گروه نفت و انرژی بازارنیوز:حسن روحانی، رضا اردکانیان را در مهر ۱۳۹۶ به عنوان وزیر نیرو برای کسب رای اعتماد به مجلس شورای اسلامی معرفی کرد. وی در ۷ آبان ۱۳۹۶ با ۲۲۵ رای موافق، ۳۸ رای مخالف و ۱۳ رای ممتنع، از مجموع ۲۷۶ رای ماخوذه، به عنوان وزیر نیروی دولت دوازدهم انتخاب شد.از سوابق قبلی وی،قائم مقامی و معاونت وزارت نیرو در دوره اصلاحات و همکاری با سازمان ملل در حوزه آب است.اردکانیان در گفتگویی با برنامه نقد ۹۷ شبکه خبر به بررسی حوزه وزارت خود پرداخته که گوشه هایی از آن در زیر می آید:

تحلیل کلی شما از سال 97 در حوزه وزارتتان چگونه است؟

سال 97 با توجه به شرایطی که در آغاز سال داشتیم، سال بسیار خوبی بود. وقتی سال را آغاز کردیم نیمی از سال آبی 96-97 طی شده بود و ما با این اتفاق مواجه شده بودیم که سال آبی 96-97 خشک ترین سال در طول 50 سال اخیر کشور است. اتفاقات خوبی که در فروردین و اردیبهشت از لحاظ بارش در بعضی مناطق کشور رخ داد، عدد 50 سال اخیر را به عدد 48 سال اخیر تبدیل کرد.

شما تقریبا جزو جوان‌های دولت محسوب می‌شوید؟

اگر منظورتان از دولت فقط مجموعه وزرا باشد شاید اینطور باشد؛ اما دولت یعنی مجموعه کارگزارانی که در حال خدمت هستند و وقتی به این همه کار انجام شده نگاه می‌کنیم طبیعتا نمی‌توانیم بگوییم که پیرمردها و پیرزنها این کارها را انجام داده‌اند، حتما مجموعه دولت مجموعه جوانیست که توانسته این همه کار را عرضه کند.

این تجربه و مسئولیت چه زمانی قرار است به جوان‌ها واگذار شود؟ آیا در بخش‌های مختلف وزارت نیرو تربیت می شوند؟ شما فکر بعد از خودتان هستید؟ کسی هست که بتواند این مسیر را ادامه دهد؟

منابع انسانی ما اصلی ترین ثروتمان که باید محکم از آن مراقبت کنیم. ما منبع انسانی قوی داریم که یک منبع تجدید پذیر است. جوان‌های ما باید خوب پرورش پیدا کنند و در عرصه‌های مدیریتی هم تجربیات ما به آن‌ها منتقل بشود. ما در وزارت نیرو، برای پست های مدیریتی آگهی عمومی می‌دهیم و این اتفاق به این معنای نیست که کفگیر انتخاب مدیران در حلقه‌های بسته اطراف وزیر به ته دیگ خورده بلکه به این معناست که ما به دنبال باز کردن این حلقه‌ها هستیم، به دنبال این هستیم کسانی که خارج از این حلقه‌های محدود هستند و توانایی هم دارند بتوانند خودشان را عرضه کنند. اتفاقا بعد از 40 سال اعتقاد من این است که در مسئولیت‌ها باید سراغ کسانی برویم که به اتکای شایستگی هایشان خودشان داوطلب یک کار هستند. این فرصت‌ها فرصت‌های خدمت گذاری است. ما باید مسابقه دهیم و آن کسی که شایسته تر هست از فرصت خدمت کردن به هم نوعانش بهره مند شود.

خانواده و فرزندانتان در دستگاه دولتی هستند؟ جایی سفارششان را کرده اید؟

در دستگاه های دولتی نیستند، هرجا باشند حتما باید به توانایی های خودشان متکی باشند، توانایی تحصیلی‌شان و آن‌ها مثل همه فرزندان این کشور باید از امکانات یکسان و عادلانه بهره مند شوند.

