گروه اقتصاد کلان بازارنیوز: فاطمه چراغلو؛ امارات متحده عربی یا امارات یک پادشاهی مطلقه فدرال در جنوب‌غربی قاره آسیا و در شرق شبه‌جزیره عربستان، در منطقه خاورمیانه است که از جنوب و غرب با عربستان سعودی،از شمال غرب با قطر، از شرق با عمان و از شمال با خلیج فارس همسایه است.

جمعیت امارات در سال ۲۰۱۳ میلادی ۹/۲ میلیون نفر بوده و از این تعداد ۱/۴ میلیون نفر اهل امارات و ۷/۸ میلیون نفر افراد خارجی هستند. فقط ۳۸ درصد اهالی این کشور اصلیت اماراتی دارند و حدود ۴۵ درصد از اعراب دیگر کشورهای عربی هستند. دیگران نیز بیشتر از ایرانیان، اروپاییان، چینی‌ها و پاکستانی‌ها هستند.

زبان رسمی این کشور عربی است و انگلیسی، چینی، اردو و هندی نیز کاربرد بسیاری دارد. دین رسمی این کشور، اسلام است که نزدیک به ۹۶٪ مردم آن را شامل می‌شود. رشد جمعیت آن ۳٫۰۵ درصد است و با بیش از ۱۶ مهاجر در سال به ازای هر هزار نفر جمعیت پنجمین کشور مهاجرپذیر جهان است. جمعیت این کشور در سال ۲۰۲۰ حدود ۹/۸ میلیون نفر تخمین زده می‌شود. تولید ناخالص سرانه این کشور، در حد ثروتمندترین کشورهای اروپای غربی است.اقتصاد این کشور با ساختاری شفاف و امن، پذیرای بخش بزرگی از شرکت‌ها و منابع بین‌المللی است. واحد پول آن نیز درهم است.

نفت خام این کشور در سال ۲۰۰۹ میلادی، نزدیک به ۲٫۳۹۵ میلیون بشکه در روز بوده که امارات را چهارمین صادرکننده نفت دنیا می‌ساخت. سرانه تولید ناخالص داخلی کشور در سال ۲۰۱۱ بر اساس قدرت خرید حدود ۴۸٬۵۰۰ دلار بوده که آن را در رتبه یازدهم جهان قرار می‌دهد. پیشرفت‌های این کشور در زمینه دانش و فناوری قابل توجه بوده‌است. امارات، نخستین کشور عرب است که فضاپیمایی را به مریخ فرستاده‌است. تمام اینها، باعث شده‌است که امارات به عنوان یک قدرت منطقه‌ای ظهور کند.

شکل(1): نقشه کشور امارات باکشورهای همسایه

وضعیت تجارت خارجی امارات

امارات متحده عربی در 12 سال گذشته بزرگترین بازار صادراتی ایالات متحده در منطقه خاورمیانه و آفریقا بوده است و یک مرکز جهانی برای بیش از 1500 شرکت آمریکایی است که در سراسر خاورمیانه، آفریقا، اروپا و آسیا تجارت می کنند. وضعیت تجارت خارجی امارات متحده در چهارسال اخیر، نشان­دهنده مازاد تجاری در این سال­ها است. بالاترین میزان صادرات امارات  درسال2020 با 335 میلیارد و212 میلیون و 447هزار دلار و پایین­ترین میزان صادرات امارات درسال2017 با 313 میلیارد و 547 میلیون 597 هزاردلارمی­باشد. همچنین بالاترین میزان واردات در سال 2017 به ارزش 273میلیارد و710 میلیون و 850هزار دلارو پایین­ترین میزان واردات مربوط به سال2020 به ارزش 246 میلیارد و879 میلیون و706 هزار دلار است.

