گروه بازرگانی بازارنیوز : احسان سلطانی، پژوهشگر اقتصادی یادداشت زیر را در کانال تلگرامی خود منتشر کرد:

صادرات با رانت ارز :

• در مرداد ماه ۱۳۹۷، صادرات گوجه فرنگی با ۳۷۰ درصد رشد نسبت به ماه قبل از آن و ۳۰۰ درصد رشد نسبت به ماه مشابه در سال قبل از آن، به ۷۳ هزار تن صعود کرد. صادرات گوجه فرنگی در پنج ماهه نخست سال جاری ۱۲۴ درصد رشد نسبت به مدت مشابه در سال قبل از آن، نشان می دهد.
• در مرداد ماه سال جاری صادرات رب گوجه فرنگی با ۵۰۰ درصد رشد نسبت به ماه قبل از آن و ۴۶۰ درصد رشد نسبت به ماه مشابه در سال قبل از آن، به ۴۷ هزار تن بالغ افزایش یافت. با توجه به مصرف حدود ۴.۵ کیلوگرم گوجه فرنگی جهت تولید رب آن، صادرات گوجه فرنگی (شامل مصرف رب گوجه فرنگی) به ۲۸۵ هزار تن در مرداد ۱۳۹۷ رسید که نیمی از صادرات پنج ماهه نخست سال جاری را در بر می گیرد.
• در طی یک سال اخیر قیمت گوجه فرنگی از ۲۲۰۰ تومان در کیلوگرم به بیش از ۷۰۰۰ تومان افزایش یافته و ظرف یک ماه اخیر قیمت رب گوجه فرنگی در سه ماه اخیر بیش از دو برابر شده است.
• در خصوص سیب زمینی نیز اتفاق مشابهی رخ داده است. طی یک سال اخیر قیمت سیب زمینی از کمتر از ۲۰۰۰ تومان در کیلوگرم به بیش از ۳۵۰۰ تومان رسیده است.
• گوجه فرنگی محصولی آب بر است و برای تولید هر سه کیلو از آن، یک متر مکعب آب استفاده می شود. هزینه بسیار نازل برداشت آب (۷۰ تومان برای هر کیلووات) ضمن آن که هزینه آب برای تولید این محصول در ایران را به کمترین میزان رسانیده، موجب شده که صادرات این محصول توام با رانت بالای آب باشد.
• در شرایطی که تولید گوجه فرنگی افزایش یافته و تولید سیب زمینی بدون تغییر مانده است، رئیس اتحادیه بارفروشان اعلام کرد که در صورت ادامه روند فعلی صادرات، شاهد نایاب شدن این محصولات در داخل کشور خواهیم بود.
• سیب زمینی و گوجه فرنگی مثال هایی هستند، از آن چه تحت عنوان حمایت از صادرات و با سیاست گذاری های مخرب ارزی در اقتصاد کشور می گذرد. با توجه به امکان صادرات رسمی یا غیر رسمی اغلب کالاها، قیمت اغلب کالاها دارد به تدریج با قیمت ارز آزاد تعیین می شود. استمرار قیمت های ارز غیر واقعی موجب خواهد شد که در ماه های آتی کشور با کمبود و نبود بسیاری از مایحتاج و اقلام مصرفی روبرو شود.
• وضعیت بحرانی کنونی به سرعت امکان دارد که به یک مخاطره و تهدید بزرگ تبدیل شود. در همین حال سکوت عوامل و وابستگان اقتصادی دولت (که بسیاری از آنها از این اوضاع نفع می برند) و اقتصاددان های نئولیبرال در همدستی با آنان، در تاریخ کشور در حال ثبت است. همه گروه ها و کسانی که سکوت می کنند یا فرافکنی کرده و وضعیت کنونی را توجیه یا تایید می کنند، در مقابل معضلاتی که اتفاق می افتد و بحران های آتی مسئول هستند.