سفر بن‌سلمان به پاکستان در شرایطی انجام می‌شود که اعتراض‌های گسترده‌ای در این کشور نسبت به این سفر صورت گرفته و بر همین اساس مقام‌های پاکستانی تدابیر امنیتی بی‌سابقه‌ای را برای حفاظت از ولیعهد جوان عربستان به اجرا گذاشته‌اند.

پیش از سفر دوروزه محمد بن‌سلمان تیم امنیتی، رسانه‌ای و پزشکان مخصوص وی در روز‌های گذشته وارد پایتخت پاکستان شده‌اند. تیم امنیتی بن‌سلمان که حدود دو هزار مأمور را شامل می‌شود، از نقاط مختلف پایتخت پاکستان بازدید کرده‌اند تا شرایط برای سفر ولیعهد این کشور آماده باشد. علاوه بر این نزدیک به صد کامیون، تجهیزات و وسایل مورد نیاز هیئت تجاری و اقتصادی 120نفره همراه بن‌سلمان را وارد اسلام‌آباد کرده‌اند. در روزهای گذشته تعدادی از اعضای هیئت بزرگ عربستانی وارد پاکستان شده‌اند و آخرین گروه آنها امروز همراه با محمد بن‌سلمان وارد اسلام‌آباد خواهند شد. بن‌سلمان قرار است در کاخ نخست‌وزیری اقامت کند و این اولین سفر او به پاکستان در مقام ولیعهد عربستان به شمار می‌آید. دیدار با عارف علوی رئیس‌جمهور پاکستان، عمران‌خان نخست‌وزیر و زنال قمر جواد فرمانده ستاد مشترک ارتش پاکستان در صدر برنامه‌های محمد بن‌سلمان در سفر به پاکستان قرار دارد.

بر اساس تصمیم دولت عمران‌خان، تمام اقدامات امنیتی در جریان سفر محمد بن‌سلمان به پاکستان برعهده ارتش پاکستان است و نیروهای ارتش تأمین امنیتی هوایی و زمینی را بر عهده دارند. ارتش برای کنترل کامل اوضاع در مقر وزارت کشور پاکستان اتاق کنترلی تشکیل داده و تمام مسیرهای منتهی به محل اقامت بن‌سلمان را زیر نظر خواهد داشت.

علاوه بر مأموران امنیتی عربستانی، 12 هزار نیروی ویژه ارتش پاکستان در شهرهای اسلام‌آباد و راولپندی مستقر هستند تا هر گونه تردد مشکوکی را زیر نظر بگیرند. جنگنده‌های ارتش پاکستان در مدت اقامت بن‌سلمان نیز دائما در آسمان پاکستان گشت‌زنی می‌کنند تا مانع تهدیدهای احتمالی شوند. روز گذشته مخالفان سفر محمد بن‌سلمان  که اغلب شیعیان پاکستانی را شامل می‌شود، پس از مراسم نماز جمعه در شهرهای مختلف این کشور اعتراضاتی برپا کردند.

در شرایطی که رابطه ایالات متحده با پاکستان به دلیل ادامه حمایت اسلام‌آباد از گروه‌های تروریستی به سردی گراییده و بخش عمده‌ای از کمک‌های مالی و نظامی واشنگتن به این کشور قطع شده است، مقام‌های پاکستانی انتظار دارند تا با امضای قراردادهایی به ارزش تقریبی  20 میلیارد دلار، بخشی از مشکلات مالی خود برای توسعه زیرساخت‌ها و جذب سرمایه‌گذاری خارجی را جبران کنند. علاوه بر کاهش سرمایه‌گذاری خارجی در پاکستان در پی تیرگی روابط با ایالات متحده، این کشور در حوزه پالایش و تصفیه و نیز تأمین برق مصرفی خود با چالش‌های زیادی روبه‌روست.

تور آسیایی محمد بن‌سلمان به پاکستان، هند، چین، مالزی و اندونزی اولین سفرهای منطقه‌ای ولیعهد عربستان پس از قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار منتقد عربستانی در کنسولگری عربستان در استانبول به شمار می‌آید. عمران‌خان نخست‌وزیر پاکستان از معدود رهبرانی بود که ماه گذشته در کنفرانس سرمایه‌گذاری  در عربستان حضور یافت، در حالی که بسیاری از رهبران سیاسی و مقام‌های اقتصادی جهان در اعتراض به قتل خاشقجی، این کنفرانس را تحریم کرده بودند.