چند فرزند دارید؟ تخصص و تحصیلاتشان را می گویید؟

من دو فرزند دارم. دخترم فرزند اول است و ترم اخر دکتری در رشته عمران در دانشگاه UCL است. پسرم هم فوق لیسانسش تمام شده و کارشناسی اش را در دانشگاه هریوت وات اسکاتلند در رشته مربوط به انرژی و نور گذرانده و فوق لیسانس را در دانشگاه فرایبورگ آلمان به اتمام رسانیده که در تدارک انجام تشریفات نهایی‌اش است.

به این موضوع که فرزندان مسئولین در امریکا و جای دیگری هستند و خودشان این طرف مرگ بر آمریکا می گویند خیلی حمله می شود، اگر صحبت و یا جوابی دارید بفرمایید.

من که نمی توانم از جانب همه جواب دهم ولی چیزی که به خود من مربوط است، بنده در سال  1386 وقتی برای انجام این مسئولیت و ماموریت رفتم، هر دو فرزند من که یکی متاهل بود در ایران بودند و فکر می کنم بعد از یکی دو سال امکان زندگی دور از خانه نه برای من و نه آنها میسر نبود، بنا بود من کوتاه بمانم ولی آن کار توسعه پیدا کرد و مجموعه توصیه هایم این بود که از آن فرصت استفاده شود، ده سال ادامه پیدا کرد و طبیعتا خانواده من هم به من ملحق شدند و اینها هم مثل هر جوان دیگر ایرانی باید تحصیلاتشان را ادامه می‌دادند. البته هزینه تحصیل در خارج از کشور،هزینه فوق العاده سنگینی به نسبت داخل است اما شرایطی که من داشتم و حقوقی که از سازمان ملل می گرفتم تقریبا می توانستم شرایط تحصیلشان را پوشش دهم. یعنی چیزی نزدیک حدود 50 درصد درآمد من صرف هزینه تحصیل فرزندانم شد.

سال 97 اتفاق جالبی در حوزه کاری شما افتاده است؟

اتفاقات بسیار خوبی رخ داده و معمولا مواجه شدن ما با هموطنان روستایی حلاوت و شیرینی خاصی دارد و هرکدام خاطره است. یک مورد را بگویم که در همین ایام اخیر به روستایی با نام احمد آباد در شهرستان بجستان استان خراسان رضوی رفته بودیم، مراسم افتتاح داخل حیاط منزل یک شهید بود که از شهدای جنگ تحمیلی هم بودند. پدر و مادر شهید حضور داشتند و ما با اجازه وارد منزل شدیم. آن شبکه را طوری طراحی کرده بودند که کار نمادینی باید با باز کردن شیر آب سر حوض آن خانه بود، صورت می گرفت. چهره آن پدر و مادر به من انرژی می‌داد. احساس کردم که این حالت را خیلی از خانواده‌‍‌های شهدا دارند؛ نه تنها این روزها بلکه در همه ایام وقتی می‌‌‌‌‌‌‌بینند علی‌رغم همه مشکلات خون فرزندانشان به ثمر نشسته است. این کشور یک کشور مستقل است که روی پای خودش رو به جلو می رود. آثار رضایتی که در چهره این پدر مادر و همه روستاییان عزیز دیدم یکی از نقاط بسیار روشن در ذهنم است. سال97 برنامه ریزی سنگینی هم از ناحیه دشمنان کشور ایجاد شده بود و تا جایی که به ما مربوط می شد این بود که کم آبی و محدودیت برق، آستانه تحمل هر کسی را کم می‌کند و آنها روی این پایین آمدن آستانه تحمل حساب کرده بودند. وقتی که با پارچ آب و لیوان آمدند پشت شبکه ها و سعی کردند با اعماق روستاهای ما تماس برقرار کنند و تحریکاتشان را آغاز کنند ما فهمیدیم خواب هایی دیده‌اند که خیلی دامنه دار است. باتلاش شبانه روزی همه دست اندرکاران، همراهی بی نظیر مردم و بردباری که داشتند نقشه‌هایشان رو شد. از این حیث سال97 سال فراموش نشدنی است. ما در همین سال 1250 مگاوات برق جدید را در 9 واحد نیروگاهی به مدار آوردیم.

