سیدحسن کاظمی، عضو مؤسسه پژوهشی برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی می‌گوید، «به‌طور قطع و یقین وقتی میزان بارندگی افزایش پیدا کرده است شرایط تولید مطلوب‌تری بخصوص در اراضی دیم خواهیم داشت.» به‌گفته کاظمی «عمده مشکل ما تأمین کالاهای اساسی است که مشخص است این کالاها در چه مناطقی تولید بیشتری دارد و آیا سیل این مناطق را درگیر کرده است یا خیر و اینکه در چه مناطقی امکان افزایش تولید برای ما پیش آمده است. برآوردها این است که در مناطقی که سیل نداریم شرایط مطلوبی برای افزایش تولید ایجاد شده است.» کاظمی همچنین به این موضوع اشاره می‌کند که بیشترین خسارت سیل به حاشیه رودخانه‌ها و مسیل‌ها بوده است و زمین‌های کشاورزی فقط در چند استان خسارت دیده است اگر در چند روز آینده در مسیر رودخانه‌ها و دشت خوزستان اتفاق نگران‌کننده ای ایجاد نشود و سیل پیش‌بینی شده در این استان مهار شود تولید نسبت به سال گذشته وضعیت بهتری دارد و خسارت‌ها در برخی استان‌ها به‌صورت موردی است و همه محصولات در استان‌های سیل زده در معرض خطر نیست.»

3 عامل نگرانی تولید

واحدهای پرورش آبزیان و محصولات شیلاتی که در حاشیه رودخانه‌ها قرار دارند در استان‌های سیل زده بیشترین آسیب را دیده‌اند. مجید حسنی مقدم، مدیرکل دفتر تنظیم بازار وزارت جهاد کشاورزی  با بیان این مطلب می‌گوید به تمام استان‌ها ابلاغ شده تا آخرین وضعیت پیش‌بینی تولید و خسارت سیل بر محصولات کشاورزی را اعلام کنند که ما بر اساس این گزارش‌ها برآورد نهایی از تولیدات امسال را اعلام خواهیم کرد. او می‌گوید علاوه بر خسارت‌های وارد شده به واحدهای پرورش آبزیان، مرغداری‌ها هم در رتبه بعدی بیشترین خسارت بارندگی‌ها قرار دارند. به گفته حسنی مقدم علاوه بر آسیب‌های واحد‌های پرورش آبزیان و طیور از دست دادن کشت تابستان و تأخیر در برداشت دو عامل دیگری هستند که ممکن است بر کاهش تولید و افزایش قیمت کالاها در بازار اثر بگذارند. مدیرکل دفتر تنظیم بازار کمترین خسارت سیل را مربوط به بخش زراعت و باغ‌ها دانسته و در خصوص علت افزایش قیمت برخی محصولات مانند سیب زمینی، پیاز و گوجه فرنگی می‌گوید: گزارش‌هایی به ما رسیده که به‌خاطر اختلاف قیمت تجار ترکیه با حضور در ایران اقدام به خرید این محصولات کرده‌اند و از طرف دیگر ترکیه برای تسهیل واردات تعرفه واردات این محصولات را کاهش داده است. همچنین به‌خاطر تعطیلات نوروز و سیل در حمل این محصولات که عمدتاً از سمت جنوب است تعلل به وجود آمد که این عوامل در افزایش قیمت سه محصول سیب زمینی، پیاز و گوجه فرنگی مؤثر بود. حسنی مقدم تأکید می‌کند که دولت نقشی در صادرات این محصولات ندارد و دولت فقط در آزاد کردن یا قطع صادرات دخیل است اما تولید‌کنندگان و بخش خصوصی بیشترین نقش را در صادرات دارند.

