گروه کشت و صنعت بازارنیوز : شب گذشته در برنامه روی خط اقتصاد رادیو اقتصاد، گفت و گویی با احمد نعمت‌بخش، رئیس انجمن خودروسازان و میلاد بیگی، کارشناس بازار خودرو در خصوص قیمت پراید و وضعیت بازار خودرو صورت گرفت که به جنجال کشیده شد، بخشی از آن را می‌خوانید:

بیگی: در یک سال اخیر تحت تاثیر اتفاقاتی که در اقتصاد ایران افتاد و مهم‌ترین آن افزایش قیمت ارز است، عملا در هزینه‌های تولید با یک شیفت به سمت بالا مواجه شدیم. این مسئله هم برای قطعات تولید داخل و هم برای قطعاتی است که از خارج کشور وارد می‌شود. مواد اولیه عمده قطعاتی که ما در داخل کشور تولید می‌کنیم تقریبا خودش را با قیمت ارز تنظیم می‌کرده، در اقتصاد ما به محض اینکه قیمت ارز بالا می‌رود چون بین صادرات در سایر کشورها و فروش در داخل مخیر است، مستقیما خودش را با قیمت ارز تنظیم می‌کند، برای همین قیمت قطعات وارداتی و قطعات تولید داخل با یک نسبتی با ارز بالا می‌روند، وقتی ما می‌بینیم قیمت‌ها و قیمت هزینه‌های تولید کارخانه بالا می‌رود، ابتدا باید بپذیریم که همه‌ی این‌ها حتما تحت تاثیر یک اتفاقی مثل ارز بوده است.

صحبتی که اقای نعمت بخش می‌کنند این است که قیمت تمام شده پراید ۳۹ میلیون می‌شود و ما ۳۷ میلیون می‌فروشیم و ضرر می‌کنیم، نظرتان  را راجع به این موضوع بفرمایید.

بیگی: مسئله این است که ما به واسطه اینکه سطح بالایی از عدم شفافیت را در صنعت خودرو داریم، این اطلاعات در اختیار هیچ کس جز خودروسازها قرار ندارد.

یعنی می‌گویید آقای نعمت بخش مستنداتی را ارائه ندادند مبنی بر اینکه با این قیمت ....

ما با صنعتی مواجهیم که عملا یک صنعت دولتی است آن ۱۷ درصدی که دولت در ایرانخودرو و سایپا دارد را نگاه نکنید، شما اگر در ساختار مالکیت این‌ها دقیق‌تر شوید می‌بینید که کاملا در اختیار دولت است و کاملا منافع بخش عمومی درگیر آن است ولی ما عملا هیچگونه شفافیتی نداریم.

ما نمی‌توانیم تایید کنیم که آقای نعمت بخش درست می‌گویند یا خیر،  درست است ؟

بیگی: ما به عنوان کسی که در حاکمیت صنعت خودرو نیستیم نمی‌توانیم اظهار نظر بکنیم ولی اینجا حضور فعال دولت را می‌طلبد که اتفاقا باید در این نقطه‌ها ورود بکند و شفافیت را برقرار کند که فقط اطلاعات در اختیار خودرو ساز نباشد، به هر حال وقتی چیزی با منافع عمومی درگیر می‌شود همه باید از آن اطلاع داشته باشند.

آقای نعمت بخش، آن طور که آقای بیگی می‌گویند عدم شفافیت باعث می‌شود که حرف شما مورد قبول واقع نشود.

نعمت بخش: من در رابطه با افزایش قیمت‌ها خیلی از فرمایشات آقای بیگی را تایید می‌کنم، ببینید تیم کارشناسی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان که رئیس آن معاون وزیر است این محاسبات قیمت پراید را درآورده‌اند و در کمیته خودرو مطرح شده، خود من در کمیته خودرو هستم، عدد ۳۹ از آنجا حاصل شده چون شما می‌گویید ارائه نکردم، گوش کنید و تحمل بفرمایید تا خدمت شما عرض کنم که مواد اولیه تولید خودرو اقلامی هست که من به شما عرض میکنم، از اسفند ۹۴ تا آبان ۹۷ ما در اختیار شورای رقابت بودیم؛ در این سه ساله شورای رقابت کلا ۱۲.۵ درصد بیشتر به ما افزایش قیمت نداد ولی قیمت آلومینیوم از ۶۱۰۰ تومان در آبان ۹۷ به ۲۶۰۰۰ تومان رسید، یعنی  ۴۲۶ درصد افزایش قیمت داشت و اکنون که من با شما صحبت می‌کنم بیش از ۲۶۰۰۰ تومن است. مثلا در یک خودرو به عنوان مثال پراید یا سمند حدود ۱۰۰ کیلو مصرف آلومینیوم داریم، اسفند ۹۴ مواد پلیمیری کیلویی ۴۰۰۰ تومن شده بود و در آبان ۹۷ ، ۱۴۸۰۰ تومان، باید این ها را به روز کنم که هنوز فرصت نکردم.