در بهمن ماه آب زاینده رود جاری شد که یک خاطره شیرین اما کوتاه در اذهان  مردم اصفهان بود اما بعد 22 بهمن دوباره قطع شد.گفتند آب را باز کرده‌اند که شما در راهپیمایی شرکت کنید و کارشان که راه افتاد دوباره آن را بستند. مشکل زاینده چیست؟

ابتدا توضیح بدهم که ما باید به برخی از این تبلیغات منفی پاسخ بدهیم اما از آن طرف هم نباید یادمان برود که این خط تولید شایعات، خط تولید بسیار فعالی است و یک دلیل و انگیزه تولید کنندگانش این است که ما از کار و زندگی اصلی‌مان بزنیم و صبح تا شب جواب این حرف ها را بدهیم. خوشبختانه هوشیاری و آگاهی مردم اصلی ترین تضمین بی اثر ماندن این تبلیغات است.آن آبی که رها شد آبی بود که حتما می بایست به عنوان کشت پاییزه دوم برای کشاورزان شرق اصفهان رها می شد. زمان رها شدنش هم همان زمان بود. این زمان هم با هماهنگی خود کشاورزان تعیین می شود و دو نوبت در سال است که نوبت دومش در نیمه دوم فروردین ماه 98 به میزان کافی جاری شود تا کشاورزان بتوانند بهره برداری کنند.

می‌گویند فشار تحریم روی مردم است.مسئولین می‌گویند مقاومت می کنیم ولی مردم هستند که بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند. کشاورزان اصفهانی را هم به خاطر مشکلات آب تحریکشان می کردند، در این رابطه در سال جدید راهکاری است و یا با دستگاه های دیگر هم همکاری دارید؟

قطعا این کار را می‌کنیم. ما سعی می‌کنیم با همکاری نزدیک تر در داخل سازمان و دولت و دستگاه های مسئول با ارتباط مناسب تر با مردم این اتفاق رخ بدهد. در هر عرصه ای مردم کار را کار خودشان بدانند و بدانند امثال ما کارگزار یا ماموری هستیم که توسط آنها استخدام شدیم تا یک ماموریتی را به سرانجام برسانیم و کارفرمای اصلی خودشان هستند، این حس تعلق هم جامعه را مقابل این تبلیغات ایمن می کند. سعی خواهیم کرد سال 98 از این حیث سال ثمربخش تری باشد اما توجه ما مسئولین هم به موضوع آب فوق العاده مهم است.

در زمینه سواد و تخصص نیاز به کمک کشورهای دیگر داریم یا خیر؟ تخصص داخلی ما در این زمینه پاسخگو خواهد بود؟

جامعه جهانی یک مجموعه به هم پیوسته است. ما حتما از دریچه علمی جهان بهره می‌گیریم و بهره می‌رسانیم.

بیشتر مشکل کجاست؟مشکل مصرف مردم است، صنعت یا کشاورزی؟دیده می شود برخی کارخانه ها که مصرف آب زیادی دارند در شهر های خشک دایر شده اند.

اگر بخواهیم به مسئله به طور جدی و ریشه ای بپردازیم، مشکل در بخشی کردن مسئله مدیریت آب است. وقتی که شما یک مسئله واحد را قسمت می کنید و هر سازمانی می‌گوید یک قسمتش را ما حل می کنیم اگر همه هم موفق شوند به این معنا نیست که کلیت این مسئله حل شده، مسئله آب در ذات خود یک مسئله میان بخش است.یعنی دستگاه های مسئول، دستگاه های اجرایی در داخل ساختمان دولت و همین طور در ارتباط با بیرون از دولت، با هم کار کنند. صورت مسئله یک جا نوشته شود. هرچند خیلی ساده‌تر است که هر دستگاهی خودش را مسئول بخشی از قضیه بداند. عرض من این نیست که ما 5 ،6 وزارت خانه بزرگ را در هم ادغام کنیم برای این که هر کدام به یک وجهی از مسئله آب می پردازند. ما داریم آب را با سوبسید بسیار بسیار بالایی عرضه می کنیم و صحبت من این نیست که با افزایش قیمت آب و تحمیلش به مصرف کننده می شود موضوع را در بخش کشاورزی حل کرد. دولت‌ها همواره یارانه وسیعی دادند ما هم باید بدهیم اما باید طوری رفتار کنیم که مشخص شود منابع زیر زمینی جزو منابع ارزشمند کشور هست.

