کمتر کسی است که در کلانشهرها صدای آزار دهنده ناشی از فعالیت ساختمان سازی را در مراحل مختلف از تخریب تا آهن ریزی، اسلکت سازی، سنگبری و... نشنیده باشد، صداهای گوش خراشی که سکوت و آرامش را از محله های حاشیه مسکونی گرفته اند.

آلودگی صوتی مانند سایر آلاینده های زیستی بر سلامت انسان اثرهای زیانباری دارد اما اغلب جدی گرفته نمی شود.

به اذعان برخی کارشناسان نبود ساز و کار قانونی روشن برای برخورد با ساخت و سازهای آلاینده به ویژه آلودگی صوتی باعت شده بساز و بفروش ها و حتی مهندسان حرفه ای کمتر به موضوع آلودگی صوتی و کسب رضایت شهروندان توجه داشته باشند.

کلانشهر سه و نیم میلیون نفری مشهد هر روز شاهد قد کشیدن آسمان خراش ها و غول های آهنی است که رشدشان با سر و صدای زیاد مخل آسایش شهروندان است، شهرداری که پروانه این ساخت و سازها را صادر می کند خود را در مقابل آلودگی صوتی آنها بی مسئولیت می داند و اداره کل محیط زیست نیز مدعی است شهرداری همان گونه که در قبال افزایش یک وجب ساخت و ساز برای اخذ جریمه به سراغ سازندگان می رود باید در مقابل آلودگی های ناشی از ساخت و سازها نیز مسئول باشد.

* شهرداری متولی نیست

مدیر محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری مشهد گفت: نظارت های زیست محیطی در مجموع بر عهده سازمان محیط زیست است و شهرداری متولی این کار نیست.

محمد پذیرا افزود: آلودگی صوتی پروژه های ساختمانی از عمده مشکلات کلانشهرها است و بخش زیادی از آلودگی صوتی کارگاه های ساختمانی نیز مربوط به کاربرد ماشین آلات عمرانی در آنها است.

وی ادامه داد: مرداد 1395 قانونگذار تکالیفی برای کاهش آلایندگی دستگاه ها و ماشین آلات عمرانی مصوب کرد اما تاکنون بخشنامه یا آیین نامه ای برای اجرای آن به شهرداری مشهد ابلاغ نشده است، شهرداری تهران در این خصوص به تازگی کارهایی را آغاز کرده است.

مدیر محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری مشهد گفت: البته برنامه اجرایی پایش و کنترل آلاینده های صوتی در مشهد تهیه شده و در حال انجام است.

وی افزود: در چارچوب برنامه پایش آلاینده های صوتی که از چهار ماه پیش اجرایی شده شاخص های مختلف آلودگی صوتی نظیر حمل و نقل، آلودگی صوتی معابر، بیمارستان ها و موارد مشابه در حال پایش است که نتایج آن برای اقدام ها و تمهیدهای پیشگیری از آلودگی صوتی استفاده خواهد شد.

* به دنبال مقصر نیستیم

معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی نیز گفت: بخشی از قانون مصوب هوای پاک مربوط به آلودگی صوتی است. بر همین اساس در خصوص آلودگی صوتی به دنبال مقصر نیستیم بلکه همه دستگاهها از جمله شهرداریها تکالیفی در این خصوص دارند.

محمد عرفانی افزود: طبق قانون، شهرداریها متولی ساماندهی مشاغل و اصناف هستند و ساخت و ساز نیز در گروه مشاغل قرار دارد.

وی ادامه داد: طبق آئین نامه ساماندهی مشاغل تکلیف بر عهده شهرداری است و شهرداریها باید نسبت به مزاحمت مشاغل از طریق انتقال و یا اصلاح فرایند کار آنها اقدام کنند.

معاون اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: همچنین طبق این آئین نامه چنانچه مشاغل مزاحم نسبت به اخطار شهرداری بی تفاوت باشند، شهرداری می تواند نسبت به تعطیلی آنها اقدام کند.

