گروه صنعت، معدن و تجارت بازارنیوز- سعید ترکاشوند؛ عرضه خودرو در بورس کالا، سیاستی بی سابقه که از اوایل سال ۱۴۰۱ در حوزه خودرو و بازار بورس به اجرا درآمد. اقدام مثبتی که در طول عمر ۱۰ ماهه خود، رضایت بالای متقاضیان‌خودرو و خودروسازان را با خود همراه کرد، اما با بازگشت مجدد شورای رقابت به عرصه خودرو، ادامه این سیاست برای سال ۱۴۰۲ به کلی متوقف شد.

حال پس از گذشت مدت زمانی بالغ بر ۲ ماه از سال ۱۴۰۲، شرکت خودروسازی بهمن موتور با عرضه ۵۰۰ دستگاه خودرو متشکل از ۲۵۰ دستگاه خودروی کارا تک کابین و همچنین ۲۵۰ دستگاه خودروی کارای دو کابین، چراغ عرضه خودرو در بورس کالا در سال جدید را روشن کرد.

این مقدار عرضه در حالی اتفاق افتاده که این روز‌ها شورای رقابت بر سر تعیین و تکلیف قیمت خودرو‌های مونتاژی با مونتاژکاران در تقابل و یا حداقل در تامل بوده و به نظر می‌رسد که این امر هم در سایه حواس پرتی اعضای این شورا انجام شده است.

البته باید این نکته را هم خاطرنشان کرد از همان ابتدای امر، بهمن موتور از جمله شرکت‌هایی بود که در مقابل نظر شورای رقابت برای توقف عرضه خودرو در بورس کالا ایستاد و به نظر می‌رسد فروش این مقدار خودرو در بورس کالا همه نشانه‌ای از بی توجهی این شرکت به نظر شورای رقابت باشد.

مثلث موافقان عرضه خودرو در بورس کالا

عرضه خودرو در بورس کالا ذینفعان متعددی دارد. در حلقه نخست این افراد ابتدا باید به مصرف‌کنندگان اشاره کرد که می‌توانند از بستر این بازار، خودروی مورد نیاز خود را بدون دست اندازی دلالان، در محیطی شفاف و با قیمتی معقول و پایین‌تر از بازار آزاد تهیه کنند.

در ردیف دوم ذینفعان عرضه خودرو در بورس کالا باید به خودروسازان اشاره کرد که در طول سالیان اخیر به دلیل قیمت‌گذاری دستوری خودرو، متحمل زیان انباشته و بدهی‌های فراوانی به قطعه‌سازان شده‌اند.

لازم به ذکر است که چندی قبل؛ «احمد نعمت بخش» دبیر انجمن خودروسازان در گفتگو با بازارنیوز از موافقت اعضای این انجمن برای ادامه فروش خودرو از طریق بورس کالا خبر داد و گفت که انجمن خودروسازان با ارسال نامه‌ای به «سید احسان خاندوزی» وزیر اقتصاد خواستار تسهیل برخی شروط عرضه این کالا در بورس کالا شده است.

مضاف بر خودروسازان و خریداران خودرو، سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان حافظ منافع سهامداران عمومی شرکت‌های خودروسازی در دیگر ضلع ذینفعان عرضه خودرو در بورس کالا قرار دارد که تاکنون مواضع مثبتی چه در سال ۱۴۰۱ و چه در سال جاری درباره ادامه این سیاست اتخاذ کرده است.

چندی قبل «مجید عشقی» رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در گفتگو با بازارنیوز از ادامه عرضه خودرو در بورس کالا در سال ۱۴۰۲ خبر داد، اما از ارائه جزئیاتی دیگر خودداری کرد.

حال او این بار در جمع خبرنگاران و در پاسخ به سوال خبرنگار بازارنیوز پیرامون سرنوشت عرضه خودرو در بورس کالا برای سال ۱۴۰۲ اینگونه گفت که شرکت‌های خودروسازی می‌توانند خودرو‌های خود را در بورس عرضه کنند، این فرایند متوقف نشده و پذیرش‌ها لغو نشده است.

وی خاطرنشان کرد: سعی می‌کنیم التهابی در بازار خودرو ایجاد نکنیم، خودروساز‌ها خودشان انتخاب می‌کنند که محصولات را عرضه کنند یا خیر.