ما درصنعت خودروسازی افرایش قیمت نجومی داشتیم، اقای نعمت بخش من نمیخواهم به سال‌های خیلی دور برگردیم.

نعمت بخش: مگر قیمت پراید از ۲۲ میلیون تومان ۳۷ نشده ؟ زمانی که ۲۲ میلیون تومان بود آلومینیوم ۶۰۰۰  تومان بوده،  الان ۲۶۰۰۰ تومان شده، آن زمانی که پراید ۲۲ میلیون تومان بوده مواد پلیمیری کیلو ۴۰۰۰ تومان بود و الان کیلو ۱۴۸۰۰ تومان شده، ۳۷۰ درصد افزایش داشته است.

بیگی : ببینید آقای نعمت بخش، دادن این آمارها فایده ندارد، می‌دانید چرا؟ تا زمانی که برای ما شفاف نباشد میزان استفاده از آلومینیوم در خودرو چقدر است، یعنی می‌گویم اصلا تا زمانی که چیزی درگیر منافع عمومی است به سمت شفافیت آن نرویم، شما هر چیزی که بگویید ما نمی‌توانیم رد بکنیم چون انحصار این اطلاعات در اختیار خودتان است، حالا من می‌توانم بفهمم قیمت آلومینیوم در بازار چقدر جا به جا شده، ولی نمی‌توانم بفهمم که در داخل خودرو  چقدر استفاده شده یا اینکه نمی‌توانم بفهمم اگر شما به هر دلیلی با یک شرکت قرارداد می‌بندید، اگر مثلا  منافع یک مدیر در صنعت خودرو ایجاب بکند که قیمت یک قطعه‌ای را بالاتر ببرد،  ما به هیچ کدام از این اطلاعات دسترسی نداریم تا زمانی که این حد از شفافیت برقرار نشده اصلا صحبت کردن در مورد این مسئله  شوخی است.

نعمت بخش: آقای بیگی عزیز در این مدت که ارز گران شده، قیمت همه‌ی اقلام چهار پنج برابر شده  است، اتفاقا خودرو حداقل افزایش قیمت را داشته است.

بیگی: ببینید اصلا حاکمیت ما به این سمت نرفته که چه در بحث خودرو  و چه در بقیه حوزه‌ها چنین سطحی از شفافیت را برقرار کند که مردم بتوانند مشارکت داشته باشند و در این حوزه‌ها نظر دهند.

نعمت بخش: حرف من این است که از وقتی ارز گران شده تمام اقلام داخلی بین ۳،۴ و ۵ برابر شده، در ماه رمضان یک بسته خرما ۹۰۰ گرمی که قبلا ۵۰۰۰ تومان می‌خریدم را ۳۰۰۰۰ تومان خریدم.

یعنی خرما 6 برابر یا ۵ برابر شده، خرما چه وابستگی ارزی دارد؟ شما روی هر اقلامی که دست بگذاری، همه 3 برابر 4 برابر و 5 برابر شده، همین خودرو ۲۲ میلیون تومانی شده ۳۷ میلیون تومان شده، انگار در این مملکت زلزله شده، همه حمله می‌کنند که چه خبر است. خب چه باید کرد؟

ما حمله نمی‌کنیم، افکار عمومی سوالاتی دارد که ما آن‌ها را مطرح می‌کنیم، این استنباط شما درست نیست.

بیگی : من نگفتم افزایش را قبول ندارم، من می‌گویم وقتی شفافیت نداریم اصلا نمی‌توانیم اظهار نظر کنیم.

نعمت بخش: آقای بیگی سازمان حمایت از مصرف کننده و تولید کننده این قیمت‌ها را درآورده، شفافیت ندارد، ما چه کار بکنیم؟ من که ارقام را از خودم نگفتم.

اقای نعمت بخش عزیز من سوالی دارم آیا واقعا این امکان وجود ندارد آن طوری که آقای بیگی می‌گویند ما با جزئیات و شفافیت کامل دسترسی به این اطلاعات داشته باشیم؟

نعمت بخش : این‌ها را از سازمان حمایت بگیرند .

