گروه صنعت، معدن و تجارت بازارنیوز- سعید ترکاشوند؛ توسعه تعاملات تجاری با همسایگان و همچنین افزایش درآمد‌های ارزی حاصل از صادرات غیر نفتی، از جمله اهداف محوری هستند که دولت سیزدهم آن‌ها را به عنوان مبنای اصلی تقویت دیپلماسی اقتصادی ایران تعریف کرده است.

بر اساس جدیدترین گزارش سازمان گمرک، در ۶ ماهه نخست سال جاری، حجم مبادلات تجاری ایران از مرز ۵۰ میلیارد دلار عبور کرد؛ به بیان ساده‌تر، بازرگانی خارجی کشورمان در این بازه زمانی، با وارداتی به ارزش ۲۶ میلیارد دلار، سهم ۵۲ درصدی از کل تجارت خارجی کشور را به خود اختصاص داد که نشان از تراز منفی ایران در نیمه ابتدایی سال ۱۴۰۱ دارد.

در طول یک سال اخیر، دولت سیزدهم با امضای تفاهم نامه‌های تجاری متعدد با کشور‌های مجاور، ایجاد مراکز تجاری، تسهیل قوانین مرتبط با صادرات، سعی در افزایش درآمد صادرات غیر نفتی کشور داشته، اما تاکنون چنین هدف مهمی محقق نشده است.

حال با توجه به اهمیت این موضوع، پایگاه خبری بازارنیوز، طی یک بسته ویژه خبری، به آسیب شناسی صادرات ایران پرداخته است.

«سید جلیل جلالی‌فر» عضو اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه در گفتگو با بازارنیوز پیرامون نقاط ضعف و قوت صادرات ایران اظهار کرد: بر اساس آخرین بررسی‌ها صورت گرفته، صادرات ایران به کشور‌های همسایه، از جمله روسیه، در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال گذشته از رشد تقریبی ۴۰ درصدی و همینطور تنوع محصولات صادراتی برخوردار شده است.

عضو اتاق بازرگانی روسیه توضیح داد: تنوع کالا‌های صادراتی در مرحله نخست، منجر به صرفه‌جویی در مصرف انرژی، ایجاد اشتغال جدید در محیط اقتصادی کشور و سپس باعث ارتقاء جایگاه و رونق بازاریابی کالا‌های ایرانی در بازار‌های صادراتی می‌شود؛ لذا توجه اکید به این موضوع، درآمد‌های صادراتی ایران را چند برابر می‌کند.

وی، ضعف لجستیک را به عنوان مهمترین چالش، در تقویت صادرات کالا‌های ایرانی به دیگر کشور‌ها بیان کرد و گفت: دتمام زوایای این ضعف، فقط مربوط به کمبود امکانات نیست؛ بلکه عدم برنامه‌ریزی در افزایش بهره‌وری ظرفیت‌های فعلی،  مانعی مهم برای رونق این مولفه، در صادرات کالا‌های ایرانی به دیگر کشور‌ها محسوب می‌شود.

جلالی‌فر توضیح داد: در حال حاضر اسکله و پَس‌کرانه‌های نوار شمالی کشور، ظرفیت اسمی تخلیه ۳۶ میلیون تن محوله را  دارند، اما عملکرد این بنادر در تخلیه محموله‌های وارداتی، رقمی بالغ بر ۷.۵ میلیون تن برآورد شده است؛ لذا این موضوع نشان از  عدم ضرورت ساخت اسکله و تمرکز سیاست‌گذار بر ارتقاء بهره‌وری امکانات موجود دارد.

رودخانه ولگا در دست مهندسان ایرانی

این فعال اقتصادی از آغاز لایروبی رودخانه ولگای روسیه توسط دو شرکت ایرانی خبر داد و گفت: اکنون نمی‌توان نام این شرکت‌ها را بیان کرد؛ اما یقینا با به سر انجام رسیدن این پروژه مهم، شاهد ارز آوری خیلی خوبی از محل صادرات خدمات فنی مهندسی و همچنین بهبود وضعیت ترانزیت تجاری ایران، از طریق رودخانه ولگا خواهیم بود.