موضع مبهم وزرا برای عرضه خودرو در بورس کالا

در سوی دیگر ماجرای عرضه خودرو در بورس کالا، اعضای تیم اقتصادی دولت یعنی وزرای اقتصاد و صمت قرار دارند. اکنون نزدیک به ۱۸ روز از خداحافظی « سید رضا فاطمی امین» از کابینه دولت سیزدهم می‌گذرد، اما با این حال باید این نکته را هم یادآور شد که او در آخرین نشست خبری خود در قامت وزیر صمت، در پاسخ به سوالی پیرامون عرضه خودرو در بورس کالا گفته بود که در این رابطه هنوز جمع‌بندی وجود ندارد.

در طرف دیگر ماجرا، «سید احسان خاندوزی» وزیر امور اقتصاد و دارایی و رئیس شورای عالی بورس در مصاحبه‌ای اظهار کرده بود که عرضه خودرو در بورس کالا منتفی نشده است، اما حال او در جدیدترین گفته‌های خود و پیش از استیضاح وزیر صمت در پاسخ به سوال خبرنگار بازارنیوز پیرامون عرضه خودرو در بورس کالا گفت که از آقای فاطمی امین بپرسید، هرچه وزیر صمت بگوید!

اگرچه اکنون وزارت صمت بدون وزیر و با سرپرست اداره می‌شود، اما با این حال، بیان این گونه این مواضع مبهم و سطحی از سوی وزرا و سکوت ادامه وزیر اقتصاد به عنوان رئیس شورای عالی بورس پیرامون این مسئله نشان می‌دهد که علی‌رغم آثار مثبت عرضه خودرو در بورس کالا، دولت همچنان به دنبال آن است که فروش خودرو از طریق سامانه‌های وزارت صمت انجام شود.

چرا شورای رقابت با عرضه خودرو در بورس کالا مخالف است؟

علاوه بر مواضع ذینفعان و مسئولان مرتبط با عرضه خودرو در بورس کالا، علت مخالفت شورای رقابت با اجرای این امر از دیگر موارد مبهمی است که ذهن بسیاری از آحاد مردم را به خود درگیر کرده است.

«اسماعیل شجاعی» سخنگوی شورا رقابت، علت مخالفت این شورا با عرضه خودرو در بورس کالا را اینگونه بیان می‌کند که شورای رقابت با هدف رعایت نفع تولیدکننده و مصرف‌کننده تصمیم گیری می‌کند و، چون با عرضه خودرو در بورس نفع مصرف‌کننده رعایت نمی‌شود و قیمت‌ها به شکل مزایده‌ای تعیین می‌شوند با آن مخالف است.

این عضو شورای رقابت درحالی کشف قیمت خودرو‌های بورسی از طریق مزایده را به ضرر مصرف‌کنندگان می‌داند که در طول تجربه ۱۰ ماهه فروش این محصول از طریق بورس کالا (از اردیبهشت تا اسفند) متقاضیان خودرو‌های عرضه شده در این بازار از رضایت قابل قبولی برخوردار بوده‌اند.

میزان عرضه و تقاضا‌های به وجود آمده برای اتومبیل‌های کارا شرکت بهمن خودرو‌ها خود گواهی بر تصدیق این امر است. در حال حاضر بسیاری از کارشناسان بازار خودرو و سهام بر این باورند که تا زمانی که نظام قیمت‌گذاری دستوری در صنعت خودرو حاکم باشد، فروش خودرو از طریق بورس کالا بهترین روشی است که به نفع خودروساز و مصرف‌کننده تمام خواهد شد.

حال با توجه به آثار مثبت خودرو‌های بورسی در روند کاهشی قیمت این کالا در بازار آزاد، باید دید که دولت پرونده عرضه خودرو در بورس کالا را در سال ۱۴۰۲ و یا سنوات آتی را به چه نتیجه‌ای خواهد رساند؛ اگرچه در حال حاضر زمزمه‌هایی از مجلس به گوش می‌رسد که برخی نمایندگان موافق عرضه خودرو به بورس کالا در صدد آن هستند که این کالا را از نظام قیمت‌گذاری شورای رقابت خارج کنند.

پایان پیام//