گروه راه و مسکن بازارنیوز: هفتمین جلسه از سلسله نشست‌های اقتصادی بازارنیوز، با موضوع "راهکار‌های برون رفت از بحران مسکن" با سخنرانی سید فرید موسوی نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، و حضور خبرنگاران، دانشجویان اقتصاد و اساتید دانشگاه، برگزار شد.

*بررسی شاخص‌های بحران مسکن

سید فرید موسوی در ابتدا، با اشاره به اصل ۳۱ قانون اساسی، مسکن را حق اصلی مردم دانست و گفت:: در ماده ۲۵ اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر هم مسکن به عنوان یک پیش نیاز زندگی خوب، معرفی شده است. برای بررسی وضعیت مسکن در کشورمان، ابتدا باید به این نکته بپردازیم که آیا در حال حاضر در شرایط بحرانی به سر می‌بریم، یا خیر؟

وی با اشاره به شاخص‌های مختلف سنجش وضعیت مسکن در کشور، گفت:: سهم مسکن از سبد هزینه خانواده، یکی از شاخص هاست که می‌تواند بحرانی بودن یا نبودن وضعیت را برای ما مشخص کند. شاخص دیگر، دسترسی به مسکن است که بر اساس آن  مشخص می‌شود فردی با درآمد متعارف، اگر تمام درآمدش را پس انداز کند، پس از چند سال می‌تواند صاحب خانه شود. طول دوره‌ی انتظار، هم شاخص دیگری است که بر اساس آن، میزان زمان لازم برای خانه دار شدن فردی که ماهانه، یک سوم حقوقش را پس انداز می‌کند، معین می‌شود.

*۸۰ درصد درآمد برخی دهکها، به مسکن اختصاص می‌یابد!

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: آماری که در اختیار بنده است، مربوط به سال ۹۵ است که بر اساس آن، ۳۵ درصد در آمد مردم به حوزه مسکن اختصاص داده شده است. در یکی دوسال گذشته، در برخی از دهک ها، این میزان به ۸۰ درصد می‌رسد و فقط ۲۰ درصد برای حوزه سلامت و بهداشت و خوراک، باقی می‌ماند.

*دوره انتظار خانه‌دار شدن به ۵۰ سال رسیده است

وی در مورد شاخص دسترسی به مسکن نیز گفت:: در سال ۷۱ اگر فردی تمام در آمد متعارفش را پس انداز می‌کرد، ۶ سال طول می‌کشید تا صاحب خانه شود که در حال حاضر این عدد به ۱۷ سال رسیده است و اگر طبق شاخص دوره‌ی انتظار، محاسبه کنیم، این عدد به ۵۰ سال می‌رسد. یعنی اگر فردی یک سوم درآمدش را پس انداز کند، بعد از ۵۰ سال صاحب خانه می‌شود درحالی که حاکمیت موظف است مسکن را برای او فراهم کند.

*عدم توانایی در تامین مسکن، عامل بی انگیزگی جوانان

رئیس فراکسیون جوانان مجلس، مشکل مسکن را یکی از عوامل بی انگیزگی جوانان دانست و اظهار داشت: در بحث‌های مدیریتی گفته می‌شود که انگیزه، برای انجام دقیق و موفق یک کار، لازم است. برای مثال، پس از مدتی تمرین و ممارست، می‌توان از روی یک دیوار یک متری پرید، ولی اگر دیوار سه متری در مقابل ما باشد، هیچ انگیزه‌ای برای تمرین پیدا نمی‌کنیم. اگر عکسی از وضعیت موجود را برای دیگران نشان دهیم، متوجه خواهیم شد که وضعیت کنونی، بحران است.

وی افزود: متاسفانه شرایط کنونی، توان جوانانی را که فردای کشور را می‌سازند، مستهلک می‌سازد و انگیزه‌شان را از بین می‌برند. در همین شرایط، عده‌ای می‌گویند فرهنگ را ارتقا دهید، به بهداشت و درمان بپردازید، مگر برای جوان، با این حجم از یاس و نا امیدی و درآمد کم، می‌شود چنین کاری کرد؟  

*افزایش قیمت مسکن، به دلار ربطی ندارد/فقط ۵۰ درصد تهرانی‌ها صاحب خانه هستند

 موسوی با اشاره به منحنی قیمت مسکن، اظهار داشت: این منحنی، هر از چندگاهی، پرشی به بالا می‌کند و ساختاری پله‌ای پیدا می‌کند. مدتی پیش وزارت مسکن، در گزارشی تحلیلی افزایش قیمت مسکن را با افزایش قیمت دلار، تطابق داده بود. اگر این استدلال صحیح باشد پس باید بپذیریم که خودرو هم سه برابر شود.

وی تصریح کرد: مگر ما در بخش تولید مثلا آب معدنی می‌گوییم، چون دلار بالا رفته قیمتش باید سه برابر شود؟ پس این استدلال اشتباه است که ما حفظ قیمت کردیم. رسانه‌ها با همین فضاسازی و مطالبه گری می‌توانند کمک کنند. متاسفانه صاحب خانه شدن شبیه به یک آرزو شده است. در حال حاضر فقط ۵۰ درصد خانوار‌های تهرانی صاحب خانه هستند، یعنی نیمه دیگر همگی مستاجرند!

