گروه نفت و انرژی بازارنیوز: حسن روحانی در جلسه چهارشنبه هیئت دولت در تاریخ پنجم دی‌ماه گفت: امروز باید در اقتصاد راهی را در پیش بگیریم که با زلزله تحریم و فشار دشمنان، آسیبی نبینیم. از این رو هر آنچه لازم باشد در دولت و دیگر قوا و شورای هماهنگی، تصمیم‌گیری خواهیم کرد.

وی همچنین افزود: حجم یارانه‌های انرژی در کشور به بیش از ۹۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده و بایستی در بلندمدت به گونه‌ای مدیریت شود که یارانه‌ها به‌صورت حساب شده و هدفمند پرداخت شود.

بررسی ها نشان می دهد یکی از مهم‌ترین چالش‌های اصلی یارانه‌های انرژی، توزیع ناعادلانه آن است. زیرا قیمت حامل‌های انرژی به گونه‌ای هستند که مصرف بیشتر این حامل‌ها، منجر به بهره‌مندی بیشتر از این یارانه می‌شود. با این وجود تاکنون اقدامی در جهت حذف این یارانه پنهان و غیرعادلانه صورت نگرفته است.

یارانه پنهان مشترکین پرمصرف برق ۷۰ برابر کم مصرف ها

به عنوان مثال، با درنظر گرفتن قیمت برق صادراتی به میزان ۱۰ سنت، یارانه برق برخی از خانواده ­های پرمصرف بیش از حقوق یک کارگر و در حدود یک میلیون و چهارصد هزار تومان است؛ در حالی که یک خانواده با مصرف پایین، تنها به میزان ۲۰ هزار تومان از این یارانه بهره‌مند می ­شود.

شکل زیر توزیع ناعادلانه یارانه برق را برای مشترکین مختلف را در متاطق عادی نشان می­دهد:

توزیع نادعالانه انرژی در دیگر حامل‌های انرژی نیز به همین ترتیب است و افراد پرمصرف که عموما از دهک‌های بالای درآمدی جامعه هستند، بیشترین سهم را از این میزان یارانه پنهان به خود اختصاص داده‌اند.

این توزیع ناعادلانه در حالی طی این سال‌ها وجود داشته و در سال جاری نیز بسیار وخیم شده است که اسناد بالادستی مانند سیاست‌های کلی ابلاغی اقتصاد مقاومتی، قانون اصلاح الگوی مصرف و برنامه ششم توسعه همگی بر عادلانه­ کردن یارانه های انرژی تاکید دارند. به عنوان مثال در ماده ۱۰ قانون اصلاح الگوی مصرف و تبصره ذیل آن آمده است:

وزارتخانه های نفت و نیرو موظفند در چهارچوب قانون بودجه سالانه و قانون هدفمندکردن یارانه‌ها، الگوی مصرف ماهانه حامل های انرژی را در بخش ­های مختلف تعیین و به تصویب هیات وزیران برسانند.

در تبصره این ماده آمده است: یارانه درنظرگرفته شده برای مصارف داخل الگو در چهارچوب قانون هدفمندکردن یارانه ­ها از محل نرخ تبعیضی مشترکین خارج از الگو جبران می ­شود.

بودجه ۹۸ بی تفاوت نسبت به یارانه پنهان انرژی

با توجه به اسناد بالادستی و ناعادلانه­ بودن یارانه انرژی در کشور، ضروری است تا هرچه سریعتر اقدامی موثر و عملی در این باره اتخاذ شود. اما بررسی ها نشان می دهد در بودجه سال آینده نیز، اقدامی موثر برای هدفمند کردن یارانه ها توسط سازمان برنامه و بودجه و به طور کلی دولت صورت نگرفته و با این روند بایستی همچنان شاهد توزیع ناعادلانه یارانه‌های انرژی در کشور باشیم.

این درحالیست که این شیوه بودجه ­بندی می­توانست تغییر یابد و با حذف برخی از یارانه­ های انرژی مشترکین پرمصرف، درآمدهای چندین هزارمیلیارد تومانی نصیب کشور شده و یارانه نقدی اقشار آسیب ­پذیر نیز افزایش یابد و بخشی از  آن هم صرف توسعه زیرساخت های کشور شود.

لازم به ذکر است که در حال حاضر برخی از وزارتخانه ­ها مانند وزارت نیرو، طرح­هایی را مبنی بر واقعی ­سازی قیمت برق مشترکین پرمصرف به هیات دولت ارائه نموده اند اما همچنان در انتظار تصویب هستند. بر این اساس ضروری است تا این طرح ها هرچه سریعتر تصویب و از این بی­ عدالتی در توزیع یارانه انرژی جلوگیری شود.

مقاومتی نیوز/