گروه اقتصاد کلان بازارنیوز: پدرام سلطانی، نایب رئیس سابق اتاق بازرگانی در گفتگو با بازارنیوز، در واکنش به لایحه افزایش مناطق آزاد در کشور گفت: فلسفه ایجاد مناطق آزاد در کشور ما اشتباه برداشت شد. بر همین اساس از ابتدا نیز اشتباه پایه گذاری شد. یعنی به صورت ساده بخواهم بگویم، همانطور که ما خودرو را وارد کشور کردیم، ولی فرهنگ رانندگی را وارد نکردیم، مناطق آزاد را هم وارد کردیم، ولی عملکرد و نحوه اجرای آن را که بتواند برای اقتصاد کشور مفید باشد را وارد نکردیم.

وی افزود: مناطق آزاد ما عموما تبدیل به مناطقی شده است که افراد بتوانند خودروی خارجی با تعرفه ارزان سوار شوند، تجارتی راه اندازی کنند که نخواهند مالیات بدهند یا کالای مصرفی را از آن مناطق وارد و از طریق شبکه‌هایی وارد سرزمین اصلی کنند که قیمت تمام شده آن کالا‌ها ارزان‌تر تمام شود.

سلطانی تصریح کرد: این باعث شد که مناطق آزاد کنونی ما سودی برای اقتصاد کشور نداشته باشد، لذا با وجود این تجربه ناموفق، ابتدا باید در این تجربه بازنگری شود و بعد متناسب آن ما طراحی و تعریف جدید برای مناطق آزاد داشته باشیم. در این بازنگری چه بسا لازم باشد برخی از مناطق آژاد موجود را تعطیل کنیم و بر اساس یک سری اولویت بندی‌ها ببینیم مکان مناسب برای منطقه آزاد کجاست. آیا ما در هر استان محرومی، هر لب مرزی باید مناطق آزاد ایجاد کنیم؟ تازه الان تسری پیدا کرده و از لب مرز عبور کرده و هر استان می‌خواهد یک منطقه آزاد برای خود داشته باشد.

*منطقه آزاد توسعه آور نیست/یک زمین خاکی را در اختیار می‌گذارند و می‌گویند اینجا منطقه آزاد است

نایب رئیس سابق اتاق بازرگانی از تلقی اشتباه سیاست گذاران کشور درباره توسعه آفرینی مناطق آزاد سخن گفت و اظهار داشت: متاسفانه تلقی نماینده‌ها و بخش بزرگی از سیاستگذاران این است که منطقه آزاد می‌تواند برای یک منطقه، توسعه بیاورد در حالی که عکس این است. یعنی شما باید ابتدا زیر ساخت‌های لازم برای تولید و فعالیت‌های اقتصادی که برای آن بخش طراحی شده است را به وجود بیاورید، سپس سرمایه گذار متناسب با آن زیرساخت‌ها وارد شود.

وی افزود: یک زمین خاکی را در اختیار سرمایه گذار قرار می‌دهند و دورش یک فنس می‌کشند و می‌گویند اینجا منطقه آزاد است. بعد از کسانی که هم که وارد می‌شوند پول می‌گیرند که زیر ساخت‌های آن را درست کنند. این تجربه ناموفق و شکست خورده است و فقط در برخی مناطق مثل کیش که ظرفیت گردشگری داشته، توانستند برخی کار‌های اقتصادی انجام دهند.

*معافیت‌های مالیاتی مناطق آزاد لوث شده است

سلطانی درباره معافیت‌های مالیاتی این مناطق گفت: ما معافیت مالیاتی را هم اشتباه از دنیا گرفته ایم. هر منطقه آزادی که هر جای دنیا تشکیل شده می‌تواند برای یک بازه زمانی محدود معافیت مالیاتی داشته باشد. یعنی مثلا در چین «منطقه آزاد شنژن» را که به عنوان اولین منطقه آزاد تشکیل دادند، گفتند به مدت ۱۰ سال کسانی که در آنجا هستند از یک میزان تخفیف مالیاتی مشخص معاف‌اند. کسی که سال نهم وارد منطقه آزاد شده دیگر ۱۰ سال معافیت ندارد. این طور نیست که هر کس هر زمان وارد شد ۱۰ سال معافیت داشته باشد.

وی افزود: معافیت‌های مالیاتی در هر حوزه باید یک سقف زمانی داشته باشد که اتفاقا این باعث ایجاد رغبت برای سرمایه گذار می‌شود که هرچه زودتر وارد آن مناطق شود تا از معافیت بیشتری برخوردار باشد. اینت که سرمایه گذاران فکر کنند هر زمان رفتند از این معافیت بهره مندند، این امتیاز لوث می‌شود.