گروه بانک و بیمه بازارنیوز- عاطفه اسحاقی؛ کامران ندری، اقتصاددان در گفتگو با بازارنیوز درخصوص پیچ وخم‌های دریافت وام گفت: دولت به دنبال آن است که برای وام‌های خرد و کمتر از 100 میلیون تومان شرط تضامین و ضامن را حذف کند، اما با توجه به شرایطی که وجود دارد، این کار با موانع بسیاری روبروست.

او ادامه داد: اجرای نظام اعتبارسنجی در بانک‌ها گامی درست و به جاست اما از آن برداشت صحیحی نشده است. اعتبارسنجی به آن معنا نیست که دریافت وثیقه از سوی بانک‌ها حذف شود، بلکه وثایق باید براساس رتبه اعتباری اشخاص متقاضی وام تعیین و دریافت شود. اگر بانک‌ها وثیقه ای دریافت نکنند، نمی‌توانند تسهیلات ارائه دهند.

شروط اعتبارسنجی در نظام بانکی

عضو هیات علمی دانشگاه با تاکید بر اینکه اعتبارسنجی باید روی میزان دریافت وثایق تاثیرگذار باشد، گفت: بانک‌ها میزان اعتبار افراد را مورد سنجش قرار می‌دهند که نتیجه این بررسی روی دو گزینه تاثیرگذار است، یکی نرخ بهره‌ای است که باید از متقاضی دریافت وام مصادره ‌کنند که در ایران این نرخ‌ها به صورت دستوری ازسوی بانک مرکزی تعیین می‌شود و روی میزان وثایقی که وام‌گیرنده باید تودیع کنند، تاثیر می‌گذارد و دیگری بستگی به اعتبار اشخاص و میزان وام و تسهیلات درخواستی دارد که درمجموع این اعتبارسنجی تضامین متقاضیان وام را مشخص می‌کند.

ندری افزود: توانایی رتبه بندی بانک ها به شکل حرفه ای و تخصصی در اقتصاد کشور ما وجود ندارد؛ بدین معنی که شکل قابل اتکایی وجود ندارد که بتوانیم رتبه بندی قابل اعتمادی را بر مبنای تصمیمات فعالان اقتصادی انجام دهیم و تخصص آن در کشور وجود ندارد.

اجرای رتبه بندی بانک‌ها نیازمند تعامل با اقتصاد جهانی

این اقتصاددان با بیان اینکه برای اجرای رتبه بندی بانک‌ها نیازمند تعامل و ایجاد ارتباط با کشورهای در حال توسعه در این حوزه هستند، اظهار داشت: تنها راه اینکه کشور ما هم بتواند مانند کشورهای توسعه یافته، رتبه بندی دقیقی انجام دهد این است که به اقتصاد جهانی وصل شده و از طریق آن از شرکت ها و موسساتی که توانایی دارند کمک بگیرد تا بتوان از طریق آموزش‌ در داخل کشور، رتبه بندی درست و قابل اعتمادی انجام شود.

ندری همچنین یکی از علت‌های ناکارآمدی بانک‌ها در اعتبارسنجی را نداشتن اطلاعات کافی در مورد اشخاص حقیقی و حقوقی متقاضی تسهیلات دانست و گفت: دانش اعتبارسنجی در ایران توسعه و گسترش پیدا نکرده است و زیرساخت‌های آن درکشور وجود ندارد، کارشناسان ما با مقوله ای به نام رتبه بندی بانک‌ها آشنا هستند اما رتبه بندی هایی که صورت می گیرد قابل اعتماد و اطمینان نیست. در کشور ما دانش، شناخت و توانمندی برای رتبه بندی بانک ها وجود ندارد و باید از شرکت هایی که در خارج از کشور هستند و در این زمینه تجربه دارند، کمک گرفته شود، هرچند که شرایط تحریمی امروز و سیاست‌های کشور هم اجازه چنین کاری را به شرکت های خارجی نمی دهد تا به سیستم بانکی دراین زمینه کمک شود. باید به این نکته هم اشاره کرد که افراد باسواد و باتجربه‌ کشور نیز در چنین بستری ماندگار نیستند و اغلب از ایران مهاجرت می‌کنند.

ندری در پاسخ به این سوال که بانک مرکزی باید چه الزاماتی را در رتبه بندی بانک ها رعایت کند، بیان کرد: بحث رتبه بندی بانک‌ها ارتباطی با بانک مرکزی ندارد. بانک مرکزی با توجه به نیاز خود در بحث نظارت، رتبه بندی غیر رسمی دارد که فقط کاربرد داخلی دارد یعنی داخل بانک مورد استفاده قرار می‌گیرد  و عملا بانک مرکزی هم در تقویت اعتبارسنجی کاری نمی‌تواند انجام دهد، اما با تشویق و ایجاد بستر رقابتی می‌تواند قدم‌هایی در این مسیر بردارد.

وی در پایان تاکید کرد: باید بستر اجتماعی، سیاسی و فرهنگی برای آموزش مهیا شود که در کشور، تواضع برای ایجاد زمینه یادگیری وجود ندارد. اینکه بخواهیم همه چیز را خودمان به دست بیاوریم و پذیرش دانش و فناوری از کشورهای دیگر را نداشته باشیم امکان‌پذیر است اما نیاز به صرف زمان و آزمون و خطای بسیار دارد.

//پایان پیام