*مشکل، عرضه نیست، آدرس غلط ندهید!

نماینده مردم تهران با انتقاد از سیاستگذاری دولت‌ها در حوزه مسکن، گفت: دولت‌های مختلف، صورت مسئله را درست مطرح نکردند و علت نوسان قیمت را کمبود عرضه معرفی کردند. در حالی که مشکل جای دیگری بوده است.

وی با اشاره به آمار عرضه مسکن، گفت:: به ازای هر ۱۰۶ خانوار، ۱۰۰ واحد مسکن وجود دارد. پس مشکل عرضه نیست و این، به نوعی آدرسِ غلط دادن است. چون تعریفی درستی از مشکل نداشتیم، در حل آن ناموفق بودیم و فقط خواسته ایم با سیاست‌های انبساط پولی و وام‌های کلان، بخش تقاضا را تحریک کنیم که در کنار عرضه قرار بگیرد.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: زمین‌هایی که متعلق به ۸۰ میلیون نفر بوده، را به انبوه سازان داده ایم و گفته ایم بسازید و به مردم بدهید. عرضه کردن کار نادرستی نیست، ولی، چون مراقبت‌های لازم صورت نگرفته، این خانه‌ها به صاحبان اصلی اش نرسیده است. به آقای اسلامی گفتم عرضه صرفا حلال مشکل نخواهد بود، چون ساختار تقاضای ما درست تعریف نشده و نیاز به باز تعریف دارد، این‌ها دست یک سری آدم می‌افتد که نیازمند نیستند. نیاز‌مند اصلی صرفا تماشاگر است.

 

*۱۰ میلیون خانه ساختیم، دو میلیون نفر به آمار صاحبخانه‌ها اضافه شد!

سید فرید موسوی در ادامه گفت: از سال ۸۵ تا سال ۹۵، حدود ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد مسکونی ساخته ایم، ولی فقط ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر صاحب خانه شده اند. ۷۷ درصد از واحد‌های مسکونی که تامین کردیم، به سمت بازاری رفته که مسکن نیاز اساسی آن نبوده است.

نماینده تهران با تاکید بر لزوم تعریف صحیح صورت مساله، افزود: صورت مسئله، قطعا عرضه مسکن نیست. همه  کشور‌ها با بحران مسکن در یک دوره زمانی مواجه شده اند که با استفاده از برخی ابزار‌ها توانسته اند با این بحران مقابله کنند. یکی از کارآمدترین ابزار‌ها که ۱۷۰ کشور از آن استفاده کرده اند، تعریف پایه‌ی مالیاتی بر اقدامات سوداگرانه بازار مسکن است. الان یک کارگر بعد از کسر مالیات، حقوق می‌گیرد، ولی از فردی که چنین درآمد‌هایی از این حوزه دارد، هیچگونه مالیاتی گرفته نمی‌شود.

*وزارت مسکن، روزی ۱۰۰ واحد مسکن مهر به متقاضیان می‌دهد

موسوی یکی از مشکلات حوزه مسکن را عدم نظارت و مراقبت دانست و اظهار داشت: در اروپا ۸۰ درصد خانه‌ها بیش از ۲۰ سال عمر دارند، ولی در کشور ما ۵۰ درصد ساختمان‌های مسکونی عمر بیش از ۱۶ سال دارند. در حال حاضر، وزارت مسکن، در پردیسِ تهران، روزانه ۱۰۰ واحد را به متقاضیان مسکن مهر پردیس می‌دهد. با وجود کمبود پول، قرار است بیش از ۴۷۰۰ میلیارد به این حوزه اختصاص داده شود. اگر مراقبت‌های فنی صورت نگیرد، افراد غیر متخصص و سودجو وضعیت را بدتر می‌کنند.

وی افزود: ما متاسفانه بازار اجاره حرفه‌ای هم نداریم. طرف مثلا خانه‌ای بگیرد و بگوید من فقط می‌خواهم اجاره بدهم. چنین شخصی برای کسب سود چنین کاری می‌کند و این اجاره به نوعی افزایش درآمد برای اوست. یک پکیج نظارتی و مراقبتی در کنار عرضه باید موجود باشد تا به حل مشکل کمک کند و اگر این امر محقق نشود - که آمار نشان داده محقق نشده است- پس قطعا ما یک جای کار را اشتباه رفته ایم.

*مسکن مهر، با حضور اسلامی سرعت گرفت

موسوی در پاسخ به سوالی مبنی بر عدم اعتقاد آخوندی، وزیر مسکن سابق، به ساخت و عرضه مسکن توسط دولت، گفت: آقای آخوندی به شکل دیگری به افزایش عرضه مسکن اعتقاد داشت. لزوما مخالفت با مسکن مهر دلیل بر مخالفت با افزایش عرضه مسکن نیست. ایشان انبوه سازان را پای کار آورد و این شاخصی است برای افزایش عرضه مسکن.

