گروه نفت و انرژی بازارنیوز- سعید ترکاشوند: صدور خدمات فنی و مهندسی و صادرات تکنولوژی سالهاست در دستور کار کشورهای پیشرفته قرار دارد. از این طریق ضمن وابسته کردن کشور میزبان به خود، ارزآوری برای کشور نیز حاصل می شود. کشورهای مختلف اخیراً تلاش هایی در این راستا انجام داده اند. کشور ما نیز در شرایط تحریمی به فکر صدور خدمات فنی و مهندسی در حوزه ی انرژی به سایر کشورها افتاده است. به ویژه کشورهایی مانند ونزوئلا که مانند ما تحت تحریم قرار دارند و از دانش فنی لازم برای بهره برداری از پالایشگاه هایشان برخوردار نیستند، می توانند اهداف خوبی برای تهران باشند.

به زعم برخی، در حال حاضر به خاطر محدودیت های مالی بسیاری از سرمایه های انسانی ما در حوزه ی انرژی در حال خروج از کشور هستند. بهتر است دولت به ساماندهی این موضوع بپردازد و عرضه ی خدمات مهندسان داخلی در سایر کشورها از مجاری رسمی صورت بگیرد تا کشور نیز از مزایای آن بهره مند شود. وزارت نفت فعلی تلاش هایی را در راستای افزایش فروش نفت به اجرا گذاشته است که از آن جمله می توان به همکاری با پالایشگاه های فراسرزمینی و تهیه ی خوراک آن ها اشاره کرد. نظرات رضا وفایی، عضو اتاق تعاون ایران را در این خصوص جویا شدیم که در ادامه می آید.

وفایی در خصوص مزایای فاصله گرفتن از خام فروشی نفت تصریح کرد: یکی از اشکالاتی که در نظام برنامه ریزی ما ایجاد شده و نمی دانم از کجا آمده است، مطرح شدن اصطلاحات صادرات نفتی و غیرنفتی است. در حال حاضر صادرات کالاهایی با مصرف آب بالا برایمان مزیت است، اما صادرات نفت و حوزه ی نفتی یک ضعف محسوب می شود. ما یک کشور نفت خیز هستیم و مزیت ما در حوزه ی نفت، گاز، پتروشیمی و مسائل اینچنینی است. هر اندازه در این زمینه کالاهایمان را بیشتر فرآوری کنیم، بهتر است و ارزآوری بیشتری برای کشور داریم. اما اینکه نگاه بدی به صادرات نفتی داشته باشیم، درست نیست. 

وی در ادامه گفت: هر اندازه بتوانیم کالاهای خاص تری را صادر کنیم و از خام فروشی نفت فاصله بگیریم، وابستگی مشتریان به ما بیشتر می شود و این به نفع ماست. تولید فرآورده ها نیازمند سرمایه گذاری است. متاسفانه طی سال های اخیر به دلیل محدودیت منابع مالی سرمایه گذاری ما در این حوزه ها کم شده است. ما در حال حاضر در بخش گاز و حتی مواد پتروشیمی فقط در حد نیاز کشور تولید داریم و شاید کمبود هم داشتیم. با توجه به این واقعیت افزایش اقدامات در بخش تولید فرآورده ها می تواند نکته ی مثبتی باشد، اما مستلزم سرمایه گذاری است.

وفایی خاطرنشان کرد: فرصتی در کشورهای دیگر وجود دارد و می توانیم از پالایشگاه های نیمه کاره ی کشورهای دوست و همسو در راستای منافع خود بهره برداری کنیم. این استراتژی ای برد-برد است و به نفع کشور میزبان هم هست. همکاری در پالایشگاه های فراسرزمینی موجب امنیت اقتصادی ما می شود و منافع بیشماری برایمان دارد. در حال حاضر، با توجه به محدودیت مالی ای که در کشور شاهد هستیم، صدور خدمات فنی و مهندسی به سایر کشورها و همکاری در پالایشگاه های فراسرزمینی اقدام درستی است. الان ما مشکل سرمایه در گردش داریم و کمبودهای مالی در فضای کسب و کار بیشترین ضربه را به تولید زده است. در این شرایط باید از فرصت های موجود حداکثر استفاده را ببریم.

وی ضمن اظهار بی اطلاعی در مورد جزئیات قراردادهای ایران با دیگر کشورها در زمینه ی پالایشگاه های فراسرزمینی تصریح کرد: به طور کلی استفاده از ظرفیت های کشورهای دوست برای تولید فرآورده های نفتی و گازی و توسعه ی صادرات برایمان مزیت دارد و می تواند در شرایط فعلی کارساز باشد. در حال حاضر متاسفانه دچار ناترازی در بنزین هستیم و باید واردات داشته باشیم. بهتر است بنزینی را وارد کنیم که خودمان خوراک آن را به پالایشگاه های فراسرزمینی داده ایم. به عبارت دیگر می توانیم از ظرفیت زیرساخت های دیگر کشورها در راستای تولید بنزین مورد نیاز خود استفاده کنیم.

وی در پایان تأکید کرد: همکاری در پالایشگاه های فراسرزمینی یک فرصت است که باید از آن حداکثر بهره برداری را در زمینه توسعه ی صادرات نفت و همچنین تأمین نیازهای داخلی داشته باشیم. از این طریق می توانیم ضمن خنثی سازی تحریم های نفتی به ارزآوری برای کشور بپردازیم.