گروه نفت و انرژی بازارنیوز: تارنمای Tankertrackers.com، که برای ردیابی نفتکشها از فناوری ماهوارهای استفاده میکند، اخیرا اعلام کرده که در ژانویه ۲۰۲۰ ایران روزانه یک میلیون بشکه نفت خام و میعانات گازی صادر کرده است. با این مقدار، صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران در ژانویه ۲۰۲۰ نسبت به دسامبر ۲۰۱۹ بیش از ۱۰۰ درصد افزایش داشته است. همچنین با این مقدار، صادرات نفت خام و میعانات گازی به مقدار نه ماه پیش (آوریل ۲۰۱۹) نزدیک شده است. همزمانی این افزایش صادرات با خروج نام چند شرکت نفتی چینی از فهرست تحریمهای خزانهداری آمریکا در قالب تلاش آمریکا برای تغییر تاکتیک مهار اقتصادی ایران قابل تفسیر است.
به لطف مقاومت اقتصادی منفعلانه فرصت کاهش یا قطع وابستگی اقتصاد ایران به نفت فراهم شده است. همین مساله باعث شده است که تغییر در تاکتیکهای مهار اقتصادی ایران در دستور کار آمریکا قرار گیرد. زیرا با قطع وابستگی ایران به نفت اثربخشی تحریمهای نفتی، که از مهمترین سلاحهای زمامداری اقتصادی آمریکا علیه ایران است، از بین خواهد رفت. مهمتر این که با موفقیت مقاومت اقتصادی منفعلانه در برابر کارزار فشار حداکثری زمینه برای عملیاتی کردن مقاومت اقتصادی فعال حداکثری بیش از پیش فراهم خواهد شد. این نوع از مقاومت اقتصادی مولفههای قدرت اقتصادی ایران را شدیدا تقویت و زمامداری اقتصادی آمریکا را با چالشهای بسیار جدیتر روبرو خواهد کرد. بنابر این، افزایش احتمالی فروش نفت ایران به طرف چینی در ژانویه ۲۰۲۰، که احتمالا با تسهیلگری طرف آمریکایی انجام شده است، نباید به مثابه تغییر در راهبردهای آمریکا تلقی شود. اقدام چین در پذیرش افزایش واردات نفت از آمریکا در نخستین مرحله از توافق تجاری این کشور با آمریکا نیز گویای آن است که طرف ایرانی نباید به گشایشهای مقطعی این چنینی در صادرات نفت خام و میعانات گازی امید بندد.
کاهش وابستگی اقتصاد ایران به نفت، به ویژه از طریق مقابله با خامفروشی، باید در چهارچوب مقاومت اقتصادی فعال حداکثری در دستور کار ایران قرار گیرد. این مهم با بهرهگیری از درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام و میعانات گازی در ساخت قدرت تولیدی در کشور از مجرای عمقبخشی به ساخت داخل و دانشبنیان کردن آن حاصل میشود. برای این منظور طراحی و اجرای سند راهبردی و برنامه اقدام نفت در خدمت ایجاد اقتصاد درونزا، برونگرا، دانشبنیان، مردمبنیان و عدالتبنیان ضروری است.
کانال مقاومت و اقتصاد