گروه بازار دیجیتال بازارنیوز- بهار دشت پیما؛ باتوجه به اینکه خرید خدمات مشاوره در زمینه طراحی و معماری با استفاده از روش برگزاری مسابقه در زمینه‌ی طراحی و معماری در پلتفرم‌های انلاین به عنوان یک روش قانونی در ایران شناخته می‌شود، مغفول ماندن برخی از ایرادات پایه‌ای و عدم رفع ان موجب گردیده که چالش‌های حقوقی فراوانی برای طراحان و حتی کارفرمایان مراجعه کننده به پلتفرم‌های انلاین برگزاری ایجاد گردد هرچند در کلیات برگزاری این مسابقات، تاثیرات مثبت و ارزشمند را  نمی‌توان نادید گرفت اما در این نوشتار به  شناسایی برخی از مشکلات و بررسی خسارات ناشی از تخلفات، نقض یا عدم انجام تعهدات توسط پلتفرم‌های ان لاین برگزار کننده اختصارا می‌پردازد.

نقاط ضعف
 از انجا که برگزار کنندگان بخش خصوصی معمولا از ایین نامه جامع و واحدی پیروی نمی‌کنند و چهارچوب ساختار یافته وقابل اتکایی ندارند و عدم وجود مرجع نظارتی موثر و کارامد در این باب، نمیتوان به وجود یک ساختار قوی تشکیلاتی  و اجرایی و حتی اعمال ضمانت اجرای قاطع  و موثر در زمان تخلفات از سوی ان‌ها امیدوار بود. زیرا اکثرا اشخاص خصوصی با انتخاب قالب فعالیت استارت اپی، به ثبت فعالیت خود پرداخته و به گونه‌ای  نقش واسطه‌ی فی ما بین متقاضی طرح (کارفرما) و طراح، را ایفا می‌کند  این در صورتی ست که عدم نیاز به اخذ مجوز از مراجع تخصصی پیش از ورود به فعالیت و کافی بودن رعایت  عمومیات جهت  ثبت ازیک سو و همچنین نبود دستور العمل قانونی و تعریف شده با قابلیت اجرایی مطلوب از سوی دیگر امکان بروز خسارات و حتی وقوع جرایم را پررنگ‌تر و میزان اعتماد و اعتبار قانونی این فعالیت‌ها  را کمرنگ‌تر می کند.

باتوجه به موارد مذکور لازم است قبل از مراجعه به پلتفرم‌های مذکور به صورت جدی در باب راهکار‌های جلوگیری از زیان بیاندیشیم و‌با علم کامل به خسارات محتمل به ثبت درخواست چه به عنوان کارفرما و چه به عنوان طراح و پرداخت وجه و یا قبول تعهد بپردازیم. زیرا علاوه بر ورود ضرر و زیان‌های مادی و‌ معنوی و تبعات حقوقی، امکان وقوع جرایم از جمله کلاهبرداری نیز دور از ذهن نیست.

در صورت وجود شرایط عمومی تحقق جرم اگر عملیات متقلبانه‌ای صورت پذیرد به گونه‌ای که موجب فریب مراجعه کننده شده و وی به واسطه‌ی این عملیات متقلبانه وجهی را پرداخت و‌بدین واسطه مال را  خود از دست دهد وصف جرم کلاهبرداری ساده یا حتی با شرایطی مشدد، مشهود و قابل  انتصاب خواهد بود در باب جرایم دیگر نیز در صورت وجود عناصر قانونی، مادی و‌معنوی  نیز امکان وقوع جرم کیفری پابرجاست.

برای روشنگری در این باب، مواردی از تخلفاتی که  علی الاصول امکان طرح دعاوی حقوقی برای  شخص طراح  را امکان پذیر می‌دارد اختصارا بیان می‌کنیم:

۱-تخلف برگزار کننده از شرایط درج شده در اگهی که فرد به واسطه‌ی ان شرایط اقدام به ثبت نام نموده است و این تخلفات به طرقی موجب ورود ضرر وزیان مادی و معنوی فرد گردیده است.