شراکت استراتژیک هند و عربستان

بن‌سلمان پس از پایان سفر به پاکستان به دعوت نارندرا مودی نخست‌وزیر هند وارد دهلی نو خواهد شد. مودی و بن‌سلمان در ماه نوامبر 2018 و در حاشیه نشست گروه 20 در آرژانتین با هم دیدار کرده بودند و در آن دیدار توافق‌های اولیه میان مودی و بن‌سلمان برای گسترش سرمایه‌گذاری دوجانبه حاصل شد. در حال حاضر عربستان اصلی‌ترین تأمین‌کننده نفت هند به شمار می‌آید و دو کشور قصد دارند علاوه بر توسعه همکاری‌ها در بخش انرژی، شراکتی استراتژیک با هم ایجاد کنند. وزارت خارجه هند در آستانه سفر بن‌سلمان به این کشور در بیانیه‌ای اعلام کرد : در سال‌های اخیر رابطه دوجانبه دهلی نو و ریاض رشد قابل توجهی داشته و دو طرف قصد دارند در حوزه‌های مربوط به امنیت انرژی، تجارت، سرمایه‌گذاری، زیرساخت‌ها و مسائل دفاعی و امنیتی همکاری خود را گسترش دهند.

هند انتظار دارد تا بن‌سلمان در اولین گام در این سفر، سرمایه‌گذاری اولیه عربستان در صندوق توسعه و زیرساخت‌های هند را رسما اعلام کند. عمده فعالیت این صندوق متمرکز بر توسعه بنادر و بزرگراه‌های هند خواهد بود. از سوی دیگر عربستان نیز تمایل خود را برای سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی هند اعلام کرده است. با این حال مسیر توسعه همکاری‌های هند و عربستان چندان هموار نیست. پروژه 44میلیارددلاری سرمایه‌گذاری آرامکو، مهم‌ترین شرکت نفتی عربستان برای ایجاد پالایشگاه‌هایی در سواحل غربی هند با مانع جدی روبه‌رو شده است. مزرعه‌داران انبه در اعتراض به اینکه اجرای این پروژه‌ها می‌تواند باعث ازدست‌رفتن مزارع آنها شود. نارندرا مودی که از سال 2014 در هند به قدرت رسیده تمایل زیادی دارد تا سرمایه‌گذاری عربستان و دیگر کشورهای اسلامی در هند را افزایش دهد.

با این حال، پاکستان رابطه اقتصادی نزدیک‌تری با عربستان دارد چراکه این دو  کشور در حوزه سیاسی و نیز حمایت از گروه‌های تروریستی منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله طالبان و القاعده اشتراکات و همکاری‌های نزدیکی دارند. پس از دستور ترامپ مبنی بر تعلیق کمک‌های آمریکا به پاکستان، عربستان برای افزایش نفوذ خود بر رهبران اسلام‌آباد پیشنهاد وام شش‌میلیارددلاری را به رهبران پاکستان ارائه کرد تا مانع از فروپاشی اقتصادی این کشور شود.

ریاض همچنین از طرح‌های خود برای توسعه بندر گوادر در جنوب پاکستان رونمایی کرده است. این طرح‌ها که بودجه‌ای 10میلیارددلاری برای آنها در نظر گرفته شده متمرکز بر بخش‌های پالایشی و نیز پتروشیمی است. چین نیز در راستای ابتکار احیای جاده ابریشم، سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در این بندر انجام داده است. هارون شریف وزیر سرمایه‌گذاری پاکستان با اشاره به هزار میلیارد دلاری که عربستان برای صندوق سرمایه‌گذاری خود در نظر گرفته،  اعلام کرد که رهبران پاکستان قصد دارند زمینه‌های افزایش سرمایه‌گذاری عربستان در این کشور را بیش از گذشته فراهم کنند تا وضعیت نامساعد اقتصادی پاکستان بهبود یابد. به گفته هارون شریف، عربستان توجه ویژه‌ای به بخش خصوصی و نیز سرمایه‌گذاری در بخش معادن پاکستان دارد و قصد دارد عمده سرمایه‌گذاری خود را به این حوزه‌ها اختصاص دهد.

آرمان