موسوی در ادامه اظهار داشت: من از شما می‌خواهم آقای مهرآبادی، معاون وزیر در امور مسکن مهر را که از دولت قبل هم تغییر نکرده است را دعوت کنید، اقداماتی که از سال ۹۲ تا ۹۶ که آقای آخوندی سرکار بودند و بعد از ۹۶ را به شما توضیح دهد. البته در مسکن مهر پردیس، با حضور اقای اسلامی،  ساخت و ساز سرعت بیشتری گرفته است.

 

*سالانه ۲۵۰ هزار نفر، به تهران مهاجرت می‌کنند

نماینده تهران در پاسخ به سوالی درباره علت افزایش حاشیه نشینی در کشور علی الخصوص تهران اظهار داشت: یکی از دلایل مشکل حاشیه نشینی این است که سالانه ۲۵۰ هزار نفر، یعنی چیزی معادل یک شهرستان به استان تهران مهاجرت می‌کنند، ولی برای سکونت به حاشیه‌های شهر تهران مراجعه می‌کنند.

وی افزود: جالب است بدانید روستا‌های تهران هم حاشیه دارند. تراکم جمعیت ما در هر هکتار در کل کشور زیر ۴۰ نفر است، ولی در استان تهران تراکم بیش از ۹۰۰ نفر است. این تراکم سبب شده است که قیمت خانه‌ها افزایش داشته باشد.

موسوی ادامه داد: در برنامه ششم و در طرح هادی، گفته شده است که متناسب با نرخ رشد جمعیت کشور این طرح باید اجرا شود، ولی در تهران، نرخ موجود بالاتر است. ب. خاطر همین است که بسیاری از روستا‌های ما در تهران طرح هادی ندارند و باید طرح هایشان به روز شده و تغییر کاربری داده شوند.

*تخلفات آشکار در اسلامشهر، شهر ری و اوزون تپه!

موسوی تصریح کرد: یک عده سودجو در شهر‌هایی مثل اسلامشهر و شهر ری سودجویانه در حال ساخت و ساز هستند و بستر فساد به وجود آورده اند. در چنین حالتی شهرداری نمی‌تواند خانه‌های نیازمند به مرمت را تخریب کند. این، وضعیت زمین و خانه در تهران است و تا این کلاف باز نشود، نمی‌توان مشکلات را حل کرد.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس از تحقیقات در حوزه مسکن صحبت کرد و گفت: قریب به دوسال است که در این حوزه تحقیق کرده ایم. شما اوزن تپه بومهن را نگاهی بیاندازید. شخصی، خلافی کرده و خانه‌ای بدون استاندارد ساخته، به حالتی که هر لحظه ممکن است سقفش بریزد و بعد آن را به عده‌ای اجاره داده است.

*نمایندگان تهران، لاکچری نیستند! /کارشناسان برای حل مشکل مسکن، به مجلس کمک کنند

موسوی گفت: متاسفانه در کسب اعتبارات برای تهران در مجلس، با مشکل مواجه هستیم. عده‌ای فکر می‌کنند که دغدغه‌های ما لاکچری است، حال آنکه اینطور نیست. ما ۳۵ نفر نماینده تهران یک طرف می‌ایستیم و مابقی نمایندگان مجلس، در مقابل ما قرار می‌گیرند.   بیش از ۵۰ درصد بار مالیاتی کشور را استان تهران تامین می‌کند، ولی در برگشت اعتبارات، تهران در پایین‌ترین سطح قرار دارد و وقتی می‌گوییم بخشی از آن را به تهران اختصاص بدهید، همه دادشان در می‌آید.

عضو کمیسیون اقتصادی در پاسخ به سوالی درباره عدم تطابق نوع عرضه با خواسته‌های مردم گفت: برخی دوستان، افزایش تعداد معاملات و رونق تولید و گران شدن قیمت را رونق بازار مسکن  می‌دانند، ولی من رونق در بازار مسکن را افزایش ساخت مسکن و پاسخ به نیاز مصرفی میدانم. اگر این پاسخ به نیاز مصرفی رخ بدهد، می‌توان گفت: در بازار مسکن رونق صورت گرفته است.

رییس فراکسیون جوانان مجلس افزود: تا زمانی که ساماندهی ساختار تقاضا صورت نگیرد، پاسخ به نیاز مصرف به درستی اتفاق نخواهد افتاد و صاحبخانه شدن برای جوان یک رویا خواهد شد. من نمی‌خواهم شعار بدهم، ولی بدانید که بحث مسکن، مشکل نسل ماست که باید آن را حل کنیم. حال که جوانان به ما کمک کردند و ما را به مجلس و فراکسیون جوانان آورده اند، ما باید به آن‌ها کمک کنیم. چون نسل قبل، ثبات خودش را دارد، ولی اطرافیان و هم نسل‌های ما  مشکل مسکن دارند.

وی افزود: ما در قانون منع به کار گیری بازنشستگان با وجود تهمت‌هایی که شنیدیم، اما آن را به سرانجام رساندیم. بنده از همه‌ی صاحب نظران و اساتید می‌خواهم که اگر برای جلوگیری از اقدامات سوداگرایانه طرحی دارند، ما را کمک کنند. این جنبه انتخاباتی ندارد، بلکه درخواستی عاجزانه از شما دوستان است.

