گروه کشت و صنعت بازارنیوز: طی یکی دو روز گذشته، احساسات کاربران فضای مجازی با دیدن فیلمی از زنده به گور کردن جوجه‌های یک‌روزه جریحه دار شد. طبق دستور انجمن تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه، تولیدکنندگان اقدام به معدوم سازی تعدادی از این جوجه‌ها کردند. به عنوان مثال شرکت «دُرنا جوجه» یکی از همین شرکت‌ها بود که ۷۶ هزار و ۴۵۰ قطعه جوجه یک‌روزه را معدوم کرد.

رضایی معاون امور تولیدات دام وزارت جهاد کشاورزی، در مصاحبه با شبکه خبر سیما درباره علل این معدوم سازی گفت: برای تولید گوشت مرغ مورد نیاز سبد خانوار در کشور، نیاز است ماهانه بین ۱۲۰ تا ۱۳۰ میلیون قطعه جوجه یک‌روزه در کشور پرورش داده شود که پس از پایان ۴۵ روز، گوشت مرغی می‌شود که مردم مصرف می‌کنند. با توجه به شرایطی که بر کشور حادث شد و تعطیلی بسیاری از اماکن عمومی مثل دانشگاه‌ها، سلف‌ها، رستوران ها، مراسمات عروسی و ختم و... مصرف مرغ کاهش پیدا کرده و این باعث افت شدید قیمت در بازار شد. به طوری که امروز قیمت مرغ به صورت میانگین ۳ هزار تومان کمتر از قیمت مصوب به فروش می‌رسد که باعث ضرر و زیان سنگینی به این صنعت شده است.

وی افزود: یکی از راهکار‌های خیلی آنی و فوری این بود که تولید جوجه یک‌روزه که منشأ تولید گوشت مرغ است، محدود شود و در ستاد تنظیم بازار مصوب شد به جای پرورش ۱۲۵ میلیون قطعه جوجه یک‌روزه، ماهانه ۱۱۵ میلیون قطعه تولید شود. بر همین اساس موظف شدند که تولید جوجه را پایین بیاورند.

در همین رابطه، علی شریعتی، فعال اقتصادی و عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی در مصاحبه با خبرنگار بازارنیوز گفت: این بحران از مرغ ، به دلیل شرایط خاص زمان زودبازپروری حدود دوماهه و بعد از آن هزینه نگهداری بالایی که دارد، به‌ وجود آمد (که مصرف آن بعد از بحران کرونا در کشور، کاهش ۳۰ یا ۴۰ درصدی داشت) و به صورت حلقه‌وار به جوجه یک روزه رسید.این فعال اقتصادی تاکید داشت که این کار جدید نیست و در گذشته نیز معدوم سازی جوجه‌های یک‌روزه برای تنظیم بازار سابقه داشته، اما حالا با توجه به پخش شدن فیلم مذکور، توجه عموم به این مسئله جلب شد.

طبق صحبت‌های معاون امور تولیدات دام وزارت جهاد کشاورزی، معدوم سازی جوجه‌های یک روزه به منظور تنظیم قیمت گوشت مرغ در بازار است، در حالی کارشناسان نظر دیگری دارند. مثلا حجتی، وزیر سابق کشاورزی، در گفتگو با بازارنیوز، تاکید داشت: این معدوم سازی حاصل افزایش تولید بیش از تقاضا، نه به علت کرونا، بلکه به علت عدم برنامه ریزی صحیح برای تولید است.

اما راهکارهای مختلفی پیش پای مسئولین بود که می‌توانستند دست به چنین اقدامی نزنند