گروه بازرگانی بازارنیوز : طرح «راه اندازی و استفاده از پیام رسان مالی و انعقاد پیمان پولی دو و چندجانبه در تجارت خارجی» که مجلس شورای اسلامی روز 13 تیرماه سال جاری با یک فوریت آن موافقت نموده بود، هفته اول شهریورماه در کمیسیون اقتصادی به عنوان کمیسیون اصلی بررسی کننده طرح مورد بررسی قرار گرفت و به دلیل وجود نواقص، از طرف این کمیسیون رد شد.

این درحالیست که طرح مذکور دارای راهکارها و پیشنهادات مناسبی برای تسهیل مبادلات تجاری و مالی بین المللی کشور بوده و کمیسیون اقتصادی می توانست به جای رد کلیات، آن را اصلاح و تصویب نماید.

حال «کلیات طرح مذکور» پس از نظر کمیسیون اقتصادی، روز یکشنبه ۱۳ آبان در صحن علنی مجلس، مجددا به رأی نمایندگان گذاشته خواهد شد؛ روزی که مصادف با آغاز اعمال دور دوم تحریم های آمریکا علیه ایران است؛ آن هم در شرایطی که وزارت خزانه داری آمریکا جهت فشار بیشتر بر مسیر نقل و انتقالات مالی کشور در نظر دارد تحریم های جدیدی را علیه ایران اعمال نماید.

در این دور از تحریم ها، آمریکا به طور مشخص در نظر دارد نظام بانکی و پیام رسانی مالی کشور را دچار محدودیت قرار دهد و برای نیل به این اهدف تحریمی به دنبال قطع دسترسی ایران به سیستم سوئیفت است.

طرح کنگره آمریکا برای تحریم سوئیفت

در روزهای اخیر نمایندگان کنگره آمریکا در تلاش هستند تا با تصویب یک طرح قانونی جدید، دولت ترامپ را موظف به قطع همیشگی دسترسی ایران به سیستم سوئیفت نماید.

این درحالیست که تیم کارشناسی وزارت خزانه داری آمریکا مخالف قطع دسترسی ایران به سوئیفت است؛ چراکه این اقدام را زمینه ساز شکل گیری نظام های پرداخت جدید و کاهش قدرت دلار می داند.

سوئیفت یکی از مهمترین عناصر اثرگذاری تحریم های آمریکا علیه ایران است که از طریق آن، آمریکا می تواند مبادلات خارجی ایران را به راحتی رصد نماید. دولت ترامپ و نمایندگان مخالف ایران در کنگره معتقدند در صورتی که دسترسی بانک های ایران به این سیستم قطع شود، دستیابی به هدف اعمال فشار حداکثری از طریق تحریم های مالی و بانکی به ایران محقق خواهد شد.

تحریم آمریکا بدون سوئیفت اثری نخواهد داشت

در زمینه تأثیر سوئیفت در اعمال تحریم علیه ایران، متخصصان حوزه تحریم ها و همچنین مقامات آمریکایی این سیستم را بسیار با اهمیت می دانند.

به عنوان نمونه جیمز ریکاردز مشاور سازمان CIA آمریکا و از طراحان اصلی تحریم ها علیه ایران بیان کرده است که آمریکا از طریق دلار و سیستم های پرداختی آن به تمامی مبادلات کشورها اشراف کامل دارد و تحریم های آمریکا بدون دلار و نظاماتی مانند سوئیفت مؤثر نخواهد بود.

همچنین به گفته کلارا پورتلا، استاد دانشگاه آمریکایی و متخصص سیاست تحریم، درحال حاضر سیستم سوئیفت در مبادلات مالی کشورها اهمیت فراوانی دارد و به همین دلیل آمریکا در تلاش است از طریق فشار بر این سازمان، دسترسی ایران به این سیستم پیام رسانی مالی را قطع نماید.

راه اندازی سیستم جایگزین سوئیفت برگ برنده ایران

پورتلا گفته است تحریم سوئیفت در دوره قبل تحریم های ایران، اثرگذاری قابل توجهی بر کاهش فروش نفت این کشور داشت؛ اما چنانچه در دوره فعلی ایران بتواند با همکاری روسیه، چین و حتی اتحادیه اروپا، راهکارهای جایگزین سوئیفت را برای مبادلات خود راه اندازی نماید، بازنده اصلی قطع دسترسی ایران به سوئیفت کشور آمریکا خواهد بود.

اهمیت طراحی سیستم جایگزین سوئیفت به‌اندازه‌ای است که آدام شِف، عضو مجلس نمایندگان آمریکا بعد از لغو برجام توسط دونالد ترامپ گفته است که اگر آمریکا این سیاست را پیش ببرد، اعمال دوباره تحریم‌ها سرعت ایجاد خدمات پیام‌رسانی مالی جایگزین را افزایش خواهد داد که این اتفاق توانایی آمریکا در اعمال تحریم‌ها برای مقابله با ایران را تضعیف خواهد کرد.

پاسخ مجلس به اقدام کنگره آمریکا چه خواهد بود؟

طرحی که روز ۱۳ آبان توسط نمایندگان مجلس بررسی خواهد شد، شامل ۷ ماده است و در آن راهکارهایی از جمله انعقاد پیمان های پولی دو و چندجانبه، راه اندازی پیام رسان های مالی موازی سوئیفت، اتصال کارت های بانکی ایران با کارت های بانکی کشورهای دیگر و استفاده از ظرفیت ارزهای دیجیتالی برای انجام تبادلات مالی بین المللی در نظر گرفته شده است.

لازم به ذکر است مواد مربوط به انعقاد پیمان های پولی، راه اندازی ارزهای دیجیتال و اتصال کارت های بانکی کشور با کشورهای دیگر، یا در قوانین دیگر وجود دارد یا اینکه نیازمند مطالعات و بررسی های کارشناسی بیشتر است. اما باتوجه به نکاتی که در رابطه با اهمیت سوئیفت گفته شد، راه اندازی پیام رسان مالی جایگزین سوئیفت از اهمیت بالایی برخوردار است و ضروریست که ماده مرتبط با این بحث در قالب یک ماده واحده حفظ شده و شکل قانونی به خود بگیرد.

مواد مرتبط با پیام رسان مالی که در این طرح آورده شده است، سه راهکار استفاده از سامانه پیام رسان مالی ایرانی سپام، سامانه های راه اندازی شده توسط سایر کشورها و راه اندازی پیام رسان مالی غیرمتمرکز به وسیله فناوری هایی از قبیل بلاک چین را شامل می شود.

لذا بهترین تصمیم نمایندگان در قبال این طرح که پاسخی از سوی مجلس ایران به کنگره آمریکا خواهد بود، عدم رد کلیات و پیگیری برای تبدیل و تکمیل آن در قالب طرحی جهت راه اندازی پیام رسان جایگزین سوئیفت است.

مقاومتی