*همه از اسم مالیات می‌ترسند/رسانه‌ها از ذینفعان بازار، نظر کارشناسی نخواهند

عضو کمیسیون مجلس با اشاره به خروج مسکن از لایحه مالیات بر عایدی سرمایه، افزود: دولت به این نتیجه رسیده است که باید مالیات بر خانه‌های خالی اتفاق بیافتد. وزارت هم لایحه‌ی مالیات بر کل ثروت که شامل مسکن هم می‌شود، را می‌خواهد اجرا کند. چون عایدی سرمایه فقط مسکن نیست. ولی شرایط فعلی کشور به طوری نیست که ما معطل شویم.

وی افزود: کامل کردن این لایحه اقدام مثبتی است، ولی اینکه معطلِ مشخص کردن ذینفعان و ارائه تمام جزئیات شویم، درست نیست. مریض ما که مسکن است، اورژانسی نیست بلکه در بخش آی سی یو بستری است و حالش هر روز بدتر می‌شود.

موسوی اظهار داشت: در فرهنگ ما مالیات جا نیفتاده و اسم مالیات که می‌آید همه می‌ترسند. در فرهنگ ما همه علاقه دارند از دولت امکانات بگیرند، ولی مبلغی به دولت پرداخت نکنند.. یکی از دوستان تعریف میکرد که در محل کارش، اعلام کردند که به کارمندان یک پیت نفت رایگان می‌دهند. ارزش این نفت هم یک ریال بوده است. می‌گفت: من پیت نفت نیاورده بودم. پیر مردی به من گفت:: پسر جان! جیب کتت را باز کن، نفت بریز، بعد برو دو ریال بده و آن را بشور، ولی این نفت را از دولت بگیر. این فرهنگ ماست. در تار و پود فرهنگ ماست.

موسوی با انتقاد از عملکرد رسانه ملی در حوزه مسکن، گفت: متاسفانه رسانه‌های ما، مخصوصا رسانه ملی وقتی که می‌خواهند وارد این عرصه شوند، کارشناس‌هایی دعوت می‌کنند که خودشان درگیر این کار‌ها و سودجویی‌ها هستند. مثلا مشاوران و اتحادیه‌های املاک که ذینفعند. مثلا شما اگر درباره قیمت گذاری ارز بخواهید گزارشی تهیه کنید، نمی‌روید از یک دلال در چهار راه استانبول بپرسید که نظرتان درباره سیاست‌های ارزی کشور چیست! ما کارشناسان بزرگی در حوزه مسکن داریم که خیلی بهتر می‌توانند در این زمینه اظهار نظر کنند.

*راه اندازی سامانه ملی املاک و اسکان، حاصل پیگیری نمایندگان بود/وزارت اقتصاد علاقه‌ای به مالیات بر خانه‌های خالی ندارد

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، با اشاره به کند بودن ابزار نظارتی مجلس گفت: ابزار‌های نظارتی مجلس، تذکر، سوال،  تحقیق و تفحص و استیضاح است که تقریبا هر کدام از این‌ها کارایی خودشان را از دست داده اند.

وی افزود: ما با اصلاح آیین نامه می‌خواهیم این‌ها را سرجایشان بر گردانیم. الان مثلا تذکری که داده می‌شود، مکاتبه‌ای می‌شود و تمام می‌شود و می‌رود. یا سوال که مطرح می‌شود به چه نتیجه‌ای می‌رسد؟ من وقتی بخواهم سوال بپرسم تنها مزیت این است که می‌توانم چند دقیقه از نفر کنار دستی بیشتر صحبت کنم. کدام یک از کارت‌های زرد تاثیر گذار بوده است؟ تحقیق و تفحص‌ها به کجا رسیده است؟ در بحث مسکن از این ابزار‌ها استفاده کردیم. بی تفاوت نبودیم. مالیات بر خانه‌های خالی را پیگیری کردیم. حتی حسب این پیگیری ها، دوستان وزارت راه و شهرسازی قول راه اندازی سامانه ملی املاک و اسکان را دادند.

موسوی درباره نظر وزارت اقتصاد درباره مالیات بر خانه‌های خالی گفت: رو راست می‌گویم، وزارت اقتصاد، چون درآمد چندانی از خانه‌های خالی دریافت نخواهد کرد، انرژی و توان خودش را صرف اجرا  نمی‌کند. می‌گوید سامانه را بدهید من مالیات را می‌گیرم. اصرار زیادی ندارند.

