گروه اقتصاد کلان بازارنیوز- سعید ترکاشوند؛ صبح امروز (۹ بهمن)، دو رسانه «واشنگتن پست» و «رویترز» طی مطلبی، از دستور جدید «جو بایدن» رئیس جمهور دموکرات ایالات متحده آمریکا مبنی بر بازگرداندن برخی معافیت‌های تحریمی برنامه هسته‌ای ایران خبر دادند.

«ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم در واکنش به این اخبار، در پیامی توییتری با تکرار برخی ادعا‌ها درباره ماهیت برنامه هسته‌ای ایران، نوشت: «ما ایران را از تحریم‌ها معاف نکرده و نخواهیم کرد مگر این که این کشور به تعهدات خود در قالب برجام بازگردد. ما دقیقا همان کاری را کردیم که دولت سابق انجام داد؛ به شرکای بین‌المللی خود اجازه دادیم به مساله افزایش ریسک تولید گسترش تسلیحات و امنیت هسته‌ای در ایران بپردازند».

پیش از این، منابع خبری اعلام کرده بودند که دولت آمریکا تصمیم به بازگرداندن برخی معافیت‌های تحریمی علیه برنامه هسته‌ای ایران گرفته است؛ دولت آمریکا اعلام کرده است که این معافیت‌ها هم‌زمان با ورود مذاکرات وین به مرحله‌ای حساس، بازگردانده می‌شود.

در حال حاضر بسیاری از خبرنگاران و رسانه‌های مطرح ایران همزمان با انتشار این خبر واکنش‌های مثبتی را خود نشان داده و اکنون پیش بینی می‌شود که گفتگو‌های وین تا قبل از پایان سال ۱۴۰۱ به یک نتیجه نهایی خواهد رسید.

نکته دومی که پیرامون این مسئله وجود دارد، این است که دولت آمریکا تنها چند تحریم هسته‌ای را به حالت معافیت درآورده است در صورتی که مقام معظم رهبری و همینطور سید ابراهیمی رئیسی رئیس جمهور کشورمان، همواره به منظور تامین منافع و احقاق حق مردم ایران تاکید بر لغو تمامی تحریم‌های اعمال شده بر اقتصاد کشور را داشته و دارند.

از سوی دیگر اگر مقامات کاخ سفید واقعا به دنبال ابراز حسن نیت خود درباره مذاکرات وین هستند، بهتر بود به جای تحریم‌های هسته‌ای، تحریم‌های اقتصادی و نفتی ایران را به حالت تعلیق درمی‌آورد؛ در حال حاضر این معافیت تحریمی نه تنها دلگرم کننده نبوده بلکه از جهاتی می‌تواند به عنوان اهرم فشاری بر علیه تیم مذاکره کننده ایران از سوی طرف‌های غربی مورد استفاده قرار گیرد.

آثار معافیت‌های تحریمی مقطعی و کوتاه است!

«کمیل طیبی» کارشناس اقتصاد بین الملل و استاد دانشگاه اصفهان در گفتگو با بازارنیوز پیرامون اخبار منتشر شده مبنی بر معافیت‌های تحریمی برنامه هسته‌ای ایران از سوی آمریکا اظهار کرد: این قبیل اقدامات آمریکا تنها بار روانی دارد عمر آن در اقتصاد ایران مقطعی است؛ در حال حاضر نمی‌توان از این اقدام به عنوان یک نتیجه مثبت و در عین حال واقعی را در اقتصاد کشور یاد کرد.

این کارشناس اقتصاد بین الملل با بیان این که معافیت تحریمی می‌تواند تا حدودی انتظارات به وجود آمده در بازار‌های دارایی کشور را کاهش دهد، گفت: در صورت تداوم و ادامه‌دار بودن چنین سیاست‌هایی آن هم در قالب مذاکرات وین،  می‌تواند نشانه‌های مثبتی را در ساختار اقتصاد کشور آن هم در یک فاصله زمانی بلند مدت به ارمغان بیاورد؛ با توجه به این امر حال باید دید و منتظر بود که طی روز‌های پایان سال ۱۴۰۰ روند گفتگو‌های وین به چه سمت و سویی حرکت خواهد کرد.

