گروه کشت و دام بازارنیوز- بهزاد قبادی؛ مرغ لاین را به نسلی از این پرندگان می‌گویند که نژاد مشخصی داشته و فقط با هم نژاد خود آمیزش برقرار کرده و فرزندان آنها، همانند پدر و مادر هستند.

جوجه‌های یکروزه‌ای را که در مجتمع‌های پرورش مرغ گوشتی می‌بینید، نسل سوم مرغ لاین هستند. در ابتدا، مرغ لاین، سپس اجداد، بعد مادر و در آخر مرغ یکروزه است.

تکنولوژی حفظ و گسترش نسل مرغ‌های مذکور، فقط در ۸ کشور دنیا وجود دارد. آمریکا، انگلیس، فرانسه، برزیل، هند، هلند، آلمان و ایران دارای این قابلیت هستند.

مرغ لاین از چه زمانی وارد ایران شد؟

ابتدا در سال ۱۳۵۶ بود که یک گله از مرغ لاین نژاد آمریکایی آربوراکرز وارد کشور شد و مجتمعی در منطقه بوئین زهرا به محل نگهداری و پرورش اینگونه مرغ تبدیل شد. البته در زمانی که این مرغ‌ها به قزوین برده شدند، برخی از آن‌ها دچار بیماری و تلف شدند.

سال ۱۳۶۲، دولت تصمیم گرفت طرحی را برای حفظ و پرورش نژاد مرغ لاین مطرح کرد که طبق آن، مجتمعی به این منظور در منطقه بابل‌کنار استان مازندران تاسیس شود.

در ابتدای دهه ۸۰، به دلیل ادغام دو وزارتخانه جهاد سازندگی و کشاورزی، این مجتمع رها شد و زمان برای واردات نژاد‌های انگلیسی و فرانسوی فرا رسید. پیش از آن، ۸۵ درصد بازار مرغ کشور، در اختیار مرغ لاین آرین بود، ولی با مشکلاتی که گفته شد، شرکت راس انگلیسی و  هوبارد فرانسوی توانستند در کمتر از ۳ سال، با واردات سنگین مرغ اجداد، جای نژاد ایرانی را بگیرند و سهم آن را به حدود صفر درصد برسانند.

این اتفاق منجر به آن شد که در سال ۹۸، با بالاگرفتن تحریم‌ها علیه ایران، کشور‌های دارای مرغ لاین، از فروش مرغ اجداد به ایران امتناع کردند که این موجب مشکل بازار در سال ۹۹ شد.

ویژگی‌های مرغ لاین ایرانی

نیاز مرغ لاین آرین برای تغذیه، بسیار متفاوت با نژاد‌های دیگری است که در کشور وجود دارند. نژاد‌های خارجی، حتما باید تغذیه خاص با نهاده‌های خصا داشته باشند که این وابستگی به نوع نهاده خاص، می‌تواند برای کشور مشکل‌آفرین باشد. مرغ لاین ایرانی این شرایط خاص را ندارد و تغذیه آن با نهاده‌های ساده‌تر هم می‌تواند همان نتیجه مورد نظر را بدهد.

هر جوجه لاین آرین پایه تولید ۴۲۷ تن گوشت است و از هر جوجه اجداد ۵۰ جوجه مادر و از هر جوجه مادر ۱۲۰ جوجه گوشتی تولید می‌شود که مجتمع مرغ لاین آرین قادر به تولید بیش از ۲ میلیون تن گوشت در سال است.

به گفته مسئولین، جمعیت گله مرغ لاین ایرانی موجود در کشور، قابلیت این را دارد که مازاد نیاز کشور را تولید کند. جوجه‌های یکروزه نژاد آرین در ۳۵ روز نخست رشدی خود میزان عملکرد مشابهی نسبت به نژاد‌های مشابه راس انگلستان و هوبارد فرانسه دارد.

به دلیل اشتباه مرغداران ما که برخلاف سایر کشورها، مرغ‌ها را بیش از ۳۵ روز و تا ۴۰ روز در سالن نگه می‌دارند، ممکن است برای آن‌ها مشکل ایجاد شود. مرغ آرین پس از ۳۵ روز، میزان خوراک بیشتری را نسبت به سایر نژاد‌ها نیاز دارد و در مقابل حجم کمتری را به خود می‌گرد. این قطعا یک مزیت است و باید فرهنگ مردم و مرغداران تغییر کند که مرغ با وزن زیاد، مرغ خوبی نیست.

همچنین در بازار، قیمت جوجه یکروزه نژاد آرین، همیشه کمتر از سایر نژاد‌ها بود و اگر مرغداران به اعمال زور کشتارگاه‌ها مبنی بر لزوم سنگین بودن مرغ توجه نکنند، می‌تواند برای آن‌ها به صرفه‌تر باشد؛ لذا می‌توان در خصوص ویژگی‌های این نوع نژاد گفت:

1.         تغذیه کم‌هزینه این نوع مرغ لاین
2.         توانایی تامین نیاز کشور
3.         میزان عملکرد برابر با سایر نژادها
4.         قیمت پایین‌تر جوجه یکروزه آن نسبت به سایر نژادها
5.         حفظ امنیت غذایی کشور

مشکلات مرغ لاین آرین

مهمترین مشکلی که در خصوص این نوع نژاد در کشور وجود دارد، عدم توجه مسئولین کشور به حفظ و گسترش آن است. مشکلات فرهنگی در خصوص این که مرغ‌های بزرگ که وزن بالاتری دارند، بهتر است، دیگر مشکل مرغ‌های نژاد ایرانی است.

یکی دیگر از مشکلات این نوع نژاد، ضعف مقاومت آن‌ها در برابر بیماری هاست که با هزینه کم می‌توان با اصلاح ژن و استفاده از برخی دارو‌های خاص، این مشکل را برطرف کرد. مهمترین مشکلی که در خصوص این نوع نژاد در کشور وجود دارد، عدم توجه مسئولین کشور به حفظ و گسترش آن است. مشکلات فرهنگی در خصوص این که مرغ‌های بزرگ که وزن بالاتری دارند، بهتر است، دیگر مشکل مرغ‌های نژاد ایرانی است.

یکی دیگر از مشکلات این نوع نژاد، ضعف مقاومت آن‌ها در برابر بیماری هاست که با هزینه کم می‌توان با اصلاح ژن و استفاده از برخی دارو‌های خاص، این مشکل را برطرف کرد.

وضعیت فعلی مرغ لاین آرین

نژاد ایرانی، مهجور مانده و به دلیل فشاری که از طرف واردکنندگان و کشتارگاه‌ها به مسئولین وارد می‌شود، توجه به این نوع مرغ بسیار کم بوده تا جایی که رهبر انقلاب پس از تحریمی که در سال ۹۸ گریبان‌گیر کشور شد، دستور خودکفایی در این حوزه را داشتند.

پس از سخنان ایشان، برخی مسئولین وزارت جهاد کشاورزی و نمایندگان مجلس شروع به صحبت در خصوص آن و پیگیری ماجرا را داشتند، اما پس از روی کار آمدن دولت جدید و حضور رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس در منصب وزارت کشاورزی، این پیگیری‌ها رها شد و مرغ ایرانی دوباره از دسترس خارج شد.

ساداتی‌نژاد زمانی که رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس بود در گفتگو با بازارنیوز وعده داده بود که همه جوجه‌های یکروزه در سال ۱۴۰۱، از نژاد آرین هستند. اکنون که به روز‌های آخر سال نزدیک می‌شویم، عملا این امر محقق نشد.

اخیرا به دستور رئیس‌جمهور، مجتمع تولید مرغ لاین آرین، از ستاد وزارت جهاد به شرکت پشتیبانی امور دام منتقل شد.

همچنین، اخیرا بانک کشاورزی در حمایت از تأمین امنیت پایدار غذایی در کشور و در اجرای برنامه ملی احیا و توسعه مرغ لاین نژاد آرین، پرداخت تسهیلات با نرخ ترجیحی ۶ درصد به مرغداران و زنجیره‌ی تولیدکنندگان مرغ لاین آرین را آغاز کرد و صندوق بیمه کشاورزی نیز در حمایت از تولیدکنندگان این نوع مرغ، در بیمه‌های پایه و تکمیلی، حق بیمه بابت هر قطعه جوجه یک‌روزه سویه آرین را با احتساب ۵۰ درصد تخفیف محاسبه می‌کند.

پایان پیام//