وی ضعف در همکاری‌های مشترک برای تقویت مسیر‌های حمل و نقل زمینی را به عنوان دیگر مانع توسعه صادرات کالا‌های ایرانی برشمرد و توضیح داد: در حال حاضر ایجاد یک مسیر حمل و نقل ترانزیتی موانع گوناگونی دارد که مانع از انتقال سریع کالا‌ها، به بازار صادراتی هدف می‌شود. در صورت رفع این موانع سرعت انتقال کالا به مشتریان خارجی بیشتر شده و در نتیجه نقش ایران در بازار آن کشور پر رنگ تر می‌شود.

عضو اتاق بازرگانی ایران و روسیه تصریح کرد: بر اساس آخرین رایزنی‌های صورت گرفته، همکاری یک شرکت فنی و مهندسی ایرانی با شرکت‌های روسی، برای راه‌اندازی کشتی‌های رو رو، خرید یک کشتی توسط بخش خصوصی، برای ایجاد یک خط دائمی دریایی میان بنادر ایران و بندر ماخچ قلعه روسیه، از جمله اقدامات جدیدیست که به منظور توسعه مسیر‌های دریایی میان دو کشور به وقوع پیوسته است.

خرابی‌های دونباس؛ فرصتی برای افزایش صادرات مصالح ساختمانی

جلالی‌فر در ادامه، با بیان اینکه در بازار روسیه، استقبال بسیار خوبی از مصالح ساختمانی ایرانی می‌شود، گفت: در حال حاضر ۵ استان جنگ زده اوکراین، به خاک روسیه ضمیمه شده؛ لذا در آینده‌ای نه چندان دور، نیاز شرکت‌های روسی به مصالح ساختمانی، تجهیزات و خدمات فنی مهندسی افزایش می‌یابد.

عضو اتاق بازرگانی ایران و روسیه اضافه کرد: با آشکار شدن نیاز روس‌ها، شرکت‌های ایرانی فعال در حوزه صادرات مصالح ساختمانی و خدمات فنی مهندسی، می‌توانند از طریق استان‌های روستوف و کراسنودار روسیه، درخواست شرکت‌های روس را برآورده سازند.

ترکیه، رقیب لجستکی ایران در بازار مسکو

جلالی‌فر همچنین درباره رقابت‌های لجستکی ایران و کشور‌های دیگر، در بازار روسیه، اظهار کرد: موقیعیت ژئوپلیتیکی ایران در منطقه، ظرفیت ترانزیتی خوبی را برای کشورمان به ارمغان آورده؛ در حال حاضر کریدور شمال به جنوب، نمونه‌ای واضح برای اثبات این جایگاه بی‌نظیر به محسوب می‌شود، اما به دلیل برخی بی توجهی ها همچنان برای استفاده از این ظرفیت عظیم برای ما فراهم نشده است.

این فعال اقتصادی، با انتقاد از توقف پیشرفت خطوط ریلی رشت-آستار و چابهار- زاهدان گفت: موقعیت ژئوپلیتیکی و ظرفیت‌های لجستکی ایران زمانی به بهره‌برداری نهایی می‌رسد، که مسیر‌های مواصلاتی مذکور به خطوط بین المللی متصل باشد؛ در غیر این صورت نمی‌توان انتظار بهره‌برداری‌های اقتصادی کاملی را از این ظرفیت‌های منحصر به فرد، در ذهن داشت.

وی خاطر نشان کرد: در حال حاضر کشور ترکیه با همکاری مشترک با آذربایجان، اقدامات لجستیکی قابل توجهی را در بندر باتومی گرجستان پیش برده‌ است؛ البته، باید این نکته را هم خاطر نشان کرد که در صورت تکمیل خطوط ریلی رشت-آستار و چابهار- زاهدان، اقدامات این کشور‌ در رقابت لجستیکی با ایران بی اثر و پر هزینه بوده، و  کشورمان می‌تواند در همه بخش‌های بازار روسیه، موقعیت برتر را در مقایسه با دیگر کشور‌ها داشته باشد.


پایان پیام//