گروه صنعت، معدن و تجارت بازارنیوز- سعید ترکاشوند؛ کشور عراق به عنوان یکی از شرکای مهم تجاری ایران، جایگاه دومین مقصد صادراتی کالا‌های ایرانی را به خود اختصاص داده است. در حال حاضر نیز آمار‌های منتشر شده از میزان مبادلات تجارت خارجی ایران در چهار ماهه نخست سال ۱۴۰۱ نیز گواهی بر این امر است.

بر اساس آمار رسمی منتشر شده از سوی سازمان گمرک، عراق با واردات ۶ میلیون و ۹۳۲ هزار تن کالا به ارزش دو میلیارد و ۳۹۸ میلیون دلار پس از کشور چین در رتبه دوم مقاصد صادراتی کالا‌های ایرانی قرار دارد.

حضور این میزان کالا‌های صادراتی در عراق هر ساله همزمان با آغاز ایام اربعین حسینی و ورود زوار ایرانی به این کشور نمودی عینی و اضح به خود می‌گیرد. حال برخلاف ادوار گذشته، شواهد امر از سبد کالا‌های مصرفی عراق حاکی از آن است که کالا‌های ایرانی دیگر به مانند سال‌های گذشته در بازار عراق حضور پر رنگی نداشته و متاسفانه میزان مصرف آن‌ها در این کشور به شکل قابل توجه کاهش یافته است.

«علی‌شریعتی» عضو اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق در گفتگو با بازارنیوز پیرامون علت حضور کم رنگ کالا‌های ایرانی در بازار عراق، ضعف برند‌های ایرانی در مارکتینگ را به عنوان نخستین عامل این مسئله بیان کرد و توضیح داد: حضور و تبلیغات عینی یک کالا در بازار عراق یک شاخص است و آمار‌های صادراتی کالا‌های ایرانی به این کشور یک شاخصی دیگر؛ مولفه اول یک شاخص سطحی است، اما در مقابل و مولفه دوم یک شاخص عمقی لذا برای پاسخ به چرایی حضور کمرنگ کالا‌های ایرانی باید به این نکته توجه داشت.

عضو اتاق بازرگانی ایران و عراق خاطر نشان کرد: در حال حاضر مبنای هزینه تبلیغات و مارکتینگ در عراق دلاری است و به همین خاطر بسیاری از شرکت‌های ایرانی توان چنین هزینه‌ای را نداشته و همین موضوع باعث عقب‌ماندگی آن‌ها در مقابل برند‌های رقیبی همچون شرکت‌های ترک در بازار عراق می‌شود.

وی تشریح کرد: در گذشته به دلیل محدود بودن بازار عراق و درآمد سرانه این کشور، برند‌های کوچک ایرانی در توزیع و فروش کالای خود در عراق هیچ مشکلی نداشتند، اما با افزایش درآمد سرانه عراق، مردم عراق به سمت مصرف کالای برند‌هایی سوق پیدا می‌کنند که از مارکتینگ و حضور پر رنگ تری در بازار عراق برخوردارند.

حذف برند‌های کوچک ایرانی از بازار عراق

شریعتی خاطر نشان کرد: کالا‌های ایرانی حذف شده عمدتا شامل محصولات بنگاه‌های اقتصادی کوچکی است که نه تنها مارکتینگ، بازاریابی و حتی صادراتی در بازار عراق نداشته‌اند بلکه نحوه فروش آن‌ها به شکل فروش خارج از کارخانه است؛ فروش خارج از کارخانه به این معناست که آن کارخانه به دلیل موانعی همچون رفع تعهدات ارزی، محصولات خود را در استان‌های مرزی ایران به طرف عراقی به فروش می‌رساند.

عضو اتاق بازرگانی ایران و عراق در ادامه حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را از دیگر عوامل حضور کمرنگ کالا‌های ایرانی در بازار عراق عنوان کرد و گفت: تا قبل از اصلاح نظام ارزی و حذف یارانه پنهان مواد اولیه تولید محصولات لبنی و شیرینی‌جات، مواد اولیه برای تولید این کالا‌ها ارزان بوده و در نتیجه محصولات خوراکی با قیمت پایین تری به بازار‌های صادراتی ارسال می‌شد، اما اکنون با افزایش قیمت مواد اولیه این محصولات تاب آوری شرکت‌های کوچک ایرانی در بازار عراق به شکل کاملا ملموسی کاهش و باعث حذف آن‌ها از این بازار شده است.

او تصریح کرد: تا قبل از چند سال اخیر از سمت کشور ترکیه ۵ تا ۶ برند معتبر این کشور با ۳۰ برند ایرانی به رقابت می‌پرداختند، اما اکنون برند‌های کوچکی ایرانی از بازار عراق حذف و در مقابل ظرفیت کالا‌ها و حضور برند‌های ترکیه‌ای در این کشور نسبت به گذشته دو چندان شده است.

ترکیه پیشتاز، مارکتینگ در بازار عراق

شریعتی با بیان این که برند‌های ترکیه‌ای در بازار عراق از مهارت مارکتینگ و بازاریابی بالا و خوبی برخوردارند، گفت: حمایت دولت ترکیه از شرکت‌های ترک تنها بخشی از ماجراست؛ واقعیت بازار عراق یک میدان نبرد برای گلادیتور‌های اقتصادی است که در آن میان همه برند‌های جهانی در همه حوزه‌ها به رقابت می‌پردازند.

این عضو اتاق بازرگانی ایران و عراق تاکید کرد: مبنای بازار عراق، مبتنی بر بازار آزاد است لذا اگر برند‌های ایرانی در این بازار نتوانند در ارائه کالا‌های مزیت‌دار و یا توسعه مارکتینگ خود موفق باشند، در رقابت با رقبای جهانی عقب می‌مانند.

وی در پایان خاطر نشان کرد: رقابت با برند‌های جهانی ادبیات خاص خود را می‌خواهد. متاسفانه در طول چند سال گذشته به دلیل تحریم‌های اقتصادی ظالمانه امکان حضور برند‌های ایرانی در برخی بازار‌های صادراتی وجود نداشته است؛ درعوض به دلیل این مانع برخی رقبا از جمله ترکیه، با افزایش دانش و تجربه مارکتینگ خود در این بازار، دامنه فعالیت‌های اقتصادی خود را گسترش دادند لذا با توجه به این نکته، برند‌های ایرانی زمانی در بازار‌های صادراتی موفق می‌شوند که دانش خود پیرامون بازار‌یابی بین المللی را ارتقاء دهند در غیر این صورت نمی‌توان انتظار نتایج مثبتی در تجارت خارجی کشور باشیم.

پایان پیام//