دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا با خروج یک جانبه از توافق هسته ای و اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران که دور دوم آن از ۴ نوامبر (۱۳ آبان ماه) اجرایی می‌شود؛ بدنبال به صفر رساندن صادرات نفت ایران است و به منظور پایین نگهداشتن قیمت های نفت در بازارهای جهانی از عربستان خواسته است تا نیاز بازار را تامین کند. دولتمردانعربستان نیز به دولت ایالات متحده قول هایی جهت اجرایی شدن این تصمیم داده بودند. لیکن ایران بر این مساله تاکید می کند که صادرت نفت خام خود را متوقف نخواهد کرد و آمریکا توان به صفر رساندن آن را ندارد. 

در حال حاضر بازارهای نفت از بیم بحران تحریم های ایران متاثر شده و قیمت ها افزایش یافته است. از طرف دیگر با افزایش تنش بین عربستان و غرب در مورد ناپدید شدن جمال خاشقچی؛ برخی از دولتمردان عربستان تهدید به کاهش عرضه نفت در بازارهای جهانی کرده و برخی دیگر از جمله وزیر نفت عربستان بر عکس صحبت های قبلی خود؛ اعلام می کنند که امکان جبران نفت روزانه ایران در بازارهای جهانی را ندارند و نمی‌توانند عدم افزایش قیمت نفت تا بالای یکصد دلار را تضمین کنند. در نتیجه بحران های مذکور باعث شده که وزیر خزانه داری آمریکا با عقب نشینی از سیاست به صفر رساندن صادرات نفت ایران، اعلام کند کشورش در نظر دارد واردکنندگان نفت ایران را از تحریم ها معاف نماید. با این حال با افزایش قیمت نفت برخی از کشورها متضرر و برخی نیز منتفع خواهند شد. 

برای نمونه اروپا بیشتر متحمل ضرر خواهد بود زیرا بسیاری از کشورهای اروپایی وارد کننده نفت هستند. چین نیز یکی از بزرگترین وارد کنندگان نفت است و با افزایش قیمت نفت می توان افزایش نرخ تورم را برای این کشور پیش بینی کرد. همچنین بانک مرکزی هند، درباره تاثیرات افزایش قیمت نفت هشدار داده است. فشار افزایش قیمت نفت همچنین می تواند سیاست های پولی برخی کشورها نظیر تایلند، اندونزی، فیلیپین و آفریقای جنوبی را نیز سریعا تحت فشار قرار دهد. لیکن در صدر پیروز شوندگان این نبرد عربستان سعودی قرار دارد وروسیه و آمریکا در مکان بعدی هستند. اما باید توجه داشت که عربستان نیم نگاهی نیز به میزان تولید نفت شل در آمریکا دارد و با افزایش قیمت نفت به سطح یکصد دلار مخالف است. زیرا با افزایش قیمت نفت به رقم مذکور توجیه اقتصادی تولید نفت شل به مراتب افزایش یافته و در نتیجه حجم زیادی نفت شل از سوی کانادا و آمریکا روانه بازار خواهد شد که این امر خطر جایگزینی نفت را برای کشورهای عضو اوپک در پی خواهد داشت. بنابراین عربستان تولید خود را کاهش نخواهد داد و سعی می کند تنش های بوجود آمده با غرب را مدیریت کند.

ایران نیز در کوتاه مدت از افزایش قیمت نفت منتفع می شود اما در بلندمدت با توجه به تحریم های آمریکا حجم فروش صادراتی آن کاهش خواهد یافت. با این حال تنش سیاسی بین عربستان و کشورهای غربی فرصتی مغتنم برای ایران می باشد تا بتوانند بر موج افکار عمومیجهان سوار شده و جایگاه سیاسی عربستان را در منطقه و در اوپک تضعیف کند. نکته قابل تامل این است که افزایش قیمت نفت به سطح یکصد دلار در بلندمدت به ضرر ایران نیز خواهد بود زیرا آنچه باعث افزایش قدرت چانه زنی ایران در بازارهای نفتی شده عدم امکان افزایش تولید نفت توسط اعضای اوپک بعنوان جایگزین نفت ایران می باشد. لیکن با افزایش قیمت نفت به سطح قیمت مذکور، قطعا تولید نفت در آمریکای شمالی افزایش خواهد یافت و در نتیجه به راحتی جایگزین نفت ایران خواهد شد. در نتیجه ایران باید بصورت هوشمندانه بازار نفت را رصد کرده و بصورت پیوسته با اعضای اوپک در تماس باشد و با اعمال یک دیپلماسی قوی نقشه های آمریکا و عربستان را نقش بر آب کند.

اقتصادآنلاین