گروه بهداشت و درمان بازارنیوز: برخی از قارچ‌ها توانایی ساخت سموم را در انواع فرآورده‌های غذایی مانند آبمیوه‌ها، رب گوجه فرنگی، لبنیات و... را دارند که یکی از آن‌ها آفلاتوکسین است که قابلیت ورود به شیر و لبنیات را نیز دارد.

آفلاتوکسین‌ها سموم قارچی طبیعی هستند که از گونه‌های قارچ افشانکچه مانند زرد افشانکچه «اسپرژیلوس پارازیتیکوس» و «آسپرژیلوس نومیوس» منشأ می‌گیرند. این قارچ‌ها معمولاً ذرت، یا بادام زمینی و پسته را به راحتی آلوده می‌کنند، در حالیکه گندم، جو بارلی و برنج به این قارچ‌ها معمولاً مقاومتر هستند.

آفلاتوکسین‌ها انسان را از طریق مواد غذایی آلوده مانند تخم مرغ، شیر و محصولات لبنی آلوده می‌کنند و می‌توانند سرطانزا باشند. در سال ۱۹۸۵، سازمان غذا و دارو آمریکا میزان مایکوتوکسین‌های مجاز در مواد غذایی را تعیین کرد.

سم آفلاتوکسین به شیر و لبنیات از راه غذای دام است؛ در صورتی که غذای دام آلوده باشد، وارد شیر شده و امکان سرایت از شیر به بدن انسان را افزایش می‌دهد.

آفلاتوکسین تقریبا در تمامی مواد غذایی وجود دارد، اما نکته حائز اهمیت آن است که مقدار این سم در مواد غذایی بر اساس استانداری باشد که وزارت بهداشت اعلام کرده است.

 

هفته گذشته، یک کارشناس در برنامه تلویزیونی شبکه سوم سیما اعلام کرد که در شیر‌های پاستوریزه کشور، سمی به نام آفلاتوکسین وجود دارد و مردم از خوردن شیر اجتناب کنند، زیرا باعث بروز سرطان و خصوصا سرطان کبد می‌شود. این اظهار نظر به سرعت در فضای مجازی و بین مردم دست به دست و باعث ایجاد رعب و نگرانی در بین مردم کشور شد.

بسیاری از مردم پس از این اظهار نظر که اتفاقا در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران هم پخش شده بود و احتمال صحت آن بالا بود، از خرید و خوردن شیر اجتناب کردند.

 

در همین رابطه، یکی از مسئولین برند‌های معروف لبنی کشور که در یکی از شهرستان‌های استان تهران مشغول فعالیت است به بازارنیوز گفت که در روز‌های پس از آن اظهارنظر، میزان فروش شیر این کارخانه از ۲ هزار پالت به ۵۰۰ پالت (فقط در استان تهران) تقلیل یافت و مابقی تولیدی این کارخانه پس فرستاده شد.

این مسئول که نخواست نامش فاش شود،گفت که انقضای شیرهایی که پس فرستاده شدند در حال اتمام است و اگر جو موجود در جامعه از بین نرود،کارخانه های شیر کشور دچار ضربه سنگین اقتصادی می‌شوند.

یکی دیگر از شرکت‌های معروف و قدیمی لبنی که عمده شیر کشور را تولید می‌کند نیز به بازار نیوز از کاهش شدید فروش شیر خود خبر داد و گفت: روز‌های پس از انتشار این خبر، میزان  فروش ما 40 درصد کاهش یافت که باعث ضرر بسیاری بر صنعت شیر کشور شد.

 

پس از انتشار گسترده این اظهار نظر در فضای مجازی، مسئولان وزارت بهداشت به سرعت موضع گرفته و درباره سم آفلاتوکسین توضیح دادند.

حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت در مصاحبه‌ای گفت: در کشور‌های اروپایی که سختگیرانه‌ترین کدکس‌ها را دارند هم آفلاتوکسین در لبنیات وجود دارد. باید توجه داشت میانگین این سم حدود ۵۰ تا ۶۰ نانوگرم در لیتر در تمام شیر‌های کشور است.

حریرچی  در تشریح این موضوع گفت: اگر مقیاس، کدکس اروپا باشد، خود عدد تقریبا بالاست، چون عدد کدکس اروپا ۵۰ نانوگرم در لیتر است. اگر کدکس ایران باشد حدود ۱۰۰ است که قابل قبول و اگر کدکس آمریکا باشد که میزان آن  ۵۰۰ نانوگرم است، با این معیار، تقریبا تمام نمونه‌ها قابل قبول هستند.

 

دبیریان مدیر تضمین کیفیت صنایع شیر ایران هم اظهار داشت: اگر افلاتوکسین در خوراک دام هم بالا باشد، وقتی وارد شیر می‌شود به یک پانزدهم کاهش می‌یابد. چطور ممکن است که مقدار این ماده در شیر پاستوریزه ۶۰ درصد باشد؟ نباید این اطلاعات نادرست از رسانه ملی به مخاطب داده شود. بدون مطالعه و پیش‌زمینه آمار دادن به مردم آن‌ها را از یک محصول مهم غذایی دور می‌کند و آسیب کلانی به اقتصاد صنعت لبنیات می‌زند.

 

اما ماجرا زمانی مهم می‌شود که حدودا یک ماه قبل، خبر وجود قرص در کیک‌های کشور بسیار جنجال آفرین شد. در آن زمان هم کارخانه‌های تولید کیک کشور به دلیل عدم خرید کیک توسط مردم، متحمل ضرر بسیاری شدند که بعدا مشخص شد چند نفر برای سرگرمی، دست به این کار زده بودند.

اگر آگاهی عمومی بالا نرود و مسئولان روشنگری صحیحی نداشته باشند، در آینده هم  اینگونه شایعات که نگرانی را در جامعه می‌گستراند و ضرر‌های اقتصادی و صنعتی و همچنین سلامتی به جامعه اعمال می‌کند، مشکلات بسیاری را در کشور ایجاد خواهد کرد که نیاز است مسئولان امر به این مهم توجه داشته باشند و مردم هم به هر شایعه‌ای توجه نکنند.