دولت گذشته تمام تمرکز خود را بر برجام و بهبود روابط اقتصادی با اروپای غربی قرار داده بود که در نتیجه‌ی عهدشکنی و وعده‌های توخالی آنان تجارت خارجی به طرز چشمگیری کاهش یافت؛ اما با تغییر ریل اقتصادی کشور، این روند معکوس شد.

به گفته رییس کل گمرک کشور، صادرات پنج ماه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۲۱ درصدی داشته و به ۲۰ میلیارد و ۹۲۴ میلیون دلار رسید. در این مدت مجموعاً ۴۴ میلیون تن کالا صادر شده که کشورهای چین، عراق، امارات، ترکیه و هند پنج مقصد نخست صادراتی ایران در این مدت بوده‌اند. مهم‌ترین اقلام صادراتی ایران در این مدت پروپان مایع، متانول، گاز طبیعی مایع شده، پلی‌اتیلن و شمش آهن و فولاد بوده است.

رییس کل گمرک اعلام کرد: طی پنج ماهه امسال ۱۴ میلیون تن کالا به ارزش ۲۱ میلیارد و ۶۶۵ میلیون دلار واردات انجام شده است که کاهش ۸.۵ درصدی در وزن و افزایش ۱۹ درصدی در ارزش را شاهد هستیم.

در همین رابطه سخنگوی گمرک از افزایش صادرات به اعضای سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در پنج‌ماهه نخست امسال خبر داد.

سید روح الله لطیفی اظهار داشت: صادرات غیرنفتی کشور در پنج ماه نخست امسال به ۹ عضو سازمان همکاری اقتصادی اکو با ۷ میلیون و ۳۱۶ هزار تن، به ۴ میلیارد و ۱۱۸ میلیون دلار رسید که این میزان با رشد ۴۰ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل همراه بوده است. سازمان همکاری اقتصادی (اکو) شامل ۱۰ کشور ایران، پاکستان، ترکیه، افغانستان، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان است.

براساس اعلام گمرک، از ابتدای امسال تا پایان مردادماه، ۲۱ میلیون و ۴۱۵ هزار تن کالا به ارزش ۱۷ میلیارد و ۵۶ میلیون دلار بین ایران و اعضای سازمان همکاری  شانگهای تبادل شد که این میزان ۳۱ درصد بیشتر از پنج‌ماهه نخست سال قبل بوده است؛ از سوی دیگر سهم صادرات ایران به کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، در پنج ماه نخست ۱۴۰۱، به ارزش ۹ میلیارد و ۷۸ میلیون دلار بود که با رشد ۱۰ درصدی نسبت به سال قبل همراه بوده است.

واردات از این کشورها نیز در این مدت، با رشد ۶۸ درصدی به ۷ میلیارد و ۹۷۸ میلیون دلار رسیده است. این در حالی است که صادرات کشورمان به اعضای شانگهای در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۳۹۸ با کاهش ۳۰ درصدی نسبت به سال ۱۳۹۷ دچار افت شدیدی شد و به رقم ۱۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار رسید.

نکته قابل توجه افزایش قابل ملاحظه جهش صادرات به کشورهای عضو پیمان شانگهای از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم است به طوری که صادرات در هفت ماهه آخر سال ۱۴۰۰ نسبت به کل صادرات در سال قبل از آن ۴ درصد بیشتر بوده است.

تجارت غیرنفتی کشور در مردادماه نیز به ۸ میلیارد و ۱۰۹ میلیون دلار رسید که نسبت به مرداد سال قبل رشد ۲۵ درصدی داشته است.

صادرات کشور در مردادماه به سه میلیارد و ۶۴۸ میلیون دلار رسید که نسبت به مرداد سال ۱۴۰۰ با رشد ۱۸ درصدی در ارزش همراه بوده است. همچنین چهار میلیارد و ۴۲۵ میلیون دلار در مردادماه، با ترخیص از گمرکات اجرایی، وارد کشور شد که ۳۲ درصد بیشتر از مرداد سال قبل بوده است.

از سویی دیگر جدیدترین آمار منتشر شده از سوی گمرک چین نشان می‌دهد مبادلات تجاری این کشور با ایران در ۸ماهه نخست سال جاری میلادی (ژانویه تا آگوست ۲۰۲۲) با رشد ۱۹ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده و به ۱۱ میلیارد و ۱۶۰ میلیون دلار رسیده است.

به نظر می‌رسد با تغییر سیاست‌های دولت سیزدهم در تجارت خارجی و اولویت‌دهی به همسایگان و کشورهای منطقه، یکی از نقاط قوت تمامی این آمارها نشان می‌دهد تجارت خارجی کشور در دولت سیزدهم جهش چشمگیری پیدا کرده است. تصمیمات مناسب و به‌موقع دولت سیزدهم ضمن توسعه و سرعت بخشیدن به مبادلات با همسایگان در زوایای مختلف و گسترش روابط از نظر سیاسی، اقتصادی و فرهنگی موجب شده تا تجارت و اقتصاد از حاشیه به متن روابط رفته و مسائل اقتصادی هم‌زمان با تعاملات سیاسی دنبال شود.

در همین رابطه ســازمان توســعه تجارت در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، گزارشی از رشد قابل توجه تبادلات تجاری کشــورمان با روسیه در عرصه‌های مختلف و مثبت شدن تراز تجاری تهران با مسکو ارائه داد. این گزارش همچنین تأیید می‌کند که ایران نه‌تنها در صادرات محصولات کشــاورزی، بلکه در صادرات صنایع پیشــرفته به روسیه نیز موفق بوده است.

تغییر ادبیات دیپلماسی در دولت سیزدهم موجب گسترش مبادلات در شانگهای، اکو، روسیه و چین همچنین ایفای نقش محوری در زمینه ترانزیت کالا و اتصال بازارها به یکدیگر شده به طوری که میزان ترانزیت خارجی پنج ماه نخست امسال شش میلیون تن کالا از مسیر ایران بود که نسبت به سال قبل، با رشد ۲۵ درصدی همراه بوده است. این روند رو به رشد ترانزیت خارجی، یکی از دستاوردهای مهم کشور به شمار می‌آید.