وی تاکید کرد: اکنون می‌توان جرئت گرفت که آثار مثبت اقدام اخیر رئیس جمهور آمریکا در معافیت تحریم‌های هسته‌ای کوتاه مدت بوده و نمی‌توان چندان به آن دلخوش بود؛ شاخص‌های اقتصادی همچون تورم، بیکاری و رکورد از جمله مهمترین مشکلات اقتصادی کشور است که حل آن درمدت مدت میسر می‌شود، در نتیجه رفع و یا معافیت تحریم‌ها در شرایطی نتیجه بخش است که به طور متداوم انجام شود.

طیبی متذکر شد: با تکیه بر این که موضوع و با فرض بر این که تحریم‌ها لغو و سرمایه‌گذاری خارجی از یک سو و از سوی دیگر تبادلات تجاری تجاری ایران به آسانی انجام شود، ما می‌توانیم انتظار بهبود شرایط شاخص‌های اقتصادی کشور را در بلند مدت و یا میان مدت را داشته باشیم.

این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: برداشته شدن تحریم‌های هسته‌ای به نوعی مثبت و کمک کننده است، اما بهتر بود که به جای تحریم‌های هسته‌ای، ایالات متحده آمریکا اقدام به رفع تحریم‌های اقتصادی همچون نفتی و تجاری ایران می‌کرد.

وی در مورد آینده بازار ارز طی چند روز باقی مانده تا پایان سال ۱۴۰۰ گفت: پیش بینی می‌شود که روند بازار ارز طی روز‌های پایان سال جاری به مانند ماه‌های قبل همچنان رویکردی نوسانی داشته باشد؛ البته باید خاطر نشان کرد که طی این مدت نه نوسانات شدید بلکه بازار ارز طی این مدت تغییراتی با امواج کوتاه و همراه با ثبات رو به رو خواهد بود.

هدف از معافیت تحریمی چیست؟


به نظر می‌رسد که مقامات کاخ سفید در آستانه شروع نهمین دور از مذاکرات وین در نظر دارند که با جرای چنین اقداماتی تیم مذاکره کننده ایران را تحت فشار افکار عمومی مردم قرار داده تا بتوانند از این شرایط به عنوان اهرم فشاری بر علیه دیپلمات‌های ایرانی استفاده کنند.

علاوه بر این، طرف‌های غربی به دنبال آن هستند که در فرایند گفتگو‌های وین، کمترین امتیاز را به تیم ایرانی داده و در عین حال بیشترین امتیاز را از ایشان دریافت‌کنند که تا کنون به دلیل نوع مذاکرات و تعاملات انجام شده از سوی هئیت ایرانی با دیپلمات‌های اروپایی و دیگر کشور‌های عضو مذاکرات، تا کنون این امر محقق نشده و وضعیت مذاکرات به نفع تیم ایرانی در حال رقم خوردن است.

در حال حاضر یک منبع آگاه مدعی امضای توافق در نهمین دور از مذاکرات وین شده است، اما از سوی دیگر شواهد موجود از گفتگو‌ها و عملیات روانی طرف‌های غربی نشان دهنده آن است که حداقل تا پایان سال جاری هیچ اتفاقی نخواهد افتاد و اگر نتیجه‌ای هم حاصل شود، در ماه‌های ابتدایی سال ۱۴۰۱ محقق خواهد شد.

در حال حاضر آنچه که می‌توان از اقدامات جدید ایالات متحده آمریکا در معافیت تحریم‌های هسته‌ای ، برداشت کرد این است که کاخ سفید در نظر دارد با انجام برخی از تاکتیک‌های عملیلات روانی و رسانه‌ای، ضد حمله‌هایی را به روند مثبت مذاکرات وین به ویژه تیم ایرانی وارد کنند.

پایان پیام//