*یک آرایشگر؛ پیمانکار مسکن مهر

موسوی در ادامه با اشاره به مشکلات مسکن مهر، گفت: مسکن مهر، شاید طرح درستی باشد، ولی در اجرا با مشکلات زیادی مواجه است. مثلا یکی از پیمانکاران مسکن مهر پردیس، هیچ تخصصی در ساخت و ساز نداشته است. شنیده ام به یک آرایشگر، چندین واحد داده اند و گفتند بساز. این هم چند واحد ساخته و با تغییر قیمت رها کرده و رفته است.. الان هم می‌گوید تا یک ریال آخر را به من ندهید، من کار را ادامه نمی‌دهم. مسکن مهر پردیس هم کم کم دارد دست دلال‌ها می‌افتد. ببینید در آن مناطق، چند مغازه برای تامین نیاز‌های اساسی ساکنین وجود دارد و چند بنگاه املاک؟

*افزایش ۲ میلیاردی قیمت یک زمین طی ۲۴ ساعت در نزدیکی مجلس

موسوی با اشاره به عدم وجود نظارت در قیمت گذاری مسکن اظهار داشت: در نزدیکی مجلس، فردی، زمینی را به قیمت دو میلیارد تومان برای فروش گذاشته بود. تا ظهر ۲۰ نفر برای خرید تماس گرفته اند. با خود گفته نکند قیمت را ارزان اعلام کردم. قیمت را اصلاح کرده و ۳ میلیارد تومان اعلام کرده است. دوباره پس از تماس چند نفر، قیمت را تا ۴ میلیارد تومان افزایش داده است. در عرض ۲۴ ساعت، ۲ میلیارد تومان، قیمت زمین افزایش یافته است. اگر این فرد، از یک عامل بازدارنده‌ای مثل مالیات می‌ترسید، دیگر چنین اتفاقی نمی‌افتاد.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، در ادامه گفت: اقتصاددانی ندیدم که مخالف مالیات بر عایدی مسکن باشد. برای اجرای آن، نیاز به هیچ سامانه‌ای نیست. شاید ایجاد سامانه، باعث سهولت کار شود، ولی راحت‌ترین و کارآمد‌ترین مورد، همین مالیات است که در همه دنیا در حال اتفاق افتادن است.



*ویلا‌های لاکچری نمایندگان را تکذیب نمی‌کنم

موسوی در پاسخ به سوالی درباره وجود ویلا‌ها و مساکن لاکچری مسئولین و نمایندگان مجلس گفت: این موضوع را رد نمی‌کنم، ولی برخی موارد به اشتباه به ما نسبت داده می‌شود. خانم هاشمی رفسنجانی تعریف می‌کرد که یک ویلایی در لواسان بود که می‌گفتند برای خانواده هاشمی است. ایشان رفتند و از سرایدار پرسیدند و سرایدار هم تایید کرده، ایشان گفتند من هاشمی هستم اجازه بدهید وارد بشوم که سرایدار مانع شده و گفته شما خانم هاشمی نیستید. این موضوع را مطرح کرده بودند که در آنجا امتیازاتی بگیرند.

موسوی افزود: شما مسئولان را کنار بگذار. یک کارمند، یک بازاری، دو تا خانه خریده و یک گوشه‌ای انداخته است. این‌ها نگران آن دو خانه خود هستند، نگران چهل میلیون جوان کشور من نیستند. باید مطالبه گری انقدر باشد که همه بگویند آقا این موضوع را تمام کنید و چرا رسیدگی نمی‌کنید؟ این مطالبه عمومی است. البته مخالفین هم صدایشان بلند است. طبیعی هم هست.

*با مالیات بر عایدی سرمایه، سوداگران از بازار خارج می‌شوند

موسوی کسب درآمد را همه هدف دریافت مالیات ندانست و افزود: درآمد بخشی از هدف مالیات است. عمده بحث ما در مالیات، تنظیم گری است. برای تحقق سیاست‌های اقتصادی از مالیات استفاده می‌کنند. ما دنبال این‌ها  نرفتیم. مراقبت یعنی همین. یعنی این که حساس نشدیم.

وی افزود: نمی‌گویم بعد از تصویب این قانون فردا همه چیز گل و بلبل می‌شود. ما می‌توانیم در میان مدت، ثباتی را در فضای اقتصاد مسکن خود ایجاد کنیم که در این فضا رانت خوار و سوداگر از بازار خارج شود.

وی تصریح کرد: سرمایه گذار از بازار، خارج نمی‌شود، چون متقاضی وجود دارد. اما سود‌های نجومی نخواهد داشت. اتفاقا متخصصین و مهندسین واقعی مسکن در بازار خواهند ماند. دیگر عمر مسکن ما یک سوم  تا یک هشتم دنیا نخواهد بود. ما می‌توانیم به صورت مهندسی شده و کاملا حرفه‌ای بازار مسکنی را داشته باشیم که متقاضی با برنامه ریزی درست بتواند به آن دست پیدا کند و خروج سرمایه هم اتفاق نمی‌افتد.

*با افتخار از بانک‌ها دفاع می‌کنم/ناکارآمدی خودمان را گردن بانک‌ها انداختیم

نماینده مردم تهران درباره نقش بانک‌ها در بازار مسکن گفت: الان فضایی ایجاد شده است که بانک‌ها شبیه بچه یتیم هستند که هر کسی فکر می‌کند می‌تواند هر نوع رفتاری را با آن‌ها انجام دهد.

وی افزود: شما در نظر بگیرید کوچه‌ای را که یک خانواده در آن زندگی می‌کنند هر روز پدر آن خانواده را وسط کوچه کتک می‌زنند. آن پدر می‌تواند دیگر آنجا سر بلند کند؟ نگاه ما متاسفانه به شبکه بانکی اینگونه شده است. فکر می‌کنیم که هر اتفاق ناگواری که در اقتصاد و تولید ما می‌افتد، یک پای قضیه بانک‌ها هستند.

