عضو شورای فقهی بانک مرکزی در گفتگو با بازار نیوز؛
عضو شورای فقهی بانک مرکزی گفت: اگر نرخ سود سپرده های بانکی کاهش پیدا کند قطعا اقتصاد ایران قدرت جذب و ظرفیت بیشتری نسبت به وضعیت حال حاضر را دارد.
با کاهش نرخ سودهای بانکی، سپرده ها هم از بانک ها خارج می شوند. عده ای از کارشناسان معتقد هستند که این سپرده های خارج شده از بانک، صرف فعال‌سازی ظرفیت‌های معطل مانده در اقتصاد می شوند اما عده دیگری از کارشناسان روی این مسئله اتفاق نظر دارند که ظرفیت فعلی اقتصاد ایران در همین حد است.
در همین راستا حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمدنقی نظرپور عضو هیات علمی گروه اقتصاد و معاون پژوهشی دانشگاه مفید و عضو شورای فقهی بانک مرکزی در این خصوص به خبرنگار بازار نیوز گفت: بنده معتقدم که اقتصاد ایران ظرفیت بیشتری نسبت به وضعیت موجود دارد و اگر نرخ ها منطقی و متناسب باشد و تورم هم کاهش پیدا کند انگیزه برای فعالیت های اقتصادی هم بیشتر می شود. در واقع با این شرایط افراد احساس می کنند که اگر سرمایه خود را در فعالیت های اقتصادی مناسب هزینه کنند امکان بهره وری آنها بیشتر از آن چیزی است که در قالب نرخ سود بانکی به دست می آید.
متاسفانه زمانی که نرخ سودها بالا بود حتی سرمایه‌گذارهای که دانش این کار را داشتند، شرایط اقتصادی را مناسب ندیدند و با این روال از یک طرف تلاش کردند که تسهیلات بگیرند و از طرفی از این تفاوت نرخ استفاده کردند و مجددا با سپرده گذاری در بانک ها به دنبال سود بانکی بودند، حتی در شرایطی افراد سرمایه خود را در بازار به فروش رساندند چراکه پیش بینی کردند که سود بانکی سپرده سرمایه آنها از سود فروش اجناس در بازار بیشتر خواهد شد.
اگر نرخ سودها منطقی باشد آیا می توان به رونق تولید داخلی امیدوار شد؟
اگر بنگاههای تولید کننده ببینند که نرخ سودها مثبت نیست، قطعا از تمام منابع و ظرفیت خود استفاده می کنند، اما اگر نرخ ها کاهش داشته باشد این بخش از سرمایه به بخش کسب و کارهای اقتصادی منتقل می شود که در این شرایط افرادی که به دلایل مختلف حاضر به ریسک نبودند به سمت سرمایه گذاری حرکت می کنند.
آیا افزایش نقدینگی می تواند به این فضا کمک کند؟
صرفا افزایش نقدینگی نمی تواند به رشد اقتصادی کمک کند. افزایش نقدینگی بستری است که می تواند به رشد اقتصادی کمک کند ولی زیر ساخت های دیگری مثل مباحثی مربوط به اطلاعات، مقررات و قوانین هم در این امر لازم است پس با این شرایط قطعا نقدینگی موضوع مهمی است، اما تمام علت نیست. در عین حال نقدینگی اگر در کنار دانش فنی و کیفیت کالا و شناخت بازار باشد، می تواند شرایط را مشخص کند.
آیا افزایش نقدینگی به رشد تورم کنترل شده منجر نمی شود؟
اگر نرخ افزایش نقدینگی از جانب مردم باشد به این معنی که هزینه سرمایه گذاری از سوی مردم و با جابجایی منابع صورت بگیرد، می‌تواند به رشد اقتصادی کمک کند ولی اگر رشد نقدینگی منشا آن بانک مرکزی باشد و حجم پول را زیاد کند و ضریب فزاینده (تکاثری) به خلق پول منجر شود و متناسب با رشد اقتصادی نباشد نمی توان اطمینان داشت که رشد اقتصادی ایجاد می شود.کما اینکه ما با تورم های 34 درصدی در طی سال های گذشته هم مواجه بودیم.
آیا با آزاد شدن سپرده های بانکی و سرمایه های منجمد شده شاهد تورم خواهیم شد؟
حجم پول اگر توسط بانک مرکزی افزایش پیدا کند و این افزایش متناسب با رشد اقتصادی نباشد، قطعا تورم ایجاد می شود. اما اگر سیاستی اعمال شود که پول از سوی مردم به سمت طرح های مختلف هدایت شود قطعا شاهد رونق اقتصادی می شویم.
