گروه اقتصاد کلان بازارنیوز: فاطمه چراغلو؛قَطَر با نام رسمی دولت قطر کشوری در جنوب غربی قاره آسیا در منطقه خاورمیانه و در شرق شبه‌جزیره عربستان، و در بخش جنوبی خلیج فارس واقع شده‌است. پایتخت آن، دوحه است. قطر مرز مشترک زمینی با عربستان سعودی، و مرز آبی با کشورهای ایران، کویت، عراق، عربستان، بحرین و امارات متحده عربی دارد. قطر دارای ذخایر گسترده گاز طبیعی است.

مجله فوربز قطر را ثروتمندترین کشور جهان معرفی کرده‌است. قطر بالاترین شاخص توسعه انسانی بین کشورهای جهان عرب و بالاترین درآمد سرانه در جهان را دارا است. در قرن بیست و یکم، قطر از طریق ثروت منابع خود و همچنین گروه رسانه‌های جهانی گسترده به عنوان قدرت قابل توجه در جهان عرب مطرح شد. زبان رسمی این کشور زبان عربی است و از زبان انگلیسی معمولاً به عنوان زبان دوم استفاده می‌شود. دین رسمی آن اسلام، واحد پول آن ریال و مساحت آن ۱۱٬۴۹۳ کیلومتر مربع است. در سال ۲۰۱۷ جمعیت قطر ۲٫۶ میلیون نفر بوده‌است، ۳۱۳٬۰۰۰ شهروند قطر و ۲٫۳ میلیون تبعه خارجی. به دلیل حضور زیاد کارگران مهاجر مرد، تنها حدود یک‌چهارم جمعیت این کشور را زنان تشکیل می‌دهند. از سال ۲۰۱۵–۲۰20، قطر به عنوان امن‌ترین کشور عربی در منطقه و در سراسر جهان قرار گرفت.

شکل(1): نقشه کشور قطر باکشورهای همسایه

وضعیت تجارت خارجی قطر

با بررسی وضعیت تجارت خارجی قطر در چهارسال اخیر،  بالاترین میزان صادرات درسال 2018 با 84 میلیارد و904میلیون 617 هزار دلار و پایین­ترین میزان صادرات قطر درسال2020 با 51 میلیارد و 504 میلیون 158 دلارمی­باشد و همچنین بالاترین میزان واردات در سال 2018 به ارزش 31 میلیارد و695میلیون و 930 هزار دلارو پایین­ترین میزان واردات مربوط به سال2020 به ارزش 25 میلیارد و834 میلیون و886 هزار دلار می ­باشد.

وضعیت واردات از کشورهای همسایه

ارزش واردات کالا به قطر  در سال 2020 بالغ بر 25 میلیارد دلار بوده است. واردات کالا به روسیه  تقریبا 3 میلیارد دلار نسبت به سال 2019 کاهش داشته است. جدول زیر مهمترین اقلام وارداتی از کشورهای همسایه به کشور قطر را در سال مالی 2020 نشان می­دهد: 

با توجه به جدول فوق ، بیشترین میزان واردات مهمترین اقلام از کشور کویت با محصول عطر و اسانس به ارزش  50.510 هزار دلار، ایران با محصول سبزیجات خوراکی به  ارزش 45.395هزار دلار، واردات از عراق با محصول سوخت به ارزش 16.955 هزار دلار، بحرین با محصول کشتی، قایق و سازه­های شناور به ارزش 65هزار دلار و کمترین سهم واردات از کشور امارات متحده به کشور قطر با محصول نیکل به ارزش 50هزار دلار می­باشد.

وضعیت صادرات به کشورهای همسایه

ارزش صادرات کالا از قطر در سال 2020 بالغ بر  67 میلیارد دلار بوده است. صادرات کالا از قطر در مجموع 29 درصد نسبت به سال 2019 کاهش یافته است. صادرات کالا حدودا 21 میلیارد دلار کاهش یافته است (ارزش صادرات کالا از قطر حدودا به 72 میلیارد دلار در سال 2019 رسیده است)

جدول 3 نشانگر وضعیت مهمترین اقلام  صادراتی قطر به کشورهای همسایه می­باشد. با توجه به جدول فوق  بیشترین سهم  صادرات قطر  به کشور امارات متحده  با محصول گازهای نفتی به ارزش 926.162 هزار دلار ، کویت با محصول اسلحه و مهمات به ارزش 236.621 هزار دلار، عراق  با محصول وسایل و قطعات نقلیه موتوری به ارزش 10.816 هزار دلار  و کمترین سهم صادرات قطر  به کشور ایران با محصول بیل مکانیکی به ارزش 1.463 هزار دلار می­باشد.

جمع­بندی و نتیجه­ گیری

کشور قطر یکی از همسایگان کشورمان است که با وجود رقابتی بودن اقتصاد این کشور با ایران در تولید نفت و گاز، در برخی حوزه‌ها امکان توسعه تجارت میان دو کشور وجود دارد. فاصله کوتاه جغرافیایی میان دو کشور یکی از امتیازات مثبت جهت توسعه تجارت میان دو کشور است.

با توجه به سطح پایین تجارت متقابل دو کشور، تلاش‌هایی در جهت گسترش تجارت طرفین صورت گرفته است. از جمله این اقدامات برگزاری اجلاس کمیسیون مشترک ایران و قطر، تنظیم موافقت نامه‌های تجاری و یادداشت‌های تفاهم همکاری است. ایران و قطر، دو همسایه در دو سوی خلیج فارس کنشگرانی اثرگذار در رو ابط منطقه‌ای و بین المللی هستند.

بی شک در دستور کار قراردادن رویکرد‌های جدید در دیپلماسی اقتصادی و در پیش گرفتن برنامه‌هایی، چون جذب سرمایه‌گذاری خارجی، تسهیل فضای کسب‌و‌کار، رونق گردشگری، مدرن سازی علوم و استفاده بهینه از تکنولوژی روزآمد رسانه ای برای تصویرسازی بین المللی نتیجه برد- برد اقتصادی برای هر دو کشور خواهد داشت.

منابع:

1- https://fa.wikipedia.org

2- https://www.worldstopexports.com

3-https://www.trademap.org

4-https://wits.worldbank.org

5- https://civilica.com

1-  درصد میزان صادرات مهمترین  اقلام  صادر شده از کشور روسیه به کشورهای همسایه به کل میزان  صادرات