محمد حسن‌نژاد فعال محیط زیست و کارشناس جنگل شناسی در گفت وگو با کاسپین24، گفت: جنگل‌های هیرکانی از قدیمی‌ترین جنگل‌های به جا مانده از عصر یخبندان هستند اما به دلیل تنش‌های موجود در حوزه گردشگری دچار تخریب‌های گسترده شد.

حسن‌نژاد افزود: روش‌های مختلفی برای طبیعت گردی در قالب گردشگری وجود دارد که از جمله آن گردشگری در قالب گروه‌های صخره نوردی و آبشارنوردی، گردشگری در حوزه موسسات گردشگردی و تورلیدری و نیز گردشگری در قالب تیم ورزشی آفرودسواری است.

وی تصریح کرد: با بررسی مدل‌های مختلف گردشگری در دل جنگل‌های شمال، بیشترین نمونه تخریب در اکوسیستم را گروه های دوستدار ورزش و آفرودسواری بر عهده دارند، به واسطه معین نبودن همکاری خاص و عدم آموزش و نظارت بر روی این نوع حرفه، این ورزش تحت تاثیر عوامل مختلف قرار دارد که از جمله آن صداهای ناهنجار ناشی از این ورزش است.

این کارشناس جنگل، توضیح داد: ماشین‌های آفرود به دلیل قدرت و یا انگیزه صاحبان این ارابه‌های آهنی برای ایجاد سر و صدا موجب اختلال در زندگی گونه‌های جانوری در فصل جفت‌یابی و اختلال در زایمان حیوانات و نیز ناباروری گونه‌هایی مواجه با این صدا می‌شود.

وی افزود: امروزه به دلایل چشم و هم چشمی شاهد افزایش خرید ماشین‌های از رده خارج شده شاسی بلند و احیای آن برای مسابقات آفرود سواری هستیم، با توجه به فرسودگی قطعات و عدم موجودیت قطعات استاندارد در بازار خرابی بیش از حد و روغن‌ریزی این ارابه‌های آهنی در طبیعت و نفوذ این مایعات نفتی در خاک موجب مسمومیت شدید و خشکیدگی گونه‌های باارزش و نایاب جنگل را سبب می‌شود.

حسن‌نژاد یادآور شد: آفرودسواران برای قدرت نمایی و جلب توجه با عبور از مسیرهای غیرباور موجب تخریب خاک و از بین بردن بذرهای درختان موجود در خاک و ایجاد فرسایش نقطه‌ای و شکل‌گیری گودال‌های نامتعارف در طبیعت می‌گردند بنابراین یکی از اصلی‌ترین عوامل تاثیر آفرودسواری بر تخریب زیستگاه‌ها تاثیر آنها بر تخریب گونه‌های جنگلی است.

وی عنوان کرد: با ورود ماشین‌های آفرود در منطقه و گردش چرخ‌های نامتعارف و پهن و عبور از تمامی نقاط شاهد از بین رفتن و شکستگی گونه‌های درختی، بوته‌ای و علفی به دلیل عبور این خودروها در طبیعت هستیم.

وی تاکید کرد: باید ‌ظرفیت‌های زیستگاه‌های حساس و مهم گردشگری و نظارت در ورود گردشگران توسط موسسات از طریق ایجاد سهمیه و زمان ورود تعیین شود.

حسن‌نژاد افزود: جانمایی و مکان‌های مجاز ورود آفرودسواران به منطقه و کنترل وضعیت خودروها از نقطه نظر صدا و معاینات فنی مشخص شود.

وی ادامه داد: صدور مجوزها برای موسسات پس از گذران دوره‌های آموزشی و تعیین ظرفیت‌ها و ارزشیابی فعالیت‌ها باید انجام شود و نیز نقاط گردشگری محدود شده و گردشگران با مشارکت شهرداری‌ها کنترل شوند.

مدیریت نابسامان منابع طبیعی

داریوش عبادی مسئول سمن‌های محیط زیست استان مازندران نیز در این رابطه در گفت و گو با کاسپین24،اظهار داشت: آفرودها معمولا بیشتر در جنگل حضور دارند و اثرات تخریبی در جنگل برجای می‌گذراند و مهمترین مشکلاتی که برای جنگل ایجاد می‌کنند این است که در کف جنگل گیاهان جدید باید رویش کنند و این گیاهان جدید باید جایگزین درختان مسن شوند اما با حرکت آفرودها خاک‌ها فشرده شده و نهال های جوان و بذرها در صورت فراهم بودن شرایط مناسب می‌توانند رشد کنند که با این شرایط امکان رشد ندارند و نیز نهال ها را از بین می‌برند.

عبادی افزود: آفرود در هر جایی از جنگل که حضور دارد زادآوردی را در جنگل از بین می‌برند.

وی تصریح کرد: باید افراد ورزشکار آفرود ساماندهی شوند و مکان مناسب را برای آنها در نظر گیرند و متاسفانه آنها در هر نقطه ای از جنگل می‌روند و برای آنها هیچ مدیریتی و مانعی برای ورودشان به جنگل وجود ندارد.

 مسئول سمن‌های محیط زیست استان مازندران، یادآور شد: ورزشکاران آفرود معمولا ماجراجویی‌های خاصی دارند و هیج ان.جی.او نمی تواند به آنها تذکر بدهد و حتی خودم هم با آنها مواجه شدم به طوری که اصلا به حرفم گوش ندادند و حق خود می‌دانند که باید از آفرودشان استفاده کنند و از نظر شخصیتی نیز بسیار سرکش هستند که باید در این راستا قانون وارد عمل شود.

وی عنوان کرد: قانون هایی وجود دارد که از بین رفتن خاک و نهال ها جریمه دارد و منابع طبیعی با توجه آنکه مشکل تعداد نیروی حفاظتی دارد نتوانست برای مقابله با آفرودها اقدامی انجام دهد.

این فعال محیط زیست گفت: جنگل‌های هیرکانی به عنوان میراث طبیعی زمین محسوب می شوند و اخیرا نیز ثبت جهانی شده اند بنابراین وظیفه تمام ایرانی ها و مازندرانی ها است که این میراث جهانی را حفظ کنیم.

وی افزود: تربیت بدنی و وزارت ورزش باید برای آفرودها برنامه‌ریزی کند و هماهنگی در سطح شهرستانی به دبیری منابع طبیعی شهرستان و استان ایجاد شود، همچنین این مساله در شورای تامین نیز مطرح شود و تمامی دستگاه ها اعم از جنگلبانی و انتظامی و محیط زیست باید وارد عمل شوند و تمامی این ارگان ها باید درگیر شوند و قانون باید جدی تر برخورد داشته باشد تا جلوی این تخریب گرفته شود.

عبادی تصریح کرد: منابع طبیعی باید در مدیریت خود جدی باشد و با دستگاه های مرتبط نشست برگزار کند تا این تخریب ها کاهش یابد.

آفرودسواری مستلزم ساختن مکان های مناسب است

فریبا قلی پور جمنانی مسئول جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست شهرستان قائم‌شهر در گفت و گو با کاسپین24، با بیان اینکه هر گونه تغییر در فضای طبیعی اکوسیستم می‌تواند مضر باشد، گفت: انسانها بدون توجه به طبیعت و ظرفیت‌های آن تصور می‌کنند اجازه دارند هر کاری انجام دهند که حضور خودروهای آفرود در قلب جنگل هیرکانی از جمله آن است.

قلی پور افزود: خودروهای آفرود تنوع گونه‌های جانوری و گیاهی را از بین می برند.

مسئول جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست شهرستان قائم‌شهر، یادآور شد: با توجه به آنکه جنگل بسیار با اهمیت است و باید در حفاظت آن کوشا باشیم و حال با ورود آفرودها از میان رفتن جنگل ترویج می شود.

وی افزود: در حال حاضر در دوره جنگ اقتصاد و محیط زیست هستیم زیرا اقتصاد به دنبال بهره برداری بوده اما محیط زیست خواستار حفاظت از منابع طبیعی است بنابراین افرادی که چنین ورزش هایی را به نام توسعه پایدار و گردشگری مطرح می‌کنند به بخش حفاظت محیط زیست آن توجه نمی‌شود.

قلی پور بیان کرد: در تمام دنیا هر طرحی که تعریف می‌شود اگر ارزیابی زیست محیطی نداشته باشد آن طرح کنار گذشته می‌شود اما درباره جنگل های هیرکانی این امر نادیده گرفته شده در حالی که باید آفرودسواران مکان خاصی دور از طبیعت برای آنها احداث شود.

این فعال محیط زیست گفت: در کشورهای دیگر مکان‌های خاصی برای این ورزش ساخته می‌شود به طور مثال برای فوتبال زمین ورزشی احداث می‌کنند بنابراین باید برای این ورزش نیز مکان خاصی احداث شود در نتیجه نباید به بهانه گردشگری طبیعت را از بین ببریم.