مادامی که حجم پول توسط بانک مرکزی تغییر پیدا نکند در واقع به گونه ضریب تکاثری در جامعه افزایش پیدا نکند در این صورت ما نباید انتظار داشته باشیم مطابق تئوری های اقتصادی تورم منجر شود، ولی می تواند بسترهای مناسب را برای رشد و جذب اقتصادی مهیا کند.
اگر اقتصاد قدرت جذب ظرفیت های بالقوه را داشته باشد آیا به رشد منتهی می شود؟
بله. اگر این ظرفیت ها جذب شود، فعالیت های تولید داخلی هم بیشتر می شود و از سوی دیگر افزایش عرضه عوامل تولید هم به درآمد می رسند و قطعا وضعیت تقاضا در اقتصاد افزایش و به نقطه بهینه رشد خواهد رسید.
اگر نقدینگی افزایش پیدا کند به چه نتیجه ای ختم می شود؟
اگر نقدینگی و پایه پولی از سوی بانک مرکزی افزایش یابد و در این صورت این پایه پولی متناسب با رشد اقتصادی باشد آسیب نمی بینیم ولی اگر متناسب با رشد اقتصادی نباشد مثلا عرضه پول 30 درصد باشد و رشد اقتصادی 5 درصد باشد، باید انتظار داشته باشیم که با تورم مواجه شده ایم.
اما اگر این نقدینگی به معنای جایجایی پول از یک بخش اقتصادی به بخش دیگری باشد وجوه مردم و سرمایه گذار بیشتر می شود و به افزایش تورم منجر نمی شود.
آیا افزایش سپرده های دیداری نمی تواند علامت خطرناکی برای اقتصاد ما باشد؟
افزایش سپرده های دیداری اگر با جهت گیری های مناسب باشد یعنی افراد منتظر فرصت های سرمایه گذاری باشند خطرساز نیست ولی نکته اینجاست که ماندگاری حساب های جاری زیاد نیست و بانک نمی تواند روی آن ها سرمایه گذاری کنند، مخصوصا سپرده های مدت داری که بانک نمی تواند برای تسهیلات روی آنها سرمایه گذاری کنند.
اثر آن روی تورم چطور می تواند باشد؟
اگر در حساب های بلند مدت سرمایه گذاری شود به تولید ختم می شود ولی اگر کوتاه مدت باشد سپرده گذار در واقع منتظر فرصت های شکار و سفته بازی های خاص است که این ممکن است به یک تب تورمی در جامعه منجر شود.
با توجه به اینکه در شرایط رکودی به سر می بریم آیا افزایش سپرده های دیداری علامت مثبتی محسوب می شود؟
خیر؛ چون فرد منتظر فرصت های سرمایه گذاری کوتاه مدت است و نمی تواند در بلند مدت سرمایه گذاری کند.
اگر نقدینگی های منجمد شده آزاد شود آیا منجر به تورم هم می شود؟
اگر این اتفاق بیافتد و این جهت گیری به سمت تولید باشد و بسترهای تولیدی فراهم باشد می تواند شرایط و رشد اقتصادی را بهبود ببخشد ولی اگر منجر به سفته بازی خرید کالا و خدمات باشد که ارتباطی به تولید ندارد ممکن است نتیجه ای نداشته باشد.
آیا کاهش نرخ سود بانکی باعث تحریک در تقاضا می شود؟
بله. ممکن است در این صورت تحریک ایجاد شود چرا که افراد هزینه فرصت پول شان کمتر شده است و اگر سود بانک کمتر شود این افراد احساس می کنند هزینه نگهداری پول هم کمتر می شود.
تورم ماهیانه که روند صعودی داشته، می تواند در روند نقدینگی تاثیر داشته باشد؟
بله. اگر تورم برای بخش های مختلف اقتصادی وجود داشته باشد دارندگان وجوح ممکن است جهت گیری خاصی داشته باشند و قیمت های نسبی که ایجاد می شود در ایجاد تورم تاثیر گذار باشد.
چرا با وجود اینکه سود سپرده ها طبق قانون کم شده اما هنوز بانک ها به افراد خاص سود های کلان می دهند؟
ما نیاز به یک بانک مرکزی قدرتمند با ابزار های نظارتی قوی داریم. نمی توانیم ببینم بانک مرکزی سیاستی را اعلام می کند ولی به آن عمل نمی شود. باید بانک مرکزی وارد صحنه شود و جلوی بانک های متخلف را بگیرد.
لینک کوتاه خبر: bzna.ir/0001ci
خبرهای مرتبط
نظرات کاربران
آخرین اخبار
