از خون مصنوعی گرفته تا خودروهای الکتریک، از مصائب آب و هوایی گرفته تا پیشرفتهای باورنکردنی در حوزه هوش مصنوعی، تحولات زیادی قرار است در سال ۲۰۱۹ رخ بدهد. این گزیدهای است از پیشبینیهای مجله نیوساینتیست برای سال میلادی جدید..
زنگ تغییرات اقلیمی ما را کر خواهد کرد
در اوایل سال جدید میلادی، دنیا یک رکورد ناخوشایند خواهد زد. مصرف جهانی نفت از روزانه صد میلیون بشکه فراتر خواهد رفت و احتمالا این روند رو به افزایش هم خواهد بود.
از ماه اکتبر که گزارش سازمان ملل متحد بیرودروایستی به تمام دنیا اعلام کرد نباید اجازه دهند دمای زمین بیش از یک و نیم درجه افزایش پیدا کند، حرفها و وعدههای زیادی شنیدهایم. اما اوضاع به همان روال سابق ادامه دارد. آزاد شدن گازهای گلخانهای در سال ۲۰۱۸ سه درصد بیشتر شد و احتمالا در سال ۲۰۱۹ میلادی این درصد باز هم بالاتر خواهد رفت.
البته میزان انرژیهای سبز و تجدیدپذیری که داریم تولید میکنیم بالا رفته و سرعت افزایش آن هم خوب است. اما تقاضای جهانی برای انرژی دارد از آن هم سریعتر بالا میرود. بنا بر گزارش آژانس بینالمللی انرژی، جهان توانست فقط یکچهارم از افزایش تقاضا برای انرژی در سال ۲۰۱۷ را از راه انرژیهای تجدیدپذیر تامین کند. حالا همین آژانس درباره افزایش بیسابقه مصرف نفت در دنیا هم هشدار داده است.
به عبارت دیگر، انرژیهای تجدیدپذیر نیاز دارند که با سرعت گسترش پیدا کنند تا حداقل جلوی رشد تقاضا برای سوختهای فسیلی را بگیرند. اما آنها باز هم قادر به کنار زدن این سوختهای فسیلی نخواهند بود. چنین گام مهمی یا به افزایش شدید سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر نیاز دارد و یا باید هزینه سنگینی روی آزادسازی کربن تحمیل شود تا جلوی استفاده فزاینده از سوختهای فسیلی گرفته شود. به نظر نمیآید که در سال ۲۰۱۹ هیچیک از این دو مورد را شاهد باشیم.
تداوم آزادسازی گازهای گلخانهای همچنان باعث خواهد شد که سطح کربن در اتمسفر با سرعت بیشتری بالا برود. در نتیجه، گرمشدن زمین هم سریعتر رخ خواهد داد. تعجبی ندارد که سال ۲۰۱۹ قرار است یکی از گرمترین سالهایی باشد که تاکنون ثبت شده.
اینکه چنین چیزی را در سال ۲۰۱۹ شاهد باشیم یا نه، بستگی به قدرت پدیده اقلیمی ال نینو دارد که پیشبینی شده در چند ماه آینده گسترش پیدا خواهد کرد. بر این اساس، شاهد گرمشدن آبهای سطح اقیانوس آرام خواهیم بود و این باعث خواهد شد که دمای زمین افزایش پیدا کند.
قویبودن پدیده ال نینو در سال ۲۰۱۶ باعث شد این سال به گرمترین سالی که تاکنون ثبت شده بدل شود. سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ کمی خنکتر بودند چون اثری از پدیده ال نینو نبود. البته هنوز شواهدی وجود ندارد که نشان بدهد ال نینوی امسال به اندازه سال ۲۰۱۶ شدید است.
اما اعداد و ارقام نشان میدهند که سطوح دی اکسید کربن در اتمسفر در سال ۲۰۱۹ رکورد جدیدی خواهد زد. سطح متوسط دی اکسید کربن جهانی در سالهایی که پدیده ال نینو رخ میدهد بیشتر میشود. تازه این نکته هم هست که آتشسوزی گسترده جنگلها و وقوع خشکسالیهای گسترده نیز به شدت باعث افزایش سطح دی اکسید کربن میشوند.
