تک نرخی شدن، ارز را گران می‌کند

یک کارشناس اقتصادی، با بیان اینکه قیمت ارز با تک نرخی شدن افزایش پیدا می کند،گفت: به طورحتم برخی از صنایع با افزایش نرخ ارز به شدت با مشکل مواجه می شوند زیرا دولت مشکلات خود را به صنایع منتقل خواهد کرد.

به عقیده برخی از کاشناسان با تک نرخی شدن ارز، قیمت ارز مبادلاتی افزایش پیدا کرده و به سمت قیمت ارز بازاری حرکت می‌کند. این امر باعث می‌شود که واردات کالاهای سرمایه‌ای و واسطه‌ای گران‌تر شود، پس اگر هدف دولت حمایت از تولیدملی است باید از گران شدن ارز که باعث گران شدن واردات کالاهای سرمایه‌ای و واسطه‌ای می‌شود جلوگیری کند. بالا بردن نرخ ارز با هدف حمایت از تولید مغایرت دارد همچنین برخی دیگر از کارشناسان افزایش نرخ ارز را وسیله‌ای برای کنترل قاچاق و فساد عنوان کرده‌اند؛ در حالی که متغیرهای قیمتی کلیدی،نمی‌توانند به‌عنوان ابزار سیاستی مطمئن و دائمی به کار گرفته شوند.

محمد علی شهدایی اقتصاددان ، در گفت و گو با خبرنگار بازار نیوز در اینباره می گوید: به طورحتم قیمت ارز با تک نرخی شدن افزایش پیدا می کند، اما نرخ آن کمتر از قیمت کنونی ارز بازاری خواهد بود.

این تحلیلگر اقتصادی، تصریح می کند: برخی از صنایع با افزایش نرخ ارز به شدت با مشکل مواجه می شوند زیرا دولت مشکلات خود را به صنایع منتقل خواهد کرد.

شهدایی، می افزاید: با لغو کامل تحریم ها دولت به منابع مالی خود دسترسی پیدا می کند و در آن صورت لزومی وجود ندارد که قیمت ارز دستکاری شود بلکه با قیمت منطقی می تواند صنایع را به رقابت ترغیب کند.

وی، ادامه می دهد: کاهش قیمت ارز باعث افزایش تقاضای ارز برای واردات برخی از کالاها می شود.

با او درباره این موضوع و موضوعاتی چون تاثیر افزایش نرخ ارز بر روی حجم صادرات به گفت‌و‌گو نشستیم که ماحصل آن بدین شرح است:

اجرای سیاست تک نرخی کردن ارز چه پیامدهایی دارد؟

یک ترازو را در نظر بگیرید که در یک کفه آن ارزهای جهانروا و در کفه دیگر آن اقتصاد ملی قرار دارد، توازن این دوکفه ترازو نرخ ارز را مشخص می کند.

گاهی اوقات یک سری از کشورها با توجه به توانمندی های صادراتی به دنبال تضعیف پول ملی خود هستند که نمونه بارز آن در دهه 70 در ین ژاپن و هم اکنون در یوآن چین مشاهده شده است؛ این کشورها از طریق دستکاری مصنوعی باعث تقویت صادرات خود می شوند. در مقابل آن برخی از کشورها در تامین ارز مشکل دارند به نوعی این کشورها ارزبر هستند، این کشورها برای بهینه کردن تولید اقتصادی، ارز را با قیمت غیرمعقول در نظر می گیرند تا مواد اولیه مورد نیاز صنایع وابسته را تامین کنند این عملکرد تاکنون نه تنها منجر به تحول صنایع داخلی آن کشورها نشده بلکه باعث رونق صادرات دلالی شده است.

افزایش سرمایه گذاری در گرو آزادسازی نرخ ارز

به طورحتم تک نرخی کردن ارز قربانی های زیادی خواهد گرفت، اما اگر نرخ ارز منطقی شود آیا شرکت خودروسازی فیات تمایل جدی برای سرمایه گذاری در صنعت خودروسازی کشور پیدا نمی کند؟ اگر این امر محقق نشود نتیجه آن فروش خودروهای بی کیفیت پژو، سمند و پراید با قیمت های کاذب خواهد بود.

با لغو کامل تحریم ها دولت به منابع مالی خود دسترسی پیدا می کند و در آن صورت لزومی وجود ندارد که قیمت ارز دستکاری شود بلکه با قیمت منطقی ارز می تواند صنایع را به رقابت ترغیب کند، چرا باید یک صنعتی که به هیچ عنوان بازده اقتصادی برای کشور ندارد فقط به دلیل رانت ما به تفاوت نرخ ارز مبادلاتی با نرخ ارز آزاد، رقم های نجومی را به جیب خود و دیگر سهامداران وارد کند؟ درحالی که برخی از صنایع که دارای پتانسیل بسیار بالایی هستند به دلیل نرخ ارز آزاد توان صادراتی مناسبی ندارند.