سازمان حمایت باید منتشر بکند که مردم ببینند، پس این امکان وجود دارد؟

نعمت بخش: سازمان حمایت در اختیار شما بگذارد.

یعنی شما به ریز ارائه دادید ؟ از طرف صنعت خودروسازی این اتفاق افتاده ؟

نعمت بخش: خیلی از هزینه‌های ما را نپذیرفته‌اند، آقایان برای خودشان فرمول محاسبه‌ی قیمت تمام شده دارند،  برای اینکه این مطلب کاملا روشن بشود، آن روز که پراید وارد کشور شد قیمت کاملش ۴۵۰۰ دلار بود، که بعدا ما به آن ایربگ و abs را اضافه کردیم و در واقع آلایندگی‌های آن را کم کردیم.

الان اگر همان ۴۵۰۰ دلار را حساب کنیم،  با دلار ۱۲ ، ۱۳ تومان حدود ۵۶ تومان می‌شود، ما هم نمی‌خواهیم اینقدر بشود، شما نسبت به مواد اولیه، دلار و یا هرچیزی که حساب کنید قیمت خودرو خیلی گران نشده، منتها چون متاسفانه قدرت خرید مردم کم است، توان خرید ندارند و همه می‌خواهند یک ماشین داشته باشند، می‌گویند صنعت خودرو گران شده، اگر واقعا حساب کنیم و براساس قیمت روز اولیه فرض کنیم، تورم این ۱۵ ۲۰ ساله را حساب نکنیم بگویم همان ۴۵۰۰ دلار، ۴۵۰۰ دلار با دلار ۱۲۸۰۰ تومن ۵۶ میلیون تومان میشود.

سوال آقای بیگی این بود که کدام بخش از شما نپذیرفته ؟ سازمان حمایت از مصرف کننده و تولید کننده نپذیرفته؟ شما فرمودید مواردی را نپذیرفتند.

نعمت بخش : سازمان حمایت از مصرف کنندگان یک فرمولی دارند، مثلا خودشان هزینه سربار را یک درصدی از قیمت تمام شده می‌پذیرند، مثلا اگر قیمت مواد اولیه تولید a باشد فرض کنید درصدی از همین a را به عنوان سربار اگر شرکت بیشتر از آن مقدار هزینه کرده باشه نمی‌پذیرند، می‌خواهم بگویم با محاسباتی که سازمان حمایت کرده ما گفتیم قیمت تمام شده پراید ۳۹ میلیون تومان است که اگر شما بیمه شخص ثالث به اضافه‌ی ارزش افزوده و هزینه شماره گذاری را در فاکتور خودرو حساب کنید نباید از  ۴۴ ،۴۵ میلیون تومان بیشتر شود.

یکی از شنوندگان نوشته‌اند که اقای نعمت بخش مبنای قیمت سازمان حمایت را هم شما به آن‌ها ارائه می‌کنید. آقای بیگی مطلبی داشتید بفرمایید.

بیگی:  با اینکه من اول صحبتم گفتم که چون ارز گران شده حتما قیمت کالاها هم گران می‌‌شود، ولی نمی‌شود از این نکته هم گذشت که اگر قیمت خودرویی ۵۰۰۰ دلار باشد بعد ۲۰ سال در بازار رقابتی قطعا با نصف قیمت هم فروش نمی‌رود. ما نباید سر مردم منت بگذاریم که من این خودرو را ۲۰ سال گذشته ۵۰۰۰ دلار می‌فروختم الان انقدر میفروشم، نه اتفاقا ما باید سرمان را جلوی مردم خم کنیم، ما اگر یک خودرو را ۲۰ سال تغییر ندهیم و در یک بازار بفروشیم بعد ۲۰ سال با نصف قیمت هم جایی دیگری از دنیا فروش نمی‌رود.

نعمت بخش: آقای بیگی این‌ها را قاطی نکنید، ببینید الان بحث قیمت یک بحث است و بحث شما چیز دیگری است، ما کوچک همه مردم هستیم و هیچوقت توی سر مردم نزده‌ایم، حرف ما این است که ما می‌خواهیم پیشنهاد بدیم که تعرفه را صفر کنید تا هیچ کس هیچ تعرفه گمرکی ندهد. کجای دنیا خودرو ۱۰۰۰۰ دلاری با این مشخصاتی که ما داریم  تولید می‌کنیم پیدا می‌کنید ؟ حرف‌های شعاری می‌زنید آقای بیگی!

