آقای دکتر همتی رییس کل جدید بانک مرکزی اخیرا بیاناتی داشته‌اند که در نوع خود قابل بررسی و مداقه است. ایشان (به نقل مضمون از رسانه‌ها) گفته‌اند "مشکل اصلی بازار  ارز رشد شدید نقدینگی و ناترازی در بانک‌ها است". اهمیت این سخنان نه در گفتن آنها بلکه در راهکارهایی است که برای رفع این مشکلات پیشنهاد می‌گردد. به عنوان مثال، اگر مشکل را نقدینگی و ناترازی بانکی بدانیم باید همه اهتمام خود را برای حل این مشکلات بسیج نماییم. اولین راهکارهایی که برای حل این مشکلات به ذهن هر شنونده‌ای متبادر می‌شود، اصلاح نظام جمع‌آوری و تخصیص منابع در بانک‌ها و بهبود سیستم‌های نظارتی مربوط در کنار راهکارهای لازم برای کاهش نقدینگی در جامعه است. همه این سیاست‌ها در شرایطی که زیرساخت، مکانیزم‌ها و بعضا اهتمام لازم برای اجرای آن وجود ندارد، قطعا در گام نخست به کاهش تسهیلات به بخش تولید خواهد انجامید آن هم در شرایطی که به دلیل افزایش شدید قیمت ارز (و مواد اولیه وارداتی) و نیز قیمت مواد اولیه و هزینه نیروی انسانی داخلی، بنگاه ها نیاز شدیدی به نقدینگی خواهند داشت. بنابراین، نتیجه مستقیم این سیاست‌ها که برای رفع مشکلات مطرح شده توسط رییس کل محترم پیشنهاد می‌گردند، تعمیق رکود در اقتصاد و بیکاری گسترده خواهد بود که در بلندمدت شرایط بسیار حادتری را بر اقتصاد تحمیل خواهد کرد. به همین دلیل است که باید دقت زیادی را در شناسایی مشکل به عمل آورد تا هزینه‌های احتمالی سیاست را به شدت کاهش داد. به عنوان مثال، برای رسیدن به نتیجه ای که رییس کل محترم اشاره نمودند، جناب دکتر همتی باید به صراحت به سوالات زیر پاسخ دهند تا مشخص شود که با تمرکز بر آنها به نتیجه مورد انتظار دست خواهیم یافت یا خیر.

جناب آقای رییس کل؛

شما به عنوان بالاترین مقام پولی قطعا دسترسی مناسبی به آمار و اطلاعات درست و به روز دارید، لطفا بفرمایید؛

• چگونه و با کدام شواهد نقدینگی و ناترازی در بانک‌ها علت اصلی ایجاد بحران در بازار ارز است؟
• مکانیزم دقیق تأثیرگذاری این دو متغیر بر بازار ارز چگونه است؟
• قیمت ارز در مدت کوتاهی (کمتر از 6 ماه) از رقم 3700 تومان به بیش از 12900 تومان رسیده است (3.5 برابر)، سهم هر یک از عوامل فوق در افزایش قیمت ارز چه میزان است؟
• نسبت نقدینگی به تولید از سال 1392 روند افزایشی خود را آغاز کرده و امروز به حدود عدد یک رسیده است. از طرف دیگر، ناترازی بانک‌ها نیز طی سال‌های اخیر همیشه یکی از مشکلات اقتصاد کشور بوده است، لذا چگونه است که به یکباره طی 6 ماه اخیر، هر دو مشکل تواما باعث تلاطم بازار ارز شده است؟
• اگر منظور جنابعالی از اثر نقدینگی، کاهش شبه پول، تبدیل آن به پول و ورود به بازار کالا و ارز بوده، لطفا بفرمایید چه میزان از این پول در چه محدوده زمانی و چگونه وارد بازار ارز شده است؟
• نقدینگی وارد شده به بازار ارز به چه صورت بوده است؛خرد یا درشت؟
• چنانچه ارقام درشت وارد بازار ارز شده باشد که منطقا با توجه به نرخ بالای دلار در بازار باید چنین باشد، آیا امکان شناسایی و رصد این تحولات و پدید آورندگان آن برای بانک مرکزی وجود دارد یا خیر؟

جناب آقای رییس کل؛

• اگر نقدینگی علت اصلی بحران ارزی است پس نقش عوامل اصلی بازار مانند عرضه و تقاضای ارز چیست؟
• آیا واقعا می‌توان به بازار ارز موجود یک بازار رقابتی گفت که در آن قیمت عادلانه کشف خواهد شد؟ آیا در بازاری که عرضه‌کنندگان آن نقش انحصاری دارند و بعضا منافع مشترک آنها (از طریق اشتراک سهامداران) در مقابل تعدد تقاضاکنندگان تقریبا آن را به یک حراج ارز و مزایده تبدیل کرده، انتظار قیمت منصفانه برای ارز و حتی کاهش قیمت ارز دارید؟

جناب آقای رییس کل،

اقتصاد ایران دیگر تاب آزمون و خطا ندارد! اگر ابعاد بحران را درست درک نکنیم، اتخاذ راهکار درست یک تصادف است. لطفا با استناد به آمار صحیح و دقیق و به روز، میزان خطا در شناسایی اشکالات را حداقل نمایید تا جامعه بیش از این، از سیاست های نادرست بانک مرکزی دچار آسیب نگردد.