* لحاظ عدم آزار شهروندان در صدور پراونه

وی همچنین اظهارداشت: شهرداری طبق بند 20 ماده 55 قانون شهرداریها می تواند در موضوع آلودگی صوتی کارگاههای ساختمانی ورود کند و باید این کار را انجام دهد.

عرفانی افزود: شهرداری در زمان صدور پروانه های ساختمانی باید موضوع عدم آزار و اذیت شهروندان و آلودگیهای صویت را لحاظ کند. همانگونه که شهرداری در قبال افزایش یک وجب ساخت و ساز برای اخذ جریمه به سراغ سازندگان می رود می بایست در مقابل آلودگیهای ناشی از ساخت و سازها نیز مسئول و جدی باشد.

* غفلت از آلودگی صوتی در مقررات ملی ساختمان

معاون فنی و مشارکتهای حرفه ای سازمان نظام مهندسی خراسان رضوی نیز گفت: در چارچوب مقررات ملی ساختمان هیچ بند و ضابطه ای در خصوص کنترل آلودگی صوتی حین ساخت و ساز وجود ندارد.

فرامرز ذوقی افزود: در بخش 18 مقررات ملی ساختمان به صوت و آلودگی صوتی ساختمان در زمان بهره برداری توجه شده و طبق این بند باید ساختمان به صورتی ساخته شود که پس از بهره برداری در زمینه انتقال صوت برای دیگران مزاحمتی نداشته باشد اما به موضوع آلودگی صوتی حین عملیات ساخت و ساز اشاره ای نشده است.

وی ادامه داد: طبق مبحث 12 مقررات ملی ساختمان 'مهندسان ناظر، پیمانکار و مالکان' موظف به رعایت مسائل ایمنی و جلوگیری از آسیب رساندن به ساختمانهای مجاور هستند اما این بند نیز به آلودگی صوتی حین کار مربوط نمی شود.

معاون سازمان نظام مهندسی خراسان رضوی گفت: در آئین نامه ساخت و ساز منتشره از سوی وزارت کار مواردی در این خصوص و تکلیف کارگر و کارفرما به لحاظ آنها بیان شده اما در نظام مهندسی ما تنها ملزم به رعایت مبحث مقررات ملی ساختمان هستیم.

وی افزود: طبق آئین نامه سازمان حفاظت محیط زیست کارگاههای ساختمانی از ساعت 24 تا شش صبح مجاز به فعالیت نیستند.

* 360 پالایش صوتی

معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی نیز گفت: سازمان محیط زیست در خصوص آلودگی هوا و آلودگی صوتی مسئولیت و تکلیف دارد و به گزارشهای رسیده از سوی شهروندان رسیدگی می کند.

عرفانی افزود: طی نیمه نخست امسال 360 مورد پایش آلودگی صوتی توسط کارشناسان این اداره کل صورت گرفته و اخطارها و برخوردهای قانونی نیز انجام شده است.

وی ادامه داد: اولویت محیط زیست در خصوص آلودگی صوتی بیشتر روی بحث صنایع است و آلودگیهای درون شهری نیز باید اولویت شهرداری باشد.

معاون اداره کل محیط زیست خراسان رضوی گفت: استانداردهای تعریف شده برای آلودگی صوتی بر حسب زمان و مکان متفاوت هستند. استاندارد آلودگی صوتی در مناطق مسکونی در روز 60 دسی بل و در شب 50 دسی بل است. همچنین استاندارد آلودگی صوتی در مناطق تجاری - اداری در روز 65 و در شب 55 دسی بل، در مناطق مسکونی - صنعتی در روز 70 و در شب 65 دسی بل و در مناطق صنعتی نیز در روز 75 و در شب 65 دسی بل است.

وی افزود: افزایش نظارت ها در این حوزه منجر به بهبود شرایط می شود.

ایرنا