گروه راه و مسکن بازارنیوز: مرتضی خاکسار، استاد دانشگاه و کارشناس حوزه گردشگری در گفتگو با بازارنیوز، درباره اوضاع گردشگری در سال 98 گفت: آماری که بعد از حوادث اخیر  براثر التهابات توسط سازمان جهانی بهداشت درباره ویروس کرونا منتشر شده، اتفاقاتی که بر اثر سقوط هواپیما داشتیم و کم شدن حضور مردم در سطح جامعه، مقداری میل مردم برای سفر کم شده است. این پدیده ویروس کرونا که الان زبان زد همه خبرگزاری ها و شبکه های اجتماعی و شبکه های خبری هست باعث شد اثر مستقیم روی نه تنها جهانگردی ایران، بلکه جهانگردی جهان بگذارد.

وی افزود: می دانید در بعد جابجایی ویروس ها، ما ناقل هستیم. چیزی که این را بیماری را پرخطر می کند عوامل ناقل مثل حرکت انسانی و هواپیماهایی و قطار و اتوبوس هایی که جابجا می شوند، هستند. پدیده جهانگردی با همه ناقل ها در ارتباط است. یکی از آنها انسان و یکی هم خودروهای حامل ناقل های مسافری به هر نیتی، یا گردش یا تفریح یا تجارت یا تعطیلات پایان ماه و سال است. همه این ها به ترانسفرهای جابجایی مسافر بستگی دارند. در این جابجایی مسافر و پیک فصل سفر که الان در آن هستیم، با وضعیتی که بوجود آمده با توجه به هشدارهایی که وزارت بهداشت توسط صدا و سیما به گوش مردم می رسد. هشدارهایی که سازمان جهانی به کشور اعلام کرده این ها همش در معرض این است که بازار گردشگری ما نشات گرفته از بازار امنیت مسافر شود .

تاثیرگذاری امنیت بهداشتی در درآمد ناشی از گردشگری

خاکسار ادامه داد: امنیت مسافر نه تنها در حیطه امنیت شریکی است، بلکه امنیت بهداشتی از مقوله های بزرگ و چالش های در سفر است . زمانی که جامعه مهمان یا مسافر می خواهد به مقصدش  وارد شود، جامعه میزبان در کشور مقصد، خیلی از مسائل را لحاظ می کند. مثلا ایرانی ها طبع به خصوص غذایی دارند. وقتی به عنوان مثال به چین می روند، معمولا به خاطر اعتقادات مذهبی و سلیقه های غذایی محدودیت در خوردن غذا دارند، همه اینها برای مسافرت یک امر اجباری و مقوله های اصلی سفر هستند و طبعا انگیزه های شوم و ناخوانده ای مثل بیماری کرونا و ویروس های مختلف در زمان های مختلف مثل سارس یا ویروس ابولا که ما در مسافرت های مذهبی خودمان درگیر آن بودیم، همه این موارد از مقوله های تاثیر گذار در سطح درآمد نرخ عرضه گردشگری کشورمان است.

خاکسار درباره آسیب به درآمدهای حاصل از گردشگری پرداخت و گفت: GDP و درآمد ماحصل ارزی ما بستگی به افزایش ظرفیت سطح عمومی بهداشت و تامین امنیت مسافر دارد. اگر این توازن در سطح گسترده به هم بخورد ،توازن اقتصاد گردشگری هم آسیب پذیر خواهد بود؛ یعنی ما هم در کاهش نرخ رشد گردشگری یا جابجایی مسافر دچار رکود شویم، اقتصاد گردشگری ما یا درآمد خالص ارزی در GDP منفی خواهد بود. با توجه به این مسائل می توانیم بگوییم ویروس کرونا، اتفاقات هوایی و همه این ها مسائلی است که ذهن گردشگر را دچار تنش و چالش می کند و او را از سفر باز می دارد .

هر گردشگر، 150 شغل ایجاد می کند

وی افزود:  ما به صنعت سبز گردشگری، صنعت بدون دود می گوییم. در گردشگری 150 شغل از حرکت یک گردشگر دچار انتفاع می شوند. از ترنسفر ریلی گرفته تا شبکه‌هایی که سفر را آماده می کنند مثل آژانس های مسافرتی، هتل ها، اماکن زیارتی، رستوران ها، بیمارستان ها، پارک ها، شهربازی ها و ...  . حالا اگر  بخواهیم بررسی کنیم پدیده ویروس کرونا را در سطح بهداشت مسافر و متزلزل بودن ناوگان هوایی، سرویس ها، ناوگان ریلی و تمام اتفاقات ریلی که در جنوب کشور ما، در سیستان و بلوچستان و بندرعباس افتاد، جابجا شدن و واژگون شدن ریل در سطح جهانی روی گردشگری ما اثر گذار خواهد بود.

این استاد دانشگاه، درباره تاثیر ویروس کرونا بر گردشگری داخلی گفت: ویروس کرونا بدتر از هر معضلی، حتی گردشگری داخلی را هم تحت تاثیر قرارداده است. وقتی گردشگری ما تحت تاثیر قرار بگیرد، یعنی در اقتصاد داخلی کشور خودمان هم دچار تزلزل می شویم . به عبارت ساده‌تر می گویم شما وقتی به اصناف مراجعه می کنید، با این ویروس کرونا که سلامت جانی مردم را تهدید می کند، همه موظف هستند در خانه های خود بمانند و حرکتی نداشته باشند. طبعا همه اقتصادهای دنیا از پویایی و حرکت جان می گیرد و گردشگری هم از این مورد مستثنی نیست.

