گروه اقتصادکلان بازارنیوز: از دیرباز تأمین نیازهای اولیه زندگی، یکی از دغدغه های اساسی هنرمندان بوده است. از این رو بسیاری از هنرمندان غیر متمول جهت تأمین نیازهای اولیه خود، سعی در سفارشی سازی هنرشان باب میل حاکمان زمان خود داشتند و آنچه که باقیماند، آثار غیر فاخر و اغلب مناسب مصرف دوره زمانی و مکانی اثر تولیدی بود.

یکی از معضلات هنرمندان آن است که، هنرمند، با تمرکز بر روی تولید اثری فاخر، بدون در نظر گرفتن انتفاع مالی از آن اثر به خلق اثری نفیس می پردازد و به دلیل عدم دانش تجاری در حوزه فعالیت هنری خود همواره با معضل ارائه فاخر و فروش اثرش مواجه است. هنرمند، به دلیل آنکه همواره در زمان و در یک حوزه خاص نسبت به افراد جامعه خود پیشرو است، همواره در خطر ابتلا به تبختر کاذب می باشد، به این معنا که هنرمند، سعی دارد به پشتوانه مترقی بودن خود نسبت به جامعه اش تنها در هنرش با نگاه دانای کل گرایانه به ارائه مفرداتی در حوزه های غیر تخصصی خود از جمله تجارت آثار هنری خود بپردازد.

متأسفانه، هنرمندان به دلیل عدم آشناییشان با تجارت هنر خود و یا عدم یافتن متخصص در حوزه تجارت اثر هنریشان، آسیب های جبران ناپذیری را تحمل می کنند تا آنجا که گاهی هنرمندی را هنرمندتر می دانند که آسیب های بیشتری را دیده باشد. از این رو آموزش مفاهیم اولیه اقتصادی می تواند راهگشای بسیاری از این معضلات باشد.

به طور مثال، هنرمندی در حوزه موسیقی، پس از طی مسیر دشوار و طاقت فرسای تولید اثرش، وقتی به مرحله ارائه اثر که مهمترین بخش پروسه تولید و پخش است نزدیک می شود اغلب برنامه خاصی ندارد، یا دچار تبختری می شود که آنقدر اثرش فاخر و مردمی است که دیگر نیازی به هیچ پلان تجاری جهت درآمدزایی نیست. یا کارگردان تئاتری که پس از طی مسیر بسیار دشوار انتخاب نمایشنامه مناسب، بومی سازی نمایشنامه، انتخاب بازیگر مناسب و تمرینات تخصصی، وقتی به مرحله ارائه و اجرای اثرش می رسد برنامه ای برای فروش بلیط نمایشش ندارد، یا فیلمسازانی که پس از تحمل هزینه های سنگین تولید همواره از عدم پخش فیلمشان توسط برخی از سینما داران معترض هستند. یا نقاشی که اثرش را نمی تواند به قیمت بفروشد.

همه و همه این مثالها نشان از عدم اتخاذ برنامه مدون تجاری برای تولید آثار هنری است. بسیاری از هنرمندان معتقدند که اثری هنریست که غیر تجاری باشد، از نظر من هر آنچه که، برای بدست آوردنش می بایست ارز یک کشور را پرداخت یک تجارت است، پس آثار هنری تا زمانی که بابت آن مبلغی پرداخت نشود غیر تجاری و در ازای پرداخت وجه از سوی مخاطب به عنوان یک تجارت به آن نگاه می شود. در تجارت فرقی میان آثار هنری و غیر هنری نیست، پس هنرِ یک مشاور اقتصادی به اصطلاح هنرمندِ اقتصادی آنجاست که بتواند با درک اثر هنری، مخاطب سنجی، بازارکاوی فوق تخصصی به ارائه نقشه راه مناسب بپردازد و آثار هنری را نفیس تر و متفاوت تر از آثار غیر هنری و در خور اثر، ارائه و بفروشد. پس هنرمندان می توانند با قبول این واقعیت، سعی در احیای آثار خود جهت موثر بودن آنها بر روی مخاطب و درآمدزایی به حق نمایند. از سوی دیگر همانطور که می دانید هنرمندان همواره به مسئولین و نهاد های دولتی معترض هستند که چرا به حوزه فعالیتی آنها مساعدت مالی نمی شود. این نوع نگاه هنرمندان موجب شده تا دستگاه هنری به عنوان دستگاهی مصرفی و بی بازده اقتصادی به شمار آید و رغبتی برای دولت و مسئولین در جهت تخصیص بودجه بیشتر به این بخش صرفاً مصرفی نباشد، در حالی که در کشورهای مترقی هنر، دستگاه هنری، جزء پُر بازده ترین دستگاه ها در ساختار اقتصادی است، که موجب کارآفرینی، رشد فرهنگی، ارتقاء شادابی و رضایت نسبی جامعه، جذب توریست، جذب و ایجاد فرصت های سرمایه گذاری و ... می شود.