وزارت خارجه در بحث دیپلماسی آب معاونتی را به وجود آورده بود، چون بخشی از مسئله آب ما  با همسایه‌هایمان است، اینکه در افغانستان و ترکیه سدی ساخته بود و در بخش محیط زیست تحت تاثیر قرار داده بود، درست است؟

البته این معاونت نیست و بخشی از یک معاونت وزارت امور خارجه است. ما کشوری هستیم که تقریبا با همه همسایگانمان که مرز زمینی داریم موضوع مشترک آب داریم. جایی بالا دست هستیم و جایی پایین دست در حوزه آب ریز یا رودخانه‌های مرزی است.این هم عرصه ای هست که مستلزم یک کار هماهنگ بین دستگاه های مسئول است. امیدواریم که در جهت تامین حق آب هایمان بتوانیم موثر تر عمل بکنیم. در آستانه برگزاری مراسم افتتاح تعداد زیادی از طرح های توسعه منابع آب و خاک در استان های مرزی کشور هستیم که ارزش آنها بالغ بر 6850 میلیارد تومان است. از قبل این طرح ها 65 هزار هکتار اراضی، شبکه های اصلیشان در آبیاری و زه کشی آماده می‌شود و حدود یک میلیارد متر مکعب منابع آب جدید هم به ظرفیت های آب کشور اضافه می‌شود.

شما در دولت های مختلف مسئولیت داشتید این پیوستگی در تصمیم گیری‌های دولت ها وجود داشته است؟

شرایط کشور خودمان را که نگاه می‌کنیم می‌بینیم که قبل از انقلاب ما فقط تعداد 12،13 سد داشتیم و نیروگاه‌های آبی و حرارتی جمعا 7 هزار مگاوات بوده است. هرکدام از یک کشور و با یک تکنولوژی، به نحوی که وقتی در جنگ تحمیلی قطعاتی از این نیروگاه‌ها در حملات دشمن آسیب می‌دید، از جایگزین استفاده کردن راحت نبود که بتوان برق را به مردم رساند. بعد از پایان جنگ تحمیلی بود که به عنوان جمهوری اسلامی ایران مجال پیدا کردیم به این کار بپردازیم. اکنون 172 سد بزرگ مخزنی در کشور ساخته شده، در همین سال 97 ما تعداد 12 سد مخزنی را به مدار بهره برداری آورده ایم. در همین بازه زمانی ظرفیت نیروگاه‌ها از حدود 7هزار به 80هزار و اندکی بیشتر شده، دولت های مختلفی بودند ولی سمت و سوی حرکت سمت و سوی صحیحی بوده، البته در اتخاذ سیاست‌های بهره برداری فراز و فرود داشتیم به همین خاطر است که بنا به تجربه ای که در دولت های مختلف در کشور خودم دارم و یک دهه کار مستمر به عنوان مدیر آب برنامه بین المللی که با 47،48 کشور دنیا سر و کار داشتم اعتقادم این است که نیازمند برنامه بلند مدت برای کشور هستیم که آنوقت دولت‌ها می آیند برنامه بلند مدت را در بازه 4 یا 8 ساله اجرا می‌کنند.

برای حل مشکلات منتظر تحقق وعده های برجامی اروپایی‌ها هستیم یا به خودمان متکی هستیم ؟

در صنعت آب و برق ما به اندازه بسیار زیادی از حیث فنی به منابع و ظرفیت های داخلی و به امکانات ساخت به ویژه بخش خصوصی متکی هستیم.