موسوی ادامه داد: قبول دارم انتظار از بانک‌ها بیشتر است و می‌توانستند بیشتر از این نقش آفرینی کنند، ولی همین توسعه در کشور را همین بانک‌ها رقم زدند. بعد از دفاع مقدس،  چه کسی در اقتصاد ما تامین مالی کرد؟ چه کسی در همین تحریم‌های کمرشکن نگذاشت مشکلات زیاد شود.

وی گفت: ممکن است با دفاع از بانکها، هزار اتهام هم به ما بخورد، ولی من این کار را با افتخار انجام می‌دهم. ما با قبول کوتاهی‌هایی که داریم در شبکه بانکی، احساس می‌کنم یک سری انتقادات هم به جای کمک وضعیت را حاد و پیچیده‌تر می‌کند.

*بانک‌ها کدام قانون را اجرا نکردند؟ /طوری بانکی‌ها را نمایش دادیم که گویا یک عده اسرائیلیِ بی دینِ نفوذی، پشت باجه بانک نشسته اند

موسوی مشکلات موجود در عملکرد بانک‌ها را به دلیل نقص قوانین تلقی کرد و اظهار داشت: کدام قانون را من به نظام بانکی کشور دادم، گفتم اجرا کن و اجرا نکرد. بانک‌ها هم تلاش خودشان را می‌کنند، ولی قوانین ما مشکل دارد. ما به بانک اجازه دادیم شرکت‌های تابعه بزند، بعد انتظار داریم در این وضعیت اقتصادی، سود هم بدهد ما خواستیم ناکارآمدی‌های خودمان را پوشش بدهیم، آن را به گردن بانک‌ها انداختیم.  دستمان در جیب بانک‌ها بود  و تصویری در جامعه درست کردیم که گویا یک عده اسرائیلیِ بی دینِ نفوذی، پشت باجه بانک نشسته اند. نیتی هم جز حرام خواری و نابسامان کردن اقتصاد ندارند.

موسوی ادامه داد: از همه کارشناسان خواهش می‌کنم نگاه به بانک‌ها را اصلاح کنند. بانک‌ها وقتی تامین مالی بیش از ۸۰ درصد اقتصاد ما را بر عهده دارند، نقش پدر خانواده را دارند که باید با افتخار، چتر حمایتی به سرشان بیافکنیم. در عین حال، باید تخلفات را شناسایی کنیم و ساز و کار‌های اجراییشان را درست کنیم. باید بانک مرکزی را تقویت کنیم که نظارت‌های درست اتفاق بیفتد، ولی این که همیشه در مظان اتهام باشند، را من شخصا نمی‌پسندم.

 

*ساماندهی اطلاعات زمین؛ از نان شب واجب‌تر

موسوی در پاسخ به سوالی درباره ساماندهی اطلاعات زمین و مسکن، این کار را از نان شب واجب‌تر دانست و اظهار داشت: اداره ثبت باید این را انجام بدهد. ما معتقدیم باید این قانون انجام شود، ولی وقتی با دوستان صحبت می‌کنیم هزارتا مشکل مثل کمبود بودجه را می‌گویند.

وی افزود: از نان شب واجب تر، ساماندهی اطلاعات ما در بازار زمین است. زمین هیچ ساختار و ثبت و ضبطی ندارد. این را می‌شود حل کرد، اگر دوستان اداره ثبت ما پای کار باشند که این قضیه را پیگیری کنند.

*در مجلسه فقط می‌توانیم توصیه اخلاقی کنیم

موسوی از نقش مجلس در این مورد گفت: ما نظارت مستقیم به سازمان ثبت نداریم. می‌توانیم از وزیر دادگستری سوال بپرسیم، او برود از آن‌ها بپرسد و بیاید برای ما توضیح دهد. این هم که اتفاق نمی‌افتد. ما توصیه اخلاقی و خواهش تمنا می‌کنیم که این را انجام دهند که از نان شب برای کشور واجب‌تر است. هر کاری می‌توانید بکنید که این قوانینی که نوشته شده به نتیجه برسد.

وی ادامه داد: این بحث فقط برای تهران هم نیست. من فکر می‌کنم ۲۹۰ نفر همکار ما باید پشت سر این قضیه باشند. البته دوستان ثبت هم یک سری مواردی را مطرح می‌کنند، ولی من فکر می‌کنم اگر اراده جدی باشد خیلی سریع‌تر این اتفاق می‌افتد.

 

*سازمان امور مالیاتی به یک ریال هم نیاز دارد!

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، موفقیت طرح مالیات بر عایدی مسکن را حتمی دانست و گفت: ما اگر اعتقاد داشتیم که  اجرای این طرح مالیات بر عایدی مسکن موفقیت آمیز نخواهد بود یک دقیقه هم از زمانی که باید برای مردم کار کنیم را صرف این موضوع نمی‌کردیم. ما و کارشناسانی که جزئیات این طرح را دیدند و صحه گذاشتند معتقدیم که این طرح با این مفاهیم می‌تواند کارساز باشد.

وی افزود:  ما پیچیدگی در اجرا را نداشتیم و سازکاری که تعریف شده فکر می‌کنیم که ما را به این هدف می‌رساند. خود سازمان امور مالیاتی فکر کنم به این قضیه نیاز دارد. چون در آمد مالیاتی کشور الان به گونه‌ای اتفاق افتاده است که هر یک ریال هم برایشان مهم است. حالا برآوردی که برای مالیات بر عایدی می‌کنند حدودا بین ۸ تا ۱۰ هزارمیلیارد پیش بینی شده است. این برآورد اولیه‌ای است که دارند. البته ما بیشتر دنبال تنظیم گری هستیم تا درآمد. سازمان مالیاتی هم باید دنبال این باشد. ما اگر بحث تنظیم گری و عدالت را در نظر بگیریم سومین هدفمان بحث تقویت درآمد‌های مالیات دولت خواهد شد.

 

*نمی خواهیم همه مشکل اسلام و مسلمین را حل کنیم

موسوی درباره از اصالت افتادن اسناد رسمی کشور با اجرای طرح مالیات بر عایدی مسکن گفت:بحث دیگر که گفتید اسناد رسمی ممکن است از اصالت بیفتد، ما همه مشکلات اسلام و مسلمین را که نمی‌خواهیم با یک طرح حل کنیم. بحث قولنامه و ... از اول بوده است. بعد این که اعداد و ارقام در بخش مسکن انقدر بزرگ است که کمتر کسی ریسک می‌کند از اسناد رسمی استفاده نکند.

وی افزود: مثلا می‌بینید طرف یک میلیارد پول می‌دهد، ریسک نمی‌کند که با یک قولنامه کار کند یا مثلا میگویند با وکالت دور می‌زنند. به محض این که طرف فوت کند وکالت بر می‌گردد. پس این مسائلی است که مانع می‌شود.

موسوی گفت: همچنین اگر با وکالت یا قولنامه‌ای هم کار کنند، در این چرخه یک روزی بخواهند این را بفروشند شاید کسی ریسک نکند، اینجا همه این مالیات‌هایی که از قبل بوده را خودش باید پرداخت کند. این تجارب کشور‌های دیگر هم هست فقط ما نیستیم. چطور ۱۷۰ کشور توانستند این را اجرا کنند و هیچ مشکلی هم نداشتند و توانستند با استفاده از این ابزار، بازار مسکن خود را مدیریت و ساماندهی کنند ما بگوییم نه این اتفاق نمی‌افتد. من فکر می‌کنم بالا بودن ریسک تن دادن به اسناد رسمی، نگرانی دوستان را به شدت کاهش می‌دهد.



*مالیات بر عایدی سرمایه به همه تعلق نمی‌گیرد!

 وی درباره عملکرد مالیات بر عایدی مسکن نیز گفت: ما مالیاتی که میگوییم بر کل عایدی نیست. اگر مثلا چیزی را ۵۰۰ تومان بخرید و ۶۰۰ تومان بفروشید، آن ۱۰۰ تومان سود، مثلا ۲۰ درصد مالیات دارد. رکود هم نیست. به همه که تعلق نمی‌گیرد. ما فقط این را شامل جَو سوداگرایانه‌ی بازار مسکن می‌کنیم. همه‌ی ایرانی‌ها بالاخره یک سری معافیت‌هایی را دارند و آن‌هایی که معاف نیستند باید مالیات بدهند. یعنی یک فرد که وارد بازار میشود لزوما نباید مالیات بدهد و این مالیات آنقدر نیست که باعث رکود شود.



*اجاره کارت بازرگانی همچنان ادامه دارد

در حاشیه این نشست، موسوی در پاسخ به سوالی درباره مشکلات کارت‌های بازرگانی و این که هنوز تخلفات در این حوزه پابرجاست گفت: ما همه مشکلات را که نمی‌توانیم یکجا رفع کنیم. برای قانون منع به کارگیری بازنشستگان ما یک سال و نیم، یعنی از همان روز که اول مجلس از تیر ۹۵، درگیر بودیم. یا بحث شفافیت خصولتی‌ها که فکر می‌کنیم این اواخر ابلاغ شده، جرم انگاری و تشدید مجازات و بحث مسکن و.... این به معنای این نیست که غافل بودیم از آن طرف.

وی افزود:، ولی باید با دوستانی از مجلس این را پیگیری کنیم و به صورت کارشناسی و تخصصی این را مد نظر قرار بدهیم. زیرا یک بخشی از تخلفاتی که در حوزه واردات و صادرات ما می‌افتد به اجاره کارت‌های بازرگانی بر می‌گردد که از قبل هم رایج بوده است.



*کارت‌های بازرگانی در کمیسیون اقتصادی به صورت گذری بررسی شدند

موسوی گفت: مثلا دوستان اداره مالیات دیده اند طرف در یک بیقوله‌ای در روستا‌های کرمان و سیستان نشسته، عده‌ای رفتند شناسنامه او را گرفتند و کارت بازرگانی گرفتند و واردات چندین میلیاردی انجام دادند و رها کردند و رفتند. آن طرف هم کِی فهمیده، زمانی که دیده یارانه اش را قطع کردند. رفته گفته یارانه من را بدهید، بعد فهمیده چه شده است.

وی تصریح کرد: من تا به حال در کمیسیون اقتصادی این قضیه را فقط به صورت گذری دیدم. به صورت موردی این را  ورودی نداشتیم. شاید دوره‌های قبل بوده، ولی مشخصا برای کارت‌های بازرگانی من یادم نمی‌آید. این را از رئیس کمیسیون هم بپرسید بهتر است. شاید دوستانی در این زمینه ورود کردند. در دو سال اول که در هیات رئیسه کمیسیون بودم جلسه‌ای خاطرم نیست. الان هم که چیزی نیست.

وی ادامه داد: من ورود خاصی خودم به این حوزه نداشتم و اطلاعاتم هم دقیق نیست، ولی پارسال در لایحه بودجه ما در صحن علنی یک مصوبه‌ای را رفتیم برای همین کارت‌های بازرگانی یک بار مصرف بود که روی همین اساس دوستان کار کرده بودند و برای همان بود که در صحن علنی این پیشنهاد رای آورد. یک ساماندهی در خصوص کارت‌های بازرگانی اتفاق افتاد.

 

*ارتقای شفافیت و تقویت نظارت عمومی، دو مبحث اصلی برای مبارزه با فساد

نماینده مردم تهران دو مورد که در بحث مبارزه با فساد جدی گرفته نمی‌شوند را نام برد و گفت: در مشکلات اقتصادی و بحث مبارزه با فساد ما دو بحث را جدی نمی‌گیریم. یکی ارتقا شفافیت سازوکار‌های اجرایی ماست یکی هم تقویت نظارت عمومی است. اگر این دو را کنار هم داشته باشیم فکر می‌کنم از هر اقدام پلیسی دیگری  می‌تواند مفید‌تر باشد.

وی افزود: ما نه سازوکارهایمان را شفاف‌تر می‌کنیم، نه زمینه نظرات عمومی را فراهم می‌کنیم. فکر می‌کنیم همه اطلاعات باید در کشوی ما باشد و این کشو را باز می‌کنیم، هزارتا اطلاعات داشته باشیم که این باعث می‌شود مشکلات جدید تری اتفاق بیفتد.

موسوی گفت: همیشه وقتی می‌گوییم اطلاعات را بگذار روی میز، قسم می‌خورند که اگر بگوییم مملکت به هم می‌ریزد. حتی همین بحث مالیات را که ما داشتیم پیگیری می‌کردیم،   دستگاه ها، اطلاعات خودشان را علی رغم وجود قانون به سازمان مالیاتی نمی‌دادند.۱۳ دستگاه که باید اطلاعات به سازمان مالیاتی می‌دادند این‌ها را قرار نداده بودند. ما این‌ها را اعلام کردیم. این فشار افکار عمومی است.

وی ادامه داد: ما در مجلس همه دستگاه‌های مربوط و وزارت اقتصاد را دعوت کردیم و گفتیم رو دربایستی را کنار بگذارید. این الزام قانونی است و باید اجرا شود. همین یک ماه گذشته رئیس سازمان مالیاتی می‌گفت: اطلاعات دستگاه‌ها می‌آید و تفاهم نامه رد و بدل اطلاعات اتفاق افتاده است.

موسوی تاکید کرد: ما اگر این شفافیت را ایجاد کنیم و نظارت عمومی هم اتفاق بیفتد، من فکر می‌کنم این دو باعث می‌شود فساد و ویژه خواری‌هایی که در حوزه اقتصادی رخ می‌دهد به شدت کم شود و نیازی به اقدامات قضایی و پلیسی هم نخواهیم داشت.

موسوی این موضوع را به کارت‌های بازرگانی ارتباط داد و گفت: در بحث کارت‌های بازرگانی هم اگر این دو را داشته باشیم و فرایندی که هست شفاف کنیم و هم نظارت عمومی داشته باشیم تخلفات کمتر خواهد شد درحالی که می‌گویم سال گذشته بود که مجلس هم در این خصوص یک مصوبه‌ای داشت که البته الان حضور ذهن دقیق تری ندارم که جزئیات این مصوبه چه بود که فکر می‌کنم بعد از این مصوبه اقدامات خوبی شکل گرفت.



*مسکن در آی سی یو قرار دارد

نماینده مردم تهران در پایان مسکن را مانند بیماری در آی سی یو تلقی کرد و گفت: این مسئله مسکن، از دستور کار دولت خارج نشده است. دولت به دنبال این هست که لایحه‌ی مالیات بر ثروت را ارائه بدهد، ولی این آنقدر جزئیات دارد که لازم است برود مجلس و همه‌ی مجلسیان تائید کنند.

وی افزود: با این حال بخش مسکن ما در بخش آی سی یو است؛ و بخش قابل توجهی از ثروت هم در همین بخش است و اگر بازهم منتظر بمانیم حالا حالا‌ها اتفاقی در حوزه مسکن رخ نخواهد داد.