دولت و مسئولین می توانند با اتخاذ برنامه ای مدون و سیاست گذاری جهت ارتقاء سطح دانش اقتصادی هنرمندان، سعی در بهبود کارایی این اکوسیستم موثر اقتصادی نمایند. تا در دراز مدت موجب رضایتمندی بخش عمده ای از هنرمندان شود.

یکی از بخش های درآمد زا و ارز آور هنری، برگزاری آکشن های بین المللی است که در آن آثار هنرمندان ارائه می شود. جدا از بحث هنری آثار، آکشن ها برای سرمایه گذاران همواره محلی مناسب جهت آشنایی با سرمایه گذاران دیگر و فرصت های سرمایه گذاری است، از این رو توجه به این حوزه از اهمیت بالایی برخوردار است.

برخلاف هنرمندان بین المللی کشورهای توسعه یافته، هنرمندان ما تنها از 5 مسیرِ

*فعالیت در حوزه هنری خود

*حضور در برنامه های تلویزویونی، همایش ها و مراسم های رسمی

*حضور در تبلیغات برند های تجاری به عنوان چهره محبوب مردمی

*در آمدزایی از شبکه های اجتماعی خود به واسطه حجم مخاطب

*درآمدزایی از موارد خاص

 درآمدزایی می کنند. به دلیل عدم رعایت صحیح حق کپی رایت بسیاری از مسیر های درآمدزایی برای هنرمندان بسته بوده که در سالهای اخیر با همّت دولت و مسئولین کمک های شایانی برای باز شدن مسیر های مسدود شده است. این در حالی است که با همین شرایط موجود هنرمندان ما، به دلیل عدم آشنایی با موضوعات اقتصادی و عدم شناخت بازار تجارت حوزه فعالیتی خود و عدم آشنایی با تجارت الکترونیک نتوانسته اند تا از مسیرهای مرسوم دیگر بهره ببرند.

به طور مثال همواره هنرمندان به عادت سالیان گذشته، برای ارائه آثار صوتی و تصویری خود سعی در تولید انبوه دیسک های سخت مغناطیسی می کنند که هزینه های بی بازده بسیاری را برای خود و سرمایه گذاران خود وارد می کنند. که همواره با شکست روبرو می شوند. در صورتی که در سالهای اخیر به همّت دولت و مسئولین از گذشته تا حال، بسترها و قوانین مناسبی در حوزه تجارت الکترونیک فراهم شده است و استقبال مردمی از فضاهای مجازی موجب شده تا تولید دیسک های سخت کارایی خود را در تجارت هنر امروز از دست بدهد. همینطور ارائه محصولات هنری با سازوکار تجاری صحیح در دنیای مجازی هزینه ها را برای هنرمندان و سرمایه گذاران هنری پایین آورده و موجب رضایتمندی مخاطبان گردیده است تا از این طریق بتوان اثر هنری را فراتر از یک منطقه، شهر و یا یک کشور ارائه نمود.ُ

ما در بخش پژوهشی خانه اقتصاد، توانسته ایم با ارائه بسته های مشاوره ای فوق تخصصی هنری، در جهت ارتقاء سطح دانش اقتصادی هنرمندان و سطح درآمدزایی آنان گامی موثر برداریم. امید است که آشناییمان با هر یک از هنرمندان و ارائه نقشه راه های کارا، مدون، مخاطب محور، نفیس و فاخر موجب تحقق رویای هنرمندان عزیزمان شویم.

در انتها به این جمله از مارسل پروست بسنده می کنم " عمر هنر دراز و زندگی کوتاه است. "

شروین محمدپور،کارشناس خانه اقتصاد