از زمان الحاق ایران به عنوان چهاردهمین کشور به زنجیره اعتبارسنجی صدور گواهی مبدا بین‌المللی در فدراسیون جهانی اتاق‌های بازرگانی بین‌المللی در تیر ماه 1395 تا ماه اخیر، نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در جلسات دوره‌ای این شورا شرکت و ضمن کسب آگاهی از آخرین تغییر و تحولات در فرآیند صدور این سند تجاری، مشکلات اتاق تهران به عنوان مرجع صادرکننده سند و نیز اعضای آن را به عنوان صادرکنندگان کالا و خدمات با سازمان‌های مخاطب که عمدتاً گمرکات مقصد، بانک‌ها و ... هستند، مطرح و پیگیری کرده‌اند.
اهمیت طراحی خدمات جدید برای اتاق‌های بازرگانی
در این گردهمایی بین‌المللی، «پیتر بیشاپ» رئیس شورای بین‌المللی گواهی مبدا ICC-WCF و در حضور نمایندگان اتاق‌های بازرگانی 34 کشور از جمله، انگلستان، هلند، بلژیک، برزیل، بلغارستان، چین، استونی، فنلاند، فرانسه، ایران و ...، گزارشی از جلسه پیشین این شورا در برزیل و برنامه‌های جلسه جاری در پاریس ارائه کرد. او همچنین در خصوص خدمات فعلی اتاق‌های بازرگانی که عموما در حوزه شبکه‌سازی، تجارت و سرمایه‌گذاری، ترویج و بازاریابی، ارائه اطلاعات و گزارشات اقتصادی، مشاوره و آموزش است، سخن گفت.
بیشاپ در ادامه با اشاره به اینکه تغییر نیازهای جاری تجار و انتظارات آنها از خدمات اتاق‌های بازرگانی، توسعه فناوری و اختلالات احتمالی منتج از آن بر نیازهای اعضای اتاق‌ها تاثیرگذار است، گفت: تعریف خدمات و فرصت‌های جدید برای اتاق‌ها از طریق ایجاد مدل پاسخگویی از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و باید محورهایی چون تغییر ساختار اتاق در جهت بهبود عملکرد و توسعه ارتباط با اعضا، شناسایی مدل‌های جدیدی از عضویت، ایجاد جریان‌های درآمدی متنوع و بهینه در اتاق‌ها و استفاده از فناوری اطلاعات را در برگیرد.
امکان ارائه مشاوره به اتاق‌های بازرگانی
سپس «لوک دارداد»، رئیس گروه ویژه پیگیری گواهی مبدا الکترونیکی (eCO) توضیحاتی را در خصوص آخرین اهداف تعریف شده در این کارگروه و امکانات در نظر گرفته شده برای اعضای شورا ارائه کرد. او با اشاره به لزوم افزایش سطح پذیرش گواهی مبدا الکترونیکی توسط ذینفعان از جمله سازمان‌های گمرکی، بانک‌ها، شرکت‌های بیمه و واردکنندگان، یکی از راه‌های دستیابی به این هدف را استفاده از فرصت‌های دیدار با ادارات گمرکی سایر کشورها دانست.
دارداد همچنین از ایجاد امکاناتی چون ارائه اطلاعات و مشاوره به اتاق‌های بازرگانی، به ویژه اعضای شورای گواهی مبدا در خصوص گواهی مبدا الکترونیکی و اجرای آن، امکان حضور اتاق‌های بازرگانی جهت شرکت در جلسات فنی و غیرعلنی گواهی مبدا الکترونیکی و امکان مشارکت اتاق‌های غیرعضو در کارگروه گواهی مبدا الکترونیکی جهت بررسی ظرفیت عضویت آنها خبر داد.
پس از آن سرپرست‌های منطقه‌ای شورا در آسیا، کشورهای فرانسه‌زبان، اروپا، خاورمیانه و خلیج فارس، آمریکای جنوبی و نیز نمایندگان کشورهای مختلف، ضمن ارائه پیشرفت پروژه صدور گواهی مبدا الکترونیکی در کشور خود، از اقدامات و فعالیت‌های خود در خصوص تلاش برای جذب اتاق‌های بازرگانی بیشتر برای عضویت در این زنجیره گزارشاتی را در جلسه عمومی ارائه دادند.
از اهمیت گواهی مبدا کاسته ‌می‌شود
در ادامه این نشست «مارتین وندروید»، نائب‌رئیس شورا گزارشی در خصوص پروژه موسوم به GENESIS ارائه کرد. او با اشاره به اینکه اتاق‌های بازرگانی در سراسر جهان مسئول صدور گواهی مبدا بوده و اتاق‌های بازرگانی در روند صدور گواهی مبدا به مقررات واردات کشورها بسیار وابسته هستند، گفت: با اینکه گواهی مبدا سند مهمی در تجارت بین‌المللی محسوب ‌می‌شود، اما در دهه‌های پیش رو از اهمیت این موضوع به مرور کاسته خواهد شد. به عنوان نمونه در سال‌های اخیر در عربستان سعودی الزامی به صدور گواهی مبدا در صورت درج «محل ساخت کالا در فاکتور فروش» نیست. همین طور بر اساس برخی قراردادهای آزاد تجاری، صادرکننده خود شخصا ملزم است صورتحساب خود را اظهار کند.
وی افزود: لازم به ذکر است با حذف گواهی مبدا، قوانین مربوط به گواهی مبدا یا نیاز به گواهی در مبادلات بین‌المللی و همین‌طور پیچیدگی قوانین گواهی مبدا در تجارت بین‌المللی حذف نخواهد شد. در واقع با افزایش تعداد قراردادهای تجارت آزاد در سراسر جهان، پیچیدگی قوانین مذکور برای صادرکنندگان و واردکنندگان به مراتب افزایش خواهد یافت. همچنین جامعه تجارت بین المللی باید این مورد را در نظر بگیرد که با حذف نقش طرف سوم یعنی اتاق‌های بازرگانی در صدور گواهی مبدا از اعتبار اظهار فاکتور یا گواهی مبدا کاسته خواهد شد.»
نایب رییس شورای گواهی مبدا با بیان اینکه اتاق‌های بازرگانی با برخورداری از شبکه میان اتاق‌ها به عنوان متخصص این امر در نظر گرفته ‌می‌شوند، توضیح داد: با شروع به کار زنجیره تایید گواهی مبدا بین‌المللی توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی و سازمان تجارت جهانی، این فرصت به اتاق‌های بازرگانی داده ‌می‌شود تا از این سند به عنوان کالایی منحصر به فرد که فقط توسط این سازمان تایید ‌می‌شود، بهره‌برداری کند.
وی گفت: در پروژه GENESIS، صادرکنندگان در صورت تمایل ‌می‌توانند صورتحساب خود را به صورت آنلاین به اتاق بازرگانی اظهار کنند. در صورت تایید اتاق بازرگانی، مدارک ایشان از اعتبار بیشتری برخوردار خواهد شد. البته لازم به ذکر است که در وهله اول این خدمات به صورت داوطلبانه خواهد بود.
به گفته وندروید، اتاق بازرگانی بین‌الملل یک سیستم متمرکز به منظور بهره‌برداری اتاق‌های بازرگانی سراسر دنیا با هدف تقویت نقش اتاق‌ها برای ارائه خدمات جدید، تسهیل در تجارت و کاهش مسئولیت قانونی برای واردکننده را راه‌اندازی کرده است. او تاکید کرد که اکنون بهترین زمان برای ارتقا خدمات جدید است، به ویژه که در آینده نیاز کمتری به صدور گواهی مبدا خواهد بود.
وی افزود: با توجه به کاهش درخواست صدور گواهی مبدا در سال‌های پیش رو، این مسئله به تدریج بر اتاق‌ها تاثیر منفی خواهد داشت و در نتیجه روابط میان اتاق‌های بازرگانی رو به افول خواهد رفت. در عین حال، پیچیدگی تجارت افزایش خواهد یافت. در نتیجه بنگاه‌های کوچک و متوسطی که نیاز به خدمات حمایتی اتاق‌های بازرگانی را دارند، دستشان کوتاه خواهد شد.
در پایان نشست پاریس از تقویم جلسات آتی گواهی مبدا رونمایی شد که به موجب آن اعلام شد جلسه آینده شورای بین‌المللی گواهی مبدا در آوریل 2020 در دوحه قطر برگزار خواهد شد.