۲-پرداخت ناقص یا عدم اجرای تعهدات مادی تعریف شده در باب واریز مبلغ جوایز و یا سایر تعهدات اعلام‌شده در قبال برنده، کسر هزینه‌ها و وجوه به هرنحو از مبلغ تعریف شده جایزه بدون اعلام اولیه در اگهی پیش ثبت نام

۳-استحقاق خسارت تاخیرتادیه در صورت عدم پرداخت به موقع جایزه نقدی و مطالبه با رعایت سایر شرایط قانونی

۴-طرح دعوا در صورت عدم رعایت حقوق طراح و تجاوز به مالکیت فکری خالق اثر

۵-عدم تعیین افراد برتر در صورتی که مسابقه می‌بایست حتما با اعلام طرح برنده خاتمه پذیرد.

۶-استفاده از حیله و نیرنگ در داوری تعریف شده و عدم سلامت برگزاری مسابقه که موجب ضرر مادی و‌معنوی افراد گردد

۷- امتناع از انجام تعهدات اضافی که برگزار کننده یا کارفرما در برابر طراح برنده تعهد نموده، ولی عملیاتی نگردیده است

۸-استفاده از اثر طراح به هرعنوان بدون ذکر نام خالق و بدون کسب اجازه (مگر طرح منتخب اجرا که در این مورد نیز ذکر نام صاحب اثر لازم است)

۹-عدم استرداد طرح‌های دریافتی به صاحبان اثر در صورتی که خلاف این امر شرط نشده باشد هرچند شرط خلاف نافی مسئولیت ناشی از سو استفاده از اثر  نخواهد بود.


البته لازم به ذکراست پلتفرم‌های ان لاین برگزاری نیز از قافله‌ی پیش بینی و اینده نگری جانمانده و معمولا با درج شروط حساب شده و گا‌ها بستن مسیر‌های احقاق حق با استفاده از قید شروط و روش‌های رافع مسئولیت با استفاده از عدم علم طراح و حتی کارفرما نسبت به حقوق قانونی خود موجب انسداد راه‌های احقاق حق می‌شوند.

موارد نقص ساختاری در تسهیل وقوع جرم

*نبود چهارچوب و ایین نامه اجرایی دقیق و جهان شمول

*نبود دستورالعمل کارامد در باب شیوه فرایند برگزاری مسابقات

*نبود سازمان رسمی و‌شفاف نظارتی با قدرت ایجاد و اعمال ضمانات اجرای قوی در این حیطه

*عدم پیش بینی مرجع  تایید صلاحیت افراد و گزینش اصولی باتوجه به معیار‌های تدوین شده‌ی مناسب و حرفه‌ای و پیشگیرانه عدم نیاز به اخذ مجوز یا تاییدیه برای تصدی اینگونه امور از مراجع ذی ربط تخصصی

*عدم مشخص نمودن حقوق و تکالیف هر یک از افراد درگیر در فرایند به صورت موردی و شفاف

*عدم وجود مرجع حل اختلاف و رسیدگی به اعتراضات متخصص با ایین نامه اجرایی کارامد و رافع تا در صورت تخطی  بتوان بااستفاده از  اهرم فشار حرفه‌ای و حتی اعمال ضمانت اجرا‌های قانونی موثر و پیشگیرنده از ایجاد ضرر و زیان‌های مادی و‌معنوی محتمل اینده و ایجاد بستر جدید وقوع جرم که نهایتا موجب دلزدگی و کاهش شوق و‌خلاقیت قشر جوان خواهدشد جلوگیری نمود و امکان رقابت سالم همراه با درامدزایی اصولی را پایه ریزی کرد.

به نظر می‌رسد بهتر است تا زمان رفع اساسی این مهم مغفول در جهت نیل به اهداف حرفه‌ای و جلوگیری از اتلاف زمان و خلاقیت خود از پلتفرم‌های ان لاین شناخته شده و معتبر با شروط معقول و شفاف، با پیشینه‌ تایید شده استفاده نماییم و قبل از هرگونه اقدام با افراد مختصص مشورت و سپس به صرف وقت و هزینه و دراختیار گذاشتن ایده یا کارسپاری جهت رفع نیاز خود بپردازیم.

پایان پیام//