شما فرمودید تعرفه‌ها را صفر بکنند و اجازه بدهند که واردات صورت بگیرد ، خیلی از کسانی که در صنعت خودرو سازی مسئولیت داشتند، این را مطرح کردند. من خواهش می‌کنم هر چند که قبلا هم مطرح شده بود اما رادیو اقتصاد این را از زبان شما توسط مسئولان دیگر کاملا برجسته بکند تا شاید اتفاقی بیفتد.

نعمت بخش:  این شرط دارد، باید قیمت‌گذاری را هم مهار کنند.

کسی به برنامه پیامک داده که پراید را در کارگاه‌های بیرون با ۱۰ میلیون می‌شود ساخت.

نعمت بخش: بروند بسازند ببینند میشود ساخت؟ چرا نمی‌سازند؟ مگر ما گفته‌ایم نسازند.

شاید خود ساخت مشکلی نداشته باشد، اما مسائل بروکراسی اداری و قانونی آن هست.

نعمت بخش:  استانداردهای لازمی هست که به این راحتی نمی‌شود بسازند، شما چرا هر حرفی را مطرح می‌کنید ؟

چرا ما باید بگوییم، نظر مردم است، نظر یکی از شنوندگان هم این بوده که آقای نعمت بخش حالا سالهاست که در این سمت هستند اما موفقیت چندانی در این حوزه کسب نکرده‌اند، این هم به هر حال نظر مردم  است، خودتان این را قبول دارید آقای نعمت بخش؟

نعمت بخش:  خود من در انجمن خودرو سازی هستم و به نظرم مدیران خودروسازی ما از دیگر مدیران چند سر و گردن بالاتر هستند، چون صنعت خودرو سازی صنعت پیچیده‌ای است. یک خودرو از هزاران قلم تشکیل شده و هرکدام از خودروسازی‌ها روزی 1800 خودرو تولید می‌کنند، کار کمی نیست.

نظر مردم این است، مثلا گفته‌اند خود صنعت خودروسازی، کارخانه‌های خودروسازی را وارد دلال بازی کرده، با این موافق هستید ؟

نعمت بخش:  نخیر، آقای بیگی می‌گویند خودرویی که 5000 هزار دلار است بعد از بیست سال 2500 دلار راحت پیدا می‌شود من برای همین گفتم حرفشان غیر کارشناسی است، اصلا خودرویی با این مشخصات پراید ما که الان سازمان استاندارد برای ما تعین تکلیف کرده که ایربگ و abs و بقیه استانداردها، در دنیا کمتر از 10000 دلار وجود ندارد، برای همین پیشنهاد آزادسازی واردات خودرو را می‌کنیم، تعرفه را هم به صفر می‌رسانیم، خودروسازها را از قیمت گذاری معاف می‌کنیم تا مردم بفهمند که صنعت خودرو طوری نیست که توی سرش بزنند و بگویند دولت از آن حمایت می‌کند.

کارشناسان معتقدند که این می‌تواند راهکار بسیار خوبی باشد. آقای بیگی من می‌خواهم راجع به جلسه مشترک مجلس و دولت که امروز تشکیل شده از شما و آقای نعمت بخش  بپرسم که آیا از جزئیات این جلسه اطلاعی دارید یا خیر؟

نعمت بخش: خیر بنده اطلاعی ندارم.

آقای نعمت بخش شما فکر می‌کنید راهکار کاهش قیمت خودرو چه چیزی هست ؟ آیا اینکه تعرفه صفر شود و واردات آزاد شود منجر به کاهش قیمت می‌شود ؟

نعمت بخش:  وقتی تمام اقلام تشکیل دهنده خودرو  مثل آلومینیوم از ۶۱۰۰ تومان به ۲۶۰۰۰ تومان رسید یعنی  ۴۲۶ درصد گران شده، مواد پلیمری از 4000 تومان 14800 تومان شده و 370 درصد گران شده، ورق فولاد مبارکه که 1800 تومان بوده 4980 تومان شده و 277 درصد گران شده،  مس از 18000 تومان به 60000 تومان رسیده یعنی 336 درصد افزایش داشته، چدن از 850 تومان شده 3000 تومان شده و 353 درصد افزایش داشته، سرب  7500 تومان به 26000 تومان رسیده  346 درصد افزایش داشته، فولاد آلیاژی که جزو قطعات پر مصرف همه قطعه سازان است از 2800 افزایش داشته و  6300  تومان شده یعنی 225 درصد افزایش داشته،  ارز مبادلاتی که هم خودروساز با آن کار دارد و هم قطعه ساز از 30، 20هزار تومان 91000 تومان شده و 300 درصد افزایش داشته، حداقل این افزایش ها 225 درصد است...

