالان حوزه نساجی و پوشاک، عمده فعالیت کشور ما در زمینه نساجی، به تولید کالاهای نهایی معطوف می‌شود و نیروی کار نسبتاً ارزان و هزینه پایین انرژی در ایران، از جمله مهم‌ترین پتانسیل‌های موجود کشور به شمار می‌آیند؛ همین امر، تولید را برای کشور ما در مقایسه با کشورهای اروپایی و برخی از کشورهای همسایه، مناسب‌تر کرده است.

آسیب‌های «قاچاق» از نگاه مرکز پژوهش‌های مجلس

صنعت نساجی و پوشاک یکی از قدیمی‌ترین صنایع تولیدی کشور است که در ایران سابقه چهارهزار ساله دارد و بیش از 100سال پیش، صنعتی شده است اما تحت تأثیر پدیده قاچاق قرار گرفته و این موضوع، آسیب‌شناسی قاچاق پوشاک را با اهمیت می‌کند. 
مرکز پژوهش‌های مجلس هم در گزارشی کارشناسی به بررسی قاچاق پوشاک در کشور پرداخته و «ایجاد اشکال در تحلیل‌های اقتصادی که بر پایه آمار استوار است»، «کاهش درآمدهای دولت از محل اخذ حقوق ورودی کالاهای وارداتی»، «کاهش قیمت کالای وارداتی و کاهش قدرت رقابت بخش تولید»، «افزایش هزینه‌های مبارزه با قاچاق»، «انتقال نیروی کار بهره‌ور از بخش‌های تولیدی اقتصاد به بخش قاچاق به سمت بازدهی بالا» و نیز «کاهش بهره‌وری در بخش تولید و غیره» را از جمله پیامدهای اقتصادی قاچاق عنوان کرده است.

افت صادرات پوشاک کشور نشان‌دهنده چیست؟

بر اساس این گزارش، آمارهای صادرات نشان می‌دهد که از سال85 تا 95، صادرات انواع پوشاک ایرانی از 10800تن به 3800تن رسیده و به عبارت دیگر با کاهش حدوداً سه برابری مواجه شده است. از نظر ارزش نیز در شرایطی که حجم این صادرات در سال1385 معادل 130میلیون دلار بوده در سال1395 این رقم به 46.2میلیون دلار رسیده است. به گفته کارشناسان اقتصادی، «افت صادرات نشان‌ می‌دهد که رقابت‌پذیری تولیدکنندگان ایرانی در بازارهای بین‌المللی کاهش یافته چراکه در حال حاضر با نصف ظرفیت کار می‌کنند و با افزایش هزینه و قیمت تمام شده، توانایی سرمایه‌گذاری در زمینه طرح‌های نو را نداشته و در نتیجه قدرت رقابت خود را با تولیدکنندگان خارجی از دست داده اند و به این ترتیب، رکود تولیدکنندگان پوشاک و بیکاری کارگران این صنف را شاهد هستیم».
گزارشهای مرکز آمار هم نشان می‌دهد که تولید پوشاک ایران طی سال‌های70 تا 90 بطور متوسط، سالانه 4.5درصد رشد منفی داشته و برای بخش نساجی و تولید منسوجات نیز به طور متوسط با کاهش 1.3درصدی همراه بوده است.

لزوم برخورد جدی توسط نیروی انتظامی

مقام معظم رهبری در سال81 فرمان مهمی را با موضوع مبارزه با قاچاق کالا و ارز به رئیس‌جمهور وقت ابلاغ کردند که در بخشی از آن آمده است: «برخورد قضایی و انتظامی، قاطع و در ارتباط کامل با تصمیم‌گیری‌های آن کانون مرکزی باشد». همچنین طبق «بند8 ماده4 قانون نیروی انتظامی»، «بند الف ماده29 قانون آیین دادرسی کیفری» و نیز «ماده39 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز» نیروی انتظامی مکلف به مبارزه با معضل قاچاق شده است.
بنابراین در راستای اجرای دستورات مقام معظم رهبری و نیز مقابله با میزان بالای قاچاق پوشاک کشور، تعطیلی و رکود حاکم بر تولیدکنندگان و واحدهای تولید پوشاک، بیکاری کارگران این صنف، کاهش درآمد دولت، افزایش هزینه‌های مبارزه با قاچاق و غیره، انتظار می‌رود تا اقدامات جدی‌تر و مبارزات بیشتری از سوی ارگان‌ها و دستگاه‌های مربوط در این خصوص صورت گیرد.

صدا و سیما