اینها اولین واکنش‎های روسیه و چین به سیاست‎های موشکی و تسلیحاتی جدید امریکا است که با خروج از پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میانبرد (آی‎ان‎اف) دیگر خود را تابع هیچ قانونی نمی‎بیند و در حال بازنگری و نوسازی تسلیحاتی خود است.

جمعه هفته پیش (11 مرداد) امریکا به طور رسمی اعلام کرد، از پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میا‎نبرد (آی‎ان‎اف) خارج می‎شود. یک روز پس از آن نیز مارک اسپر، رئیس جدید پنتاگون در اظهاراتی در استرالیا خبر داد که امریکا قصد دارد، موشک‎های میانبردی را در آسیا مستقر کند. او به این سخنان نیز بسنده نکرد و خبری را که پیشتر درباره برنامه‎های احتمالی پنتاگون برای توسعه موشکی و آزمایش یک موشک کروز در چند هفته آینده و یک موشک بالستیک میانبرد در چند ماه آینده، منتشر شده‎ بود تأیید کرد.

بعد از این دو واقعه تحلیلگران هشدار دادند پایان پیمان 30 ساله «آی‎ان‎اف» و چنین اظهاراتی، جهان را به‌سمت بی‎ثباتی سوق خواهد داد. اکنون کمتر از یک هفته بعد  از اعلام خروج امریکا از این پیمان، به نظر می‎رسد این هشدار در حال تحقق است. به گزارش خبرگزاری «رویترز»، در آخرین ساعات روز دوشنبه، ولادیمیر پوتین رئیس‎جمهوری روسیه در سخنانی با اشاره به اینکه روسیه همواره آماده هر گفت‌و‌گو و مذاکره‎ای بر سر مسائل تسلیحاتی است، تأکید کرد: «اگر امریکا موشک‎های میانبردی  را که در پیمان آی‎ان‎اف منع شده ‎بود در اروپا مستقر کند، ما نیز همین کار را می‌کنیم.» او گفت: «ما با دقت در حال رصد کردن اقدامات واشنگتن هستیم.

اگر در این رصدها متوجه شویم امریکا در حال ساخت و استقرار موشک‎های میا‎نبرد جدید است، واکنش متقابلی را اتخاذ خواهیم کرد.» وی که این سخنان را در قالب بیانیه‎ای منتشر کرد، به‌ وزارت خارجه و دفاع کشورش دستور داد، با دقت اقدامات امریکا را در این خصوص زیر نظر بگیرند. ولادیمیر پوتین با این حال خروج امریکا از پیمان «آی‎ان‎اف» را زمینه‌ساز پایان پیمان‎های دیگری که کنترل تسلیحاتی را هموار می‎کنند، دانست و تأکید کرد این کار باعث بروز یک رقابت تسلیحاتی تمام عیار می‎شود. وی ابراز آمادگی کرد تا دو طرف وارد یک مذاکره جدی شوند.

همزمان با ولادیمیر پوتین، وزارت خارجه چین نیز که نگران استقرار موشک‎های میانبرد امریکا در جایی در نزدیکی مرزهای خود و مثلاً استرالیا است، در بیانیه‎ای مشابه امریکا را تهدید به انجام اقدامات تلافی‎جویانه کرد. به گزارش سایت شبکه خبری «الجزیره»، در این بیانیه تأکید شده‎ است: «اگر امریکا موشک‎های میانبرد خود را در نزدیکی مرزهای ما مستقر کند، ما بی‎تفاوت نخواهیم بود و اقدامی متقابل را انجام خواهیم داد.» همچنین فو کونگ، مدیر کنترل تسلیحات وزارت خارجه چین نیز در سخنانی بعد از انتشار این بیانیه گفت که چین به همسایگان خود و کشورهایی که در نزدیکی مرزهای آن هستند، اعلام کرده‎ است، با در نظر گرفتن همه جوانب به امریکا اجازه استقرار تسلیحات خود در کشورهایشان را بدهند. او سپس در پاسخ خبرنگاران درباره اسامی این کشورها به‌نام استرالیا، ژاپن و کره جنوبی اشاره کرد.

با بالا گرفتن جنگ لفظی روسیه و چین در برابر اقدامات اخیر امریکا نگرانی‎ها درباره ثبات امنیت جهانی نیز افزایش یافته‎ است. اما سؤال مهم بسیاری از مردم جهان این است که در وضعیتی که بحران خاورمیانه نگرانی‎هایی را معطوف خود کرده ‎بود، آیا اقدامات امریکا در برابر روسیه و چین می‎تواند فتیله جنگ جهانی دیگری را روشن کند؟ و اگر جنگی دربگیرد، برنده چه کسی خواهد بود؟ زیرا در این جنگ، امریکا، روسیه و چین را مقابل خود خواهد دید که هر دو مجهز به سلاح‎های هسته‎ای هستند و علاوه بر آن از ارتشی قدرتمند بهره می‎برند، در همین ارتباط  تیموتی والتون، تحلیلگر روزنامه «نیویورک تایمز» امریکا نوشته‎ است: «امریکا با تجهیزاتی که هم‌اکنون دارد، نخواهد توانست در جنگ با چین و روسیه برنده شود.

برد در برابر این دو کشور تنها در صورتی میسر است که امریکا بتواند سلاح‎های قاره پیمای بیشتری تولید کند. زیرا هم روسیه و هم چین صاحب چنین موشک‎هایی هستند.» او با این حال تأکید کرده که امریکا در این وضعیت بهتر است از پایان «آی‎ان‎اف» برای انجام معاهده‌ای جدید که چین را هم در بر بگیرد، استفاده کند. این همان چیزی است که دونالد ترامپ نیز چندین بار مدعی آن شده ‎است.

اما آیا چین که بعد از جنگ تعرفه‎ای وارد جنگ ارزی با امریکا شده ‎است، راضی به امضای پیمانی از این دست با امریکا خواهد شد؟ «لیزا دیویس» نویسنده سرمقاله روزنامه استرالیایی «سیدنی مورنینگ هرالد» امیدوار است چنین اتفاقی بیفتد. او در سرمقاله‎اش بااشاره به اینکه بهتر است چین و امریکا وارد رقابت تسلیحاتی هسته‎ای نشوند، نوشته ‎است: «اینکه چین و امریکا وارد رقابتی استراتژیک شده‎اند، هیچ جای تعجبی ندارد. اما باید به جای افزایش نگرانی‎ها با ورود به رقابت تسلیحاتی به راه حلی اندیشید که بتوان چین را وارد مذاکره کرد و بر سر موضوعات به توافق رسید.»

اقتصادآنلاین