گروه بین الملل بازارنیوز:فاطمه چراغلو ؛پاکستان اولین کشور جمهوری اسلامی است که در جنوب غربی آسیا قرار گرفته است و قسمتی از آن نیز در خاورمیانه است. پایتخت آن اسلامآباد است. این کشور مرز آبی هزار کیلومتری با دریای عرب یا به عبارت دیگر دریای مکران در قسمت جنوب دارد و از غرب با ایران، از شمال با افغانستان، از شرق با هندوستان و از شمال شرق با جمهوری خلق چین هم مرز است (شکل (1)).
پاکستان ششمین کشور پرجمعیت دنیا و دومین کشور با بیشترین جمعیت مسلمان است. پاکستان کشوری در حال توسعه است که در جبهههای سیاسی و اقتصادی با چالشهایی روبهرو بوده است. با وجود اینکه در سال ۱۹۴۷ این کشور بسیار فقیر بود نرخ رشد اقتصادی پاکستان در طول ۴ دهه بعد از آن بهتر از میانگین جهانی بوده است. اما سیاستهای ناآگاهانه به پایین آمدن این نرخ در دهه ۱۹۹۰ منجر شد. اخیراً تغییرات گسترده اقتصادی به این کشور کمک کرده است که به اقتصادی قدرتمندتر تبدیل شود به گونهای که در سالهای اخیر به لطف این رشد اقتصادی و گسترش تجارت خارجی به منابع ارزی ثابت و پایداری رسیده است.
شکل (1): نقشه کشور پاکستان با کشورهای همسایه
وضعیت تجارت خارجی پاکستان
در سال های اخیر بیشترین کسری تجاری پاکستان با کشورهای همسایه از جمله چین و هند به ثبت رسیده است. جدول زیر وضعیت تراز تجاری پاکستان برای سال های 2017 تا 2021 را نشان میدهد. همان گونه که ملاحظه می گردد کسری تراز تجاری این کشور در سال 2021 نسبت به سال های گذشته افزایش داشته است و به مبلغ 86 میلیون دلار رسیده است
جدول (1): وضعیت تجارت خارجی پاکستان در پنج سال اخیر (هزار دلار)
در ادامه وضعیت تجارت خارجی پاکستان در دو بخش واردات و صادرات تشریح می شود.
وضعیت واردات از کشورهای همسایه: میزان واردات پاکستان در ششماهه اول سال مالی 2021 نسبت به ششماهه اول سال مالی 2020 حدود 10% افزایشیافته و به بیش از 24 میلیارد دلار رسیده است. جدول زیر نشانگر مهمترین اقلام وارداتی پاکستان در طول ششماهه اول سال مالی 2021 است.
جدول (2): وضعیت واردات پاکستان از کشورهای همسایه در شش ماهه نخست2021 (میلیارد دلار- درصد)
پاکستان از سال 2003 عمدتاً به دلیل واردات بالا با کسری تجاری ثابت مواجه بوده است. باتوجه به جدول فوق، مهمترین کالای وارد شده درشش ماه نخست 2021، از کشور افغانستان پنبه و نخ به ارزش 6.1میلیارد دلار، کشور هند مواد شیمیایی به ارزش 4 میلیارد دلار، کشور چین ماشین آلات به ارزش 2.4 میلیارد دلار و از کشور ایران حاملهای انرژی به ارزش 1.6 میلیارد دلار میباشد. به طور کلی تجارت با همسایگان 30 درصد تجارت بین المللی پاکستان را تشکیل می دهد.
وضعیت صادرات به کشورهای همسایه: بر اساس آمارهای بانک مرکزی پاکستان، میزان صادرات این کشور در ششماهه اول سال مالی 2021 به 12 میلیارد دلار رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل، 5% رشد کرده است. این میزان صادرات، بالاترین صادرات پاکستان در ششماهۀ اول یک سال مالی از سال 2011 تاکنون است. جدول زیر نشانگر مهمترین اقلام صادراتی پاکستان در طول ششماهه اول سال 2021 است.
جدول (3): وضعیت صادرات پاکستان به کشورهای همسایه در شش ماهه نخست2021
صادرات پاکستان در شش ماه سال 2021، علیرغم همهگیری کووید-19، 18 درصد افزایش یافته است. مهمترین محصولات صادراتی پاکستان پوشاک، برنج ، تجهیزات پزشکی است که بیش از 5 میلیارد دلار کالا به همسایگان نزدیک خود چین، هند، ایران و افغانستان (CIIA) صادر کرده است. در واقع برنج صادراتی پاکستان به ایران سهم 27 درصدی از کل صادرات به ایران را شامل میشود.
جمعبندی و نتیجه گیری
ایران اولین کشوری بود که دولت جدید پاکستان را به رسمیت شناخت. در می 1948 با پاکستان روابط دیپلماتیک برقرار کرد. ایران هر زمان که پاکستان با بحران های جدی مواجه شد و در خطر بود از آن حمایت اخلاقی، سیاسی، دیپلماتیک و مالی کرد. پاکستان تمام تلاش خود را می کند تا برای یک سیاست خارجی قوی و در عین حال دوستانه را ترویج کند.
پاکستان یکی از معدود کشورهایی است که بر اساس نظرسنجی های انجام شده توسط مرکز تحقیقاتی پیو، از نفوذ ایران استقبال مثبتی کرده است. روابط دیپلماتیک بین دو کشور اخیراً تحت سیاست های، نخست وزیر جدید پاکستان که به دنبال گسترش روابط پاکستان با ایران است، بهبود یافته است. دو کشور همسایه، ایران و پاکستان با داشتن مرز مشترک به طول حدود 1000 کیلومتر، فرصت ها و پتانسیل های بی شماری برای گسترش روابط دوجانبه دارند. امروز گسترش مرزهای ایران و پاکستان به فرصت و پتانسیل طلایی برای شکوفایی اقتصادی و ارتباط مردم با مردم تبدیل شده است.
افتتاح نقطه مرزی ریمدان - گبد را می توان اولین گام در راستای اجرای دیپلماسی مرزی دو کشور نامید. در راستای همین سیاست است که دو کشور همواره برای بازکردن گذرگاههای مرزی و امنیت مرزهای مشترک تلاشهای مشترک بسیاری داشتهاند. این مرز که مزیت اقتصادی عظیمی را برای دو کشور به همراه خواهد داشت، می تواند دریچه ای برای توسعه بیشتر تجارت و تبادلات مردمی ایران و پاکستان باشد و همچنین موجب گسترش روابط دوجانبه سیاسی و اقتصادی گردد که به سمت یکپارچگی گسترده تر بازارهای منطقه ای و بین المللی حرکت کنند.
منابع