خون مصنوعی در رگهایمان جریان مییابد
انتقال خون میتواند افراد زیادی را از مرگ نجات بدهد؛ هرچند که همواره مشکل عدم تطابق تقاضا و عرضه در این مورد وجود دارد و این گاه به نتایج تراژیکی منجر میشود. اما به زودی قرار است علم این مشکل را برطرف کند. یعنی وابستگی به اهدا کنندگان خون پایین خواهد آمد چون قرار است خون مصنوعی در آزمایشگاهها تولید شود. اصولا انتقال خون به تعداد زیادی اهداکننده و تجهیزات زیاد برای جمعآوری و نگهداری خونهای اهداشده نیاز دارد. برخی از کشورها در جهان قادر به ساختن امکانات و تجهیزات لازم برای انجام این کار نبودهاند. حتی در برخی کشورهای پیشرفته دنیا هم ممکن است بیمارستانها در زمانهای خاصی به برخی گروههای خونی خاص دسترسی نداشته باشند.
اگر ساخت خون مصنوعی با موفقیت عملی شود، دیگر با چنین مشکلاتی مواجه نخواهیم بود. در سال ۲۰۱۹، یک نوع از این خون مصنوعی که در آزمایشگاه تولید شده برای اولین بار روی انسان آزمایش خواهد شد.
خون عملکردهای زیادی دارد اما مهمترین آنها اکسیژنرسانی به بافتهای بدن است. این کار توسط گلبولهای قرمز انجام میشود که مملو از پروتئینی به نام هموگلوبین هستند. تلاشهای زیادی صورت گرفته تا هموگلوبین مصنوعی ساخته شود یا از نسخه حیوانی آن پروتئین استفاده شود. اما همواره مشکل بر سر این راه وجود داشته و بنابراین پژوهشگران مجبور شدهاند از یک زاویه دیگر وارد شوند و گلبولهای قرمز را به صورت کامل بسازند.
در بدن انسان، این سلولها توسط نوعی سلول بنیادین که معمولا در مغز استخوان وجود دارد ساخته میشود. برای آنکه گلبولهای قرمز در آزمایشگاه به صورت مصنوعی تولید شوند، آلیسون بلر و همکارانش در دانشگاه بریستول انگلیس برخی از این سلولهای بنیادین را استخراج و آنها را تغذیه کردهاند تا زیاد شوند و قادر به تولید گلبولهای قرمز بشوند.
در سال ۲۰۱۹، مقداری از مایعی که این سلولها را در خود دارد به ده داوطلب سالم تزریق خواهد شد و یک ردیاب رادیواکتیو هم همراه آنها خواهد بود تا مشخص شود که این سلولها چقدر میتوانند در بدن دوام بیاورند.
یک پیشرفت دیگر هم برای کاهش نیاز به اهداکنندگان خون در راه است. یک تیم تحقیقاتی راهی پیدا کرده برای آنکه این سلولهای بنیادین را در آزمایشگاه زنده نگه دارد و از آنها برای تولید دائمی استفاده کند. اگر مجموعه این آزمایشها در سال ۲۰۱۹ جواب بدهند، یک گام بزرگ علمی برای تولید خون مصنوعی برداشته خواهد شد.
خودروهای الکتریک ما را با خود خواهند برد
پیتر آلتمایر وزیر امور اقتصاد و انرژی آلمان چند وقت پیش در یک نشست از سران غولهای صنعت خودروسازی این کشور یعنی فولکسواگن، مرسدس بنز و بیام دابلیو یک سوال ساده پرسید: بالاخره کی میتوانید یک خودروی الکتریک عالی مثل تسلا بسازید؟ ظاهرا آلتمایر میخواست آنها را تحت فشار بگذارد اما واقعیت این است که راه درازی تا ارائه پاسخ سریع به سوال او باقی نمانده.
در سال ۲۰۱۹، بسیاری از غولهای خودروسازی خودروی الکتریک خود را به بازار خواهند فرستاد. برخی از آنها احتمالا آنقدر خوب خواهند بود که با تسلا رقابت کنند.
البته تسلای مدل سه در رسانهها و بین مردم مورد توجه زیادی قرار دارد. هدف تسلا این بوده که یک خودروی الکتریک بسازد که بتواند در بازار خودروی لوکس رقابت کند و فروش زیاد تسلا هم نشان میدهد که ظاهرا در این راه موفق شده است. این خودرو از سال ۲۰۱۷ در بازار آمریکا بوده و قرار است در ماه فوریه یا مارس به بازار اروپا نیز عرضه شود.
اما تسلا به زودی تنها به یکی از گزینهها در یک بازار بزرگ تبدیل خواهد شد. تسلای مدل سه با رقابت شدیدی از سوی خودروهای الکتریک با شکلها و سایزهای مختلف از جمله اس یو وی، ماشینهای اسپورت و ماشینهای بزرگ خانوادگی مواجه است. این مدلها در سال ۲۰۱۹ از سوی خودروسازان معتبر به بازار عرضه خواهد شد و بنابراین تسلا باید فکری برای رقابت با آنها بکند.
بر اساس اطلاعات موجود، در سال ۲۰۱۹ میتوانیم انتظار داشته باشیم که اولین خودروهای الکتریک فولکس واگن (نئو)، ولوو (ایکس. سی. چهل) و آئودی (ای ترون) به بازار بیایند. بی ام دابلیو دارد به خودروی آی سه خود یک آپدیت قوی برای باتری میدهد که معادلات را خیلی عوض خواهد کرد. مرسدس بنز هم دارد در خودروی جنریشن ای کیوی خود از تکنولوژی آلمانی به جای تکنولوژی قطعات تسلا استفاده میکند. بی ام دابلیو هم مینیای ساخته که برای اولین بار در سال ۲۰۱۰ از آن رونمایی شد و قرار است با امکاناتش سر و صدای زیادی به پا کند. برای آنهایی هم که جیبشان پرپولتر است، خودروهای الکتریک استون مارتین، پورش و جگوار ارائه خواهد شد.
اتحادیه اروپا هدف خود را کاهش آزادسازی گازهای گلخانهای به میزان ۳۵ درصد در بیست سال آینده قرار داده و بنابراین استفاده از خودروهای الکتریک حتما در سرلوحه توجه قرار دارد. اگر گزینههای بیشتری از سوی خودروسازان قابل اطمینان به بازار بیاید، تحقق این هدف حتی راحتتر و بهتر خواهد بود. مثلا فولکس واگن اعلام کرده که میخواهد خودروهای کاملا الکتریک تشکیلدهنده سی درصد از کل فروشش باشند و بنابراین روی این مسئله تمرکز زیادی وجود خواهد داشت. فولکس واگن میخواهد تا سال ۲۰۲۰ تعداد ۲۰ مدل جدید خودروی الکتریک و تا سال ۲۰۲۵ تعداد ۸۰ مدل خودروی الکتریک جدید به بازار عرضه کند.
اصولا قرار است در دو سال آینده ۸۵ مدل مختلف باتریدار خودرو به بازار عرضه شوند و تعداد ناوگان خودروهای الکتریک جهان با این اوصاف میتواند به زودی به ۳۵۷ برسد.
آنچه که درباره آینده بازار خودرو پیشبینی میشود این است که تمام خودروسازان مجبورند به خودروی الکتریک روی بیاورند وگرنه به تدریج از صحنه حذف خواهند شد. در حال حاضر تسلا غول این عرصه است اما بسیاری از خریداران خودرو به دنبال گزینههایی از خودروهای الکتریک مخصوص خانواده یا خودروهای الکتریک دیگر مثل پیکآپ الکتریک و یا اس یو وی الکتریک ارزانتر هستند و بنابراین، این بازار برای بازیگران زیادی جا دارد. البته در خارج از بازار بزرگی مثل چین، در حال حاضر فروش برخی خودروهای الکتریک مثلا نیسان لیف، شوی بولد و بی ام دابلیو ای سه چندان بالا نیست ولی پیشبینی میشود که این روند خیلی زود تغییر کند.
آینده نگر/