در ادامه وضعیت تجارت خارجی امارات  در دو بخش واردات و صادرات تشریح می­ شود؛

وضعیت واردات از کشورهای همسایه

ارزش واردات کالا به امارات  در سال 2020 بالغ بر 246 میلیارد دلار بوده است. واردات کالا به امارات حدود  21میلیارد دلار نسبت به سال 2019 کاهش داشته است. جدول زیر مهمترین اقلام وارداتی از کشورهای همسایه به کشور امارات را در سال مالی 2020 نشان می­دهد:

با توجه به جدول فوق ، بیشترین میزان واردات مهمترین اقلام از کشورهای همسایه امارات ، به ترتیب  از کشور عربستان با محصول  طلا و فلزات گران­بها به ارزش 1.232.413 هزار دلار، عمان  با محصول آهن واستیل  به  ارزش448.285 هزار دلار،  ایران  با محصول میوه و خشکبار  به ارزش96.936 هزار دلارو و کمترین سهم واردات کشور امارات از کشور قطر  با محصول مواد شیمیایی به ارزش172 هزار دلار  می­باشد که این محصولات 17.62 درصد از سهم کل واردات از کشورهای همسایه را به خود اختصاص داده­اند.

وضعیت صادرات به کشورهای همسایه

ارزش صادرات کالا از امارات در سال 2020 به بیش از  335 میلیارد دلار رسیده است. صادرات کالا از امارات  در مجموع 6 درصد نسبت به سال 2019 افزایش یافته است. صادرات کالا حدودا 20میلیارد دلار افزایش یافته است (ارزش صادرات کالا از امارات حدودا به 315 میلیارد دلار در سال 2019 رسیده است)

جدول 3  بیانگر وضعیت مهمترین اقلام  صادراتی امارات به کشورهای همسایه می­باشد. با توجه به جدول فوق  بیشترین سهم  صادرات امارات به کشور عربستان  با محصول دستگاه­های تلفن به ارزش 3,296,351 هزار دلار ،عمان با محصول دستگاه­های مکانیکی  به ارزش 587,109 هزار دلار، ایران  با محصول تجهیزات الکتریکی به ارزش 246,179 هزار دلار و کمترین سهم صادرات امارات به کشور قطر  با محصول سوخت  به ارزش 225 هزار دلار را به اختصاص داده­اند.   

جمع­بندی و نتیجه ­گیری

کشور امارات متحده عربی، یکی از مقاصد اصلی گردشگران ایرانی محسوب می‌شود که موجب درآمد قابل توجه این کشور از سفر گردشگران ایرانی می‌شود. اما با آغاز دهه ۲۰۱۰ (میلادی)، میزان بازدید گردشگران ایرانی از این کشور، افت حدود ۳۲ درصدی را تجربه کرد که ناشی از عوامل متعددی نظیر افزایش نرخ برابری ارز، ناامنی این کشور برای گردشگران ایرانی، اخراج ایرانیان ساکن امارات متحده عربی و نزاع بین شیعیان و سنی‌های خاورمیانه، بوده‌است. با اینحال، میزان دارایی ۵۰۰ هزار ایرانی ساکن این امیرنشین، در حدود ۳۰۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود.

رابطه ایران با امارت عربی متحده که یکی از مهم ترین کشورهای حوزه خلیج فارس می باشد، دارای ریشه های تاریخی عمیقی است امارات در دهه های اخیر با زیرساخت های بسیار محکم توانسته است با وجود بحران ها، برنامه ریزی اقتصادی بسیاری خوبی داشته باشد.

پس از تشکیل این کشور در 1971، ایران و امارات نسبت به سایر همسایگان خود، همواره بالاترین سطح روابط را براساس منافع ملی، در قبل و پس از انقلاب اسلامی داشته اند. دانشگاه ها، بازرگانان، نهاده های فرهنگی ایرانی در این کشور فعال هستند و حجم رابطه اقتصادی دو کشور در سال های اخیر حدود 20 میلیارد دلار بوده است هم چنین به دلیل وضع تحریم ها از سوی قدرت های بزرگ جهانی (آمریکا و اروپا) بر ضدایران درباره مسایل هسته ای، رابطه ایران با امارات به خاطر قرار گرفتن امارات به عنوان گلوگاه اقتصادی، ارتقا یافته است به دلیل نیاز دو کشور به یک دیگر، حتی با وجود چالش ادعای امارات بر مالکیت جزایر ایرانی تنب و ابوموسسی، سطح روابط سیاسی واقتصادی میان ایران و امارات در طول سال های اخیر ارتقا یافته است.

منابع:

1- https://fa.wikipedia.org

2- https://www.sid.ir

3-https://www.trademap.org

4-https://www.trade.gov

1-  درصد میزان صادرات مهمترین  اقلام  صادر شده از کشور امارات به کشورهای همسایه به کل میزان  صادرات