لزوم تسهیل امورات مسافر و برداشتن روادید بین کشورهای خاورمیانه

خاکسار تاکید کرد: شما قطعا بدانید با بهبود اوضاع بهداشت، بهبود ناوگان حمل و نقل هوایی، زمینی و دریایی، ایجاد روابط حاکم بر سیاست های گردشگری در جهت تسهیل عبور مسافر، برداشتن روادید بین کشورهای عضو منطقه خاورمیانه، گردشگری ما قوی‌تر خواهد شد . بین کشورهای ترکمنستان،تاجیکستان،ارمنستان و روسیه اگر این اتفاق بیفتد و گردشگری ما وسیع تر شود ، موفق‌تر خواهیم بود.

وی در ادامه اظهارات خود در خصوص تسهیل امورات برای مسافر، گفت: ایجاد سامانه کارت های الکترونیک برای گردش مسافران داخلی و خارجی این به گردشگری ما کمک خواهد کرد . قرار دادن دستگاه های صدور ویزا به صورت آنی در مقصدهای گردشگری که ما در دبی این را داریم . شما در عرض پنج دقیقه ویزا میگیرید. این ها در گسترش روابط گردشگری و در نتیجه در کسب درآمدهای ناخالص ارزی یا GNP ما تاثیر گذار خواهد بود. 

وی تاکید کرد: برنامه ریزی در جامعه مقصد یا میزبان از مهمانان خارجی و داخلی، می تواند جزو مواردی باشد که به اقتصاد گردشگری و صنعت گردشگری کمک می کند و با برنامه ریزی در مجلس یازدهم، ان شاالله سیاست های مثبت جاذب گردشگری را تدوین و هموار کنند . این امر برای برای وزارت گردشگری، و همه بخش ها علی الخصوص وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی مخصوصا در این برهه از سال و در 15 روز عید، و همچنین سازمان میراث فرهنگی و فرمانداری ها و مکان های تفریحی شهرها، واجب است. بیایند در مکان های گردشگری و بهداشتی، آموزش به مسافران بدهند. مسافرانی که مجبور هستند به خانواده خود در شهرستان سر بزنند. آموزش های بین راهی وزارت بهداشت و وزارت گردشگری و کمیسیون تخصصی مجلس یازدهم می تواند راهگشای ما و چراغ سبزی برای اقتصاد جهانی و اقتصاد GNP ما در سطح بین المللی داشته باشد.

آینده کشور بستگی به سیاست گذاری دارد

این کارشناس گردشگری با اشاره به آثار سیاست گذاری صحیح بر آینده گردشگری گفت: آینده هر کشوری در هر صنعتی بستگی به روابط دیپلماتیک و اصل سیاست گذاری های قانونی خودش در مجلس آن کشور دارد. اگر دولت مردان ما پا به پای نمایندگان و منتخبین مردم قدم بردارند و بستر را برای تسهیل ارتباطات بین دنیا با کشورهایی که می توانیم ارتباط داشته باشیم آماده کنند، این پایه ارتباطی را قوی تر کنند. تدوین قوانین و آیین نامه های تسهیل صادرات و واردات کالا تسهیل در صدور روادید تجاری و سیاسی و گردشگری و توریستی، اثر گذار خواهد بود.

وی افزود: در سال 1399 اگر مجلس بودجه ای را اختصاص دهد برای اینکه گرید هتل های ما به استاندارد های جهانی برسد این اتفاق خوبی خواهد بود. اگر ناوگان هوایی ما و ساختار فعلی به دلیل فرسودگی اصلاح شود، در شرایط کارشناسی این به نفع اقتصاد ما من جمله اقتصاد گردشگری ما در سال 1399 خواهد بود.

خاکسار در ادامه به لزوم تغییر سیاست ها جهت بهبود اوضاع گردشگری پرداخت و گفت: حداقل یک دوره چهارساله سیاست های انبساطی بیشتر شود و سیاست های انقباضی کمتر بشود. این ها به ما کمک می کند در سایه تصمیمات درست، به اقتصاد گردشگری در تمام زمینه ها نائل میشویم و در بازارهای جهانی حضور پیدا می کنیم و سهم خودمان را از این بازار عظیم دریافت می کنیم. وزارتخانه تشویق خواهد شد و نیروهای بیشتری مشغول به کار خواهند شد. اگر یک هیئت تجاری از هر کشوری به ایران بیاید آنها علاوه بر اینکه کار می کنند، به گردش و تفریح هم نیاز دارند. یعنی اقتصاد گردشگری یک اقتصاد بین رشته ای بین همه رشته ها است همه رشته ها لازم و ملزوم هم دیگر هستند.

به برنامه ریزی اصولی نیاز داریم

وی در پایان افزود: کارشناس نفت کشور خارجی نیاز به مسافرت و دیدن در کشور ما و جامعه مقصدش دارد. باید شناخت کامل از جغرافیای ما داشته باشد. این کارشناس نفت فقط در سایه ناوگان ترنسفر گردشگری ما می تواند از بستر گردشگری استفاده کند . طبعا این اتفاق اگر با برنامه ریزی اصولی و صحیح در مجلس شورای اسلامی و همکاری دولتمردان باشد، ما ان شاالله در سال 1399 بدون ابولا و سارس و ویروس های جدید کرونا با تدوین یک سیاست جدید وزارت بهداشت در جامعه مقصد و امنیت غذایی و امنیت ریلی و امنیت هوایی و امنیت اجتماعی، سال خوبی خواهیم داشت. در همه زمینه ها این حلقه ها به یکدیگر متصل هستند و اتفاقات خوبی را در سال 1399 به بعد در یک دوره چهارساله خواهیم داشت.