از سال 94 تا سال 97 که من مخالفتی با شما نداشتم

نعمت بخش: پرایدی که 22 میلیون بوده و 39 میلیون تومان شده را هنوز هم با 37 میلیون تومان زیان  می‌فروشیم، مگر می‌توانیم معجزه کنیم؟
ما این معجزات را از مسئولین انتظار داریم، پیام دیگری از طرف شنوندگان هست که گفته‌اند الان 9 خودرو در دنیا تولید می‌شود که بین 4000 تا 5000 هزار دلار است .

نعمت بخش: چنین چیزی نیست. من به شدت تکذیب میکنم هرکس این حرف را زده اطلاعات ندارد. ممکن است خودرویی باشد که هیچ کدام از استاندارهای مارا پاس نکند و نه ایربگ داشته باشد، نه ABS و ممکن است در حد 5000 دلار باشد؛ اما استاندارهای کشور ما را ببینید. شورای استاندراد، استاندارهای اروپایی را برای کشور ما تصویب کرده است.

یکی از شنوندگان گفته از این ایربگی که جزو استانداردهای خودروهای شما است آمار دارید که توانسته جان چند نفر را نجات بدهد ؟

نعمت بخش: من الان آماری ندارم، ولی اگر مردم کیسه هوا را خاموش کرده باشند کار نمی‌کند، چند سال پیش آقای علی دایی هم تصادف کرده بودند و شنیدم که ایشان هم کیسه هوای خودشان را آف کرده بودند.

آقای بیگی خواهش میکنم جمع بندی بفرمایید.

بیگی: من بحثی ندارم، فقط در مورد صحبت آخر این را بگویم که اگر ما بگوییم جای دیگر دنیا خودرویی با این قیمت تولید نمی‌کنند، ما این را مطمئن باشیم که در حال حاضر و در تولید مزیت جدی در کشورمان نداریم که بتوانیم قیمت را با یک تفاوت عجیب و غریبی نسبت به جاهای دیگر دنیا دربیاوریم که اینجا مثلا پراید بتواند با این قیمت دربیاید و بقیه جاهای دنیا نتواند. یعنی ما بیشتر به واسطه انرژی ارزانی که در کشور وجود دارد بعضا شاید سر این مسائل بتوانیم مزیتی داشته باشیم و گرنه به جز آن قطعا مزیت دیگری در تولید نداریم به ویژه در صنایع و صنعت خودرو با این سطح از بهره‌وری و هزینه ها، اگر به بازار هند و چین مراجعه کنیم اتفاقا خودروهایی را با قیمت مشابه در این بازارها حتما می‌بینیم . صنعت خودروسازی ما صنعتی است که بخش قابل توجهی از سهام آن در اختیار دولت است و مجدد میگم که توجهی به 14 درصد و 17 درصد نکنیم، سهامی که از طریق سهام چرخه‌ای داخل شرکت و شرکت‌های خصولتی که در اختیار دولت قرار دارد بیش از 50 درصد است و وقتی منافع مردم هم درگیر است لازم است که مردم خیلی بیشتر در جریان امور قرار داشته باشند.

 یک سطح بالایی از عدم شفافیت در بنگاه های خودرو سازی داریم و اتفاقا این موضوع به سطح بالایی از فساد و ناکارآمدی در بنگاه های خودروسازی دامن زده و اتفاقا مواقعی مثل این دوران که درد این مسائل را داریم احساس می‌کنیم خیلی خوب است که ما به این سمت حرکت کنیم .

نعمت بخش: آقای بیگی از عدم شناختش این حرف‌ها را میگویند، من ایشان را به عنوان کارشناس قبول ندارم، سال گذشته که ما یک میلیون خودرو تولید کردیم، اگر 3 میلیارد دلار ارز برده در این شرکت، 12 میلیارد دلار کار ایجاد شده است. یعنی اگر خودروها را با همین کیفیت می‌خواستیم وارد کنیم 12 میلیارد دلار بیش از این ارز از کشور خارج می‌شد و ارز 12 تومان و 13 تومان نمی‌ماند. برای همین من می‌گویم که آقای بیگی را به عنوان کارشناس قبول ندارم.

بیگی: حرفی که زدید اصلا ارتباطی به حرف من نداشت،  متاسفانه مشکل ما این است افرادی که از صنعت خودروسازی ایران و جهان اطلاعی ندارند زمام امور را به عهده گرفته‌اند .

نعمت بخش:  این حرف آقای بیگی را قبول دارم، من که گفتم تعرفه را صفر کنیم بروند آزاد کنند.