برخی از محصولات داخلی از نظرکیفیت با محصولات مشابه خود در خارج از کشور برابری می کنند، اما ارزش صادراتی وجود ندارد زیرا براساس نرخ غیرقابل قبول ارز آزاد ارزش صادرات پایین تر از فروش داخلی خواهد بود. به عنوان مثال یک تولیدکننده ایرانی با صادرات یک کالا فقط هزار تومان سود کسب می کند، اما در فروش بازار داخلی بیش از دو هزار تومان سود بدست می آورد و یک تولیدکننده خارجی به دلیل عدم دستکاری در قیمت ها با صادرات محصولات ساختاری فقط سود کسب می کند.

تشدید رکود در چرخه تولید با افزایش نرخ ارز

به طورحتم برخی از صنایع با افزایش نرخ ارز به شدت با مشکل مواجه می شوند زیرا دولت مشکلات خود را به بنگاه های تولیدی منتقل خواهدکرد.

آزادسازی نرخ ارز یک بحث انتزاعی نیست به عبارتی دولت باید تمهیدات لازم برای بحث رقابت در صنایع را ایجادکند. دولت دارای ابزارهای ارشادی و ابزارهای کنترلی است به طوری که می تواند با سود و عوارض گمرگی، نرخ های مالیاتی و بیمه ایی شرکت ها را برای فعالیت های برون مرزی تحریک کند.

هم اکنون بحث جوائز صادراتی تبدیل به یک شوخی بی مزه برای صادرکنندگان شده است زیرا دولت بودجه کافی برای پرداخت این جوائز ندارد، بنابراین با آزادسازی نرخ ارز مشکلات اقتصادی حل نخواهد شد بلکه صنایع دارای پتانسیل بالا هم با مشکلات عدیده ای مواجه خواهند شد.

آیا با تک نرخی شدن قیمت ارز افزایش پیدا می کند؟

به طورحتم قیمت ارز با تک نرخی شدن افزایش پیدا می کند، اما کمتر از قیمت کنونی ارز در بازار آزاد خواهد بود.

پیش بینی شده بود که با لغو تحریم ها و بازگشت 25 میلیارد دلار از دارایی های دپو شده قیمت ارز کاهش پیدا کند چرا این امر محقق نشده است؟

هزینه نقل و انتقالات ارزی به دلیل آزادسازی تعاملات مالی و نبود محدودیت های بانکی کاهش پیدا خواهد کرد،اما درخواست برای خود ارز هم افزایش پیدا می کند. به عنوان مثال در زمان تحریم ها تقاضای ارزی برای واردات یک کالا به دلیل نبود صرفه اقتصادی پایین بود، اما وقتی نیازهای اولیه جامعه با لغو تحریم ها رفع شود تقاضا برای دریافت ارز به منظور واردات سایر کالاها افزایش پیدا خواهد، بنابراین عدم تعادل بین عرضه و تقاضا دلار باعث عدم کاهش نرخ ارز می شود.

توسعه صادرات با تک نرخی شدن ارز

آیا افزایش نرخ ارز باعث افزایش صادرات و محدود شدن واردات می شود؟

با افزایش نرخ ارز و تضعیف پول ملی صادرات صرفه اقتصادی پیدا خواهد کرد.

میانگین سهم صادرات مواد اولیه در جهان 29 درصد و میانگین سهم صادرات محصولات ساختاری 71 درصد در جهان است و در ایران میانگین سهم صادرات مواد اولیه 85 درصد و میانگین سهم صادرات محصولات ساختاری 15 درصد است، آیا با افزایش نرخ ارز صادرات مواد اولیه با ارزش افزوده پایین بیشتر رونق پیدا نمی کند؟

بله. افزایش نرخ ارز باعث توسعه خام فروشی و صادرات مواد اولیه با ارزش افزوده پایین می شود، اما اگر پس از گذشت مدت زمانی ارزش افزوده حاصل از صادرات مواداولیه باعث تولید و توسعه صادرات محصولات نهایی با ارزش افزوده بالا شود، عملکرد درست و کارشناسانه ای است که نمونه بارز آن در صنعت نفت و پتروشیمی کشور قابل مشاهده است.

بنابراین با صادرات موادخام در میان مدت صنایع تبدیلی تقویت خواهد شد و صادرات محصولات ساختاری افزایش پیدا می کند که این امر به حمایت دولت نیازمند است.

لازم به ذکر است که چشم انداز اقتصادی ایران به دلیل پتانسیل های موجود در بازار بسیار روشن است.

برچسب ها: بازار ، بازار نیوز ، bazarnews ، ارز ، تک نرخی شدن ارز ، رکود ، تورم

لینک کوتاه خبر: bzna.ir/0001da