گروه کشت و دام بازارنیوز- بهزاد قبادی؛ بحران مرغ از اواسط دهه ۹۰ تا همین ماه‌ها گریبان‌گیر دولت‌ها بوده، به طوریکه هر چندوقت یکبار به دلیل عدم توازن عرضه و تقاضا، کمبود در تامین گوشت مرغ و تخم‌مرغ داریم یا آنقدر زیاد جوجه‌ریزی می‌شود که مجبور به معدوم‌سازی جوجه‌ها هستند.

اما چرا پیش از مدت مذکور، تا این حد مشکل مرغ نداشتیم؟ چرا وضعیت مرغ کشور به این روز دچار شده که حالا دولت مجوز واردات جوجه یا تخم مرغ نطفه‌دار را صادر می‌کند؟

شاید در خاطر برخی‌ها باشد که تا پیش از دهه ۹۰ شمسی، مرغ‌ها دیرتر پروار می‌شدند و گوشت آن‌ها طعم بهتری داشت. یک زمانی گفتند که علت رشد سریع مرغ‌ها، هورمون است که به آن‌ها تزریق یا خورانده می‌شود، ولی این تئوری غلط از آب در آمد،؛ چون هزینه هورمون آنقدر بالاست که چنین کاری صرفه اقتصادی ندارد. پس از آن، آنتی‌بیوتیک‌ها را متهم کردند که موجب زودپرواری مرغ‌ها شده، اما هیچ‌کس در خصوص علت اصلی این ماجرا صحبت به میان نیاورد.

از اواسط دهه ۸۰ تا اوایل دهه ۹۰، مرغ ایرانی جای خود را به نژاد انگلیسی و فرانسوی داد. ۸ کشور در دنیا هستند که دارای مرغ لاین هستند. مرغ لاین شاخه ابتدایی نژاد مرغ‌هاست که ایران هم جزو یکی از این ۸ کشور است، اما به دلیل برخی تصمیم‌گیری‌های غلط جای خود را در بازار‌های کشور از دست داده است.

مرغ لاین آرین دارای ویژگی‌های مثبتی است که توجه به آن می‌تواند مشکل صنعت مرغ کشور را تا حدود بسیار خوبی مرتفع کند. نیاز مرغ لاین آرین برای تغذیه، بسیار متفاوت با نژاد‌های دیگری است که در کشور وجود دارند. نژاد‌های خارجی، حتما باید تغذیه خاص با نهاده‌های خصا داشته باشند که این وابستگی به نوع نهاده خاص، می‌تواند برای کشور مشکل‌آفرین باشد. مرغ لاین ایرانی این شرایط خاص را ندارد و تغذیه آن با نهاده‌های ساده‌تر هم می‌تواند همان نتیجه مورد نظر را بدهد.

هر جوجه لاین آرین پایه تولید ۴۲۷ تن گوشت است و از هر جوجه اجداد ۵۰ جوجه مادر و از هر جوجه مادر ۱۲۰ جوجه گوشتی تولید می‌شود که مجتمع مرغ لاین آرین قادر به تولید بیش از ۲ میلیون تن گوشت در سال است.

به گفته مسئولین، جمعیت گله مرغ لاین ایرانی موجود در کشور، قابلیت این را دارد که مازاد نیاز کشور را تولید کند. جوجه‌های یکروزه نژاد آرین در ۳۵ روز نخست رشدی خود میزان عملکرد مشابهی نسبت به نژاد‌های مشابه راس انگلستان و هوبارد فرانسه دارد.

به دلیل اشتباه مرغداران ما که برخلاف سایر کشورها، مرغ‌ها را بیش از ۳۵ روز و تا ۴۰ روز در سالن نگه می‌دارند، ممکن است برای آن‌ها مشکل ایجاد شود. مرغ آرین پس از ۳۵ روز، میزان خوراک بیشتری را نسبت به سایر نژاد‌ها نیاز دارد و در مقابل حجم کمتری را به خود می‌گرد. این قطعا یک مزیت است و باید فرهنگ مردم و مرغداران تغییر کند که مرغ با وزن زیاد، مرغ خوبی نیست.

همچنین در بازار، قیمت جوجه یکروزه نژاد آرین، همیشه کمتر از سایر نژاد‌ها بوده و اگر مرغداران به اعمال زور کشتارگاه‌ها مبنی بر لزوم سنگین بودن مرغ توجه نکنند، می‌تواند برای آن‌ها به صرفه‌تر باشد؛ لذا می‌توان در خصوص ویژگی‌های این نوع نژاد گفت:

        تغذیه کم‌هزینه این نوع مرغ لاین
        توانایی تامین نیاز کشور
        میزان عملکرد برابر با سایر نژاد‌ها
        قیمت پایین‌تر جوجه یکروزه آن نسبت به سایر نژاد‌ها
        حفظ امنیت غذایی کشور

بی‌توجهی مسئولان امر به پرورش و حفظ نژاد ایرانی مرغ، کار را به جایی رساند که رهبر انقلاب هم در یکی از دستورات خود، حفظ این نژاد را برای کشور امری ضروری دانستند.

امیر ریاضت، کارشناس صنعت مرغ، در گفتگو با بازارنیوز گفته بود: متاسفانه اصلاح ژنتیکی مرغ لاین آرین سال‌ها مورد غفلت قرار گرفته و بدون برطرف کردن مشکلات این لاین، نمی‌توان انتظار داشت تولیدکنندگان از آن استقبال کنند.

وی بر حفظ لاین آرین همراه با انجام امور تحقیقاتی تاکید و اضافه کرد: این اقدامات منجر به ایجاد یک نژاد تجاری و اقتصادی خواهد شد که در روز‌های اضطرار به ما کمک می‌کند.

برخی از کارشناسان و خصوصا فعالان صنعت مرغ، آرین را دارای مشکلاتی دانسته‌اند که اجازه نمی‌دهد این صنعت به آن اقبال خوبی نشان دهد، اما روح الله زحمتکش، مدیرعامل شرکت مرغ مادر و اجداد دیزباد، ادعا‌ها در خصوص مشکلات فنی مرغ آرین را بی‌اساس دانست و با تمجید از کیفیت این نژاد، ابراز امیدواری کرد، در صورت تبلیغ درست و فرهنگسازی بین مردم، چندین دهک کشور آرین را برای مصرف ترجیح خواهند داد.  

وی مشکل اصلی در این راه را زیاده‌خواهی کشتارگاه‌ها دانست و اظهار کرد: کشتارگاه‌ها در ایران خیلی خوش بحالشان است. چراکه تا امروز تولیدکننده مجبور بوده مطابق میل این‌ها پرنده تولید کند، از طرفی هیچ‌وقت مشتری‌های این‌ها در سطح کشور هیچ مطالبه‌ای برای تیپ خاصی از مرغ نداشتند و هرچه که آن‌ها تامین و به بازار روانه کردند، مردم خریدند؛ لذا این‌ها از این حربه استفاده کرده و اعلام می‌کنند که ذائقه مردم، مرغ درشت است؛ در صورتی که ممکن است متفاوت باشد.

با این حال و با توجه به برکناری ساداتی‌نژاد از وزارت جهاد کشاورزی و احتمالا دمیده‌شدن روح تازه به این وزارتخانه، وزیر جدیدی که بر مسند می‌نشیند باید احیای این نژاد مرغ را در دستور کار خود قرار دهد تا در آینده شاهد التهابات در بازار مرغ کشور نباشیم.

پایان پیام//