گروه دیجیتال بازارنیوز- بهزاد قبادی؛ طی روز‌های گذشته، شاید مهمترین خبر در حوزه موبایل، ممنوعیت واردات آخرین مدل تلفن‌های همراه برند آیفون از ابتدای اسفند سال جاری بود.

ماه‌هاست که بحث رجیستری آیفون ۱۴، مدام در رسانه‌ها مطرح می‌شد و هر بار مسئولین، نظرات متناقضی داشتند. آذرماه بود که امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت در نشست بازارنیوز گفت که آیفون ۱۴، به صورت واردات مسافری، رجیستر خواهد شد، اما پس از چند روز از انتشار این صحبت، سایر مسئولین اعلام کردند که این مدل گوشی، رجیستر نخواهد شد.

هفته گذشته، گمرک جمهوری اسلامی ایران، طی بخشنامه‌ای، ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ به صورت مسافری و پستی را ابلاغ کرد که این تیر خلاصی بر امید‌های فعالان حوزه موبایل در خصوص احتمال رجیستری این مدل بود.
اما به این بپردازیم که چرا آیفون ۱۴، مشمول ممنوعیت شد؟ آیا صرفا دستور رهبری موجب این اتفاق بود، یا علت دیگری وجود داشت؟

چرا رهبری دستور به ممنوعیت اپل داد؟

رهبر انقلاب، در شهریورماه سال ۱۳۹۹ با انتقاد از وضعیت واردات کالا‌های لوکس، از واردات گوشی‌های امریکایی ابراز نارضایتی کردند. اما علت این انتقاد رهبری، ارزبری بالای این کالاهاست، در صورتی که این کشور بیشترین فشار اقتصادی را بر مردم ما روا داشته است.

ایشان در این خصوص فرموده بودند: گاهی واردات به کشور لوکس است، یعنی هیچ نیازی به آن نیست؛ شنیدم که برای واردات یک نوع گوشی لوکس آمریکایی (اپل) در سال ۹۸، حدود نیم میلیارد یورو ارز تخصیص داده شده است. البته بخش خصوصی این کار را می‌کند، منتها دولت بایستی جلوی این را بگیرد.

آیفون، برند لاچری است یا خیر؟

طبق آماری که توسط گمرک و مسئولین سامانه رجیستری موبایل (همتا) اعلام شده، سالانه حدود ۴.۲ تا ۴.۳ میلیارد دلار، ارز از کشور برای واردات گوشی موبایل خارج می‌شود که در زمینه واردات، تقریبا رقم بالایی محسوب می‌شود.

گوشی‌های موبایل انواع مختلفی دارند، پرچم‌دار‌های هر برند، میان‌رده و پایین‌رده. آیفون در همه دنیا، گوشی میان رده یا پایین رده محسوب نمی‌شود، چون سیاست این برند بر آن نیست که این مدل گوشی‌ها را تولید کند. به عنوان مثال، ممکن است یک گوشی سامسونگ یا شیائومی، حتی زیر ۱۰۰ دلار قیمت داشته باشد، اما این قیمت‌ها را هرگز نمی‌توان برای اپل متصور شد.

در حال حاضر، آیفون ۱۴ ساده، حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ دلار است. آیفون ۱۴ پرو و پرومکس تا بالای هزار دلار هم می‌رسد؛ در حالی که عمده محصولات سامسونگ و شیائومی (که بیشتر بازار ایران را در اختیار دارند)، زیر ۴۰۰ دلار هستند. این مهمترین دلیلی است که می‌توان برای ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ اشاره کرد.

از طرف دیگر، به علت بالا بودن قیمت آیفون و افزایش نرخ ارز در ایران، خریداران این نوع گوشی، به افراد ثروتمند جامعه(حدودا 5 درصد مردم) محدود می‌شود.

ارزبری برندهای موبایل چقدر است؟

طبق آماری که سامانه همتا اعلام کرده، شیائومی حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد بازار موبایل ایران را در دست دارد و حدودا ۱.۲ میلیارد دلار، کل واردات شیائومی بوده و پرچم‌داران این برند، حدود ۲۰ میلیون دلار از ابتدای سال ۱۴۰۱ تاکنون از کشور خارج کرده‌اند. آیفون، اما از لحاظ تعداد فقط ۵ تا ۷ درصد بازار را پوشش می‌دهد، ولی ارزبری آن از ابتدای سال تاکنون ۵۷۰ میلیون دلار بوده است.

اما آمار‌ها زمانی جالب‌تر می‌شود که بدانیم سال گذشته، ۴.۳ میلیارد دلار هزینه واردات گوشی موبایل به کشور بوده که در این بین، گوشی‌های پرچم‌دار بالای ۶۰۰ یورو، ۱.۵ میلیارد دلار هزینه داشته که از این رقم، ۱.۴ میلیارد دلار سهم آیفون بوده است. فقط آیفون ۱۳ در ۶ ماهه دوم سال گذشته، ۸۵۰ میلیون دلار ارزبری داشته است.

این در حالی است که پرچم‌دار گروه سامسونگ که مدل s۲۲ است، در همه زیرمدل‌های خود از اسفند سال گذشته که به بازار ایران آمده تاکنون، ۱۰۲ میلیون دلار ارز از کشور خارج کرده است.

یک نکته بسیار مهم در خصوص آیفون و سایر برند‌های این است که اپل به صورت مسافری وارد کشور می‌شد؛ لذا، واردات کالا از رویه‌های غیررسمی، علاوه بر هدررفت منابع ارزی کشور، به دلیل ایجاد تقاضا در بازار آزاد ارز و به طبع آن افزایش قیمت ارز، اثر مخرب‌تری نسبت به واردات رسمی دارد.

اگر آیفون ممنوع شد، پرچم‌داران سایر برندها هم ممنوع شود!

با وجود این که اپل از سامسونگ و شیائومی پرچم‌دار ارز بیشتری از کشور خارج کرده، اما باید به این نکته توجه کرد که طبق اصل جانشینی در اقتصاد، در صورت ممنوعیت واردات آیفون، آن‌هایی که هزینه‌های چند ده میلیونی برای آن می‌پرداختند، به سمت گوشی‌های پرچم‌دار سایر برند‌ها خواهند رفت.

با توجه به این که قیمت آیفون ۱۴ با s۲۲ تفاوت چندانی ندارد، در صورت افزایش تقاضا برای این گوشی، همان میزان ارز از کشور خارج خواهد شد. اگر مسئولین، ممنوعیت آیفون را به منظور کمبود و مدیریت ارز انجام داده‌اند، باید برای پرچم‌دارانی که احتمالا تقاضا برای آن‌ها بالا می‌رود، فکری کنند.

پایان پیام//