 147 هزار هکتار اراضی خوزستان زیر آب

خوزستان رتبه نخست کشور در تولیدات را دارد. این استان با بیش از 8 درصد تولید محصولات زراعی، بیشترین سطح برداشت شده را نسبت به استان‌های دیگر به‌ خود اختصاص داده است. بیشترین سطح برداشت شده محصولات زراعی آبی هم متعلـق بـه استان خوزستان است به‌طوری که بیش از 13 درصد از سطح اراضی کشت آبی کشور در ایـن اسـتان برداشـت می‌شود. کیخسرو چنگلوایی، رئیس جهاد کشاورزی استان خوزستان می‌گوید، میزان بارندگی در خوزستان 76 درصد بیش از میانگین چند ساله است و 147 هزار اراضی استان که عمدتاً شامل کشت گندم، جو، کلزا، چغندر و سبزی و صیفی است زیر آب رفته است. به‌گفته چنگلوایی از این میزان اراضی زیر آب رفته 125 هزار هکتار مربوط به کشت گندم است و بر اساس برآوردها تا این لحظه 600 هزار تن برداشت گندم را در استان از دست داده‌ایم در حالی که پیش‌بینی کرده بودیم امسال خرید گندم 35 درصد از سال گذشته بیشتر باشد. رئیس جهاد کشاورزی خوزستان می‌گوید، در این استان شاهد دو بار سیل بودیم که یک بار سیل اواخر بهمن و سیل دیگر در چهارم و پنجم فروردین بود به این دلیل برخی اراضی از بهمن ماه به زیر آب رفته است و محصولات آن کاملاً از بین رفته است. او با ارائه آماری از خسارت سیل در خوزستان می‌گوید که در این استان 2450 رأس دام سبک، 650 هزار هکتار قطعه ماهی، 10 هزار قطعه طیور و بخشی از تأسیسات زیربنایی از بین رفته و مجموع خسارت‌ها به کشاورزی خوزستان 1340 میلیارد تومان تاکنون است که این روند رو به افزایش است و پیش‌بینی ما این است که 7 هزار تن کلزا و 15 هزار تن جو به‌خاطر سیل از بین برود. به گفته چنگلوایی دولت روز گذشته برای خسارت دیدگان سیل بهمن ماه 40 میلیارد تومان پرداخت غرامت تصویب کرد و میزان پرداخت غرامت به خسارات سیل فروردین ماه تا چند روز آینده تعیین می‌شود. به گفته معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی مصوبه نوروزی دولت مبنی بر جبران خسارت به اراضی کشاورزی برای سیل خوزستان تجدید نظر می‌شود.

استان خوزستان 7 سال نخستین تولید‌کننده گندم در کشور است. 13 درصد خرید گندم در کشور به این استان تعلق دارد و 11.5 میلیون نفر از جمعیت کشور از گندم تولیدی خوزستان بهره‌مند می‌شوند. اما به گفته عضو مؤسسه پژوهشی برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی با توجه به میزان بالای تولید گندم در کشور کاهش حدود یک میلیون تنی گندم تأثیری بر تأمین آن در داخل ندارد.

استان خوزستان در میان استان‌های سیل زده بیشترین خسارت را دیده است. عبدالرضا بازدار، رئیس جهاد کشاورزی لرستان بیشترین میزان خسارات در برآورد اولیه در این استان را به مبلغ ۴۲۰ میلیارد تومان به زیر بخش‌های دام، طیور و آبزیان نام برد که در حاشیه رودخانه‌ها قرار داشتند. به گفته بازدار برآورد اولیه خسارات به زیر بخش زراعت لرستان ۱۵۰ میلیارد تومان، در حوزه آب، خاک ۲۷۰ میلیارد تومان و باغبانی ۸۰ میلیارد تومان است. پیش از شروع سال با توجه به گزارش‌های هواشناسی، ما با سامانه‌ای که برای کشاورزان طراحی کرده بودیم، اطلاع‌رسانی گسترده‌ای از طریق شماره موبایل آنان در زمینه بارندگی‌های شدید و امکان وقوع سیل انجام دادیم و از این‌رو دام و طیور از حاشیه رودخانه‌های استان جابه‌جا شدند، اما جایگاه و تأسیسات دام و طیور و آبزیان، منابع آبی، ایستگاه‌های پمپاژ آب و باغ‌ها که امکان جابه‌جایی نداشتند دچار خسارت شدند.

بازدار طغیان شدید آب رودخانه‌ها و جاری شدن سیل در این استان را بی‌سابقه خوانده و می‌گوید: ما با اقدامات اولیه تلاش کردیم از خسارت‌های آتی جلوگیری کنیم و در مناطق و شهرستان‌هایی که نیاز به فعالیت‌های مکانیکی و ماشین‌آلات داشتند، این امکانات را در اختیار آنها قرار دادیم ضمن آنکه ظرفیت‌های پیمانکاران در بخش آب و خاک کشاورزی را برای کمک‌رسانی فعال کردیم. در تأمین نهاده‌هایی مانند جو، سویا و ذرت مشکلی نداریم و اکنون این نهاده‌ها در حال توزیع در سطح شهرستان‌های استان لرستان هستند و حوزه عشایر، دامپزشکی و شیلات نیز خدمات‌رسانی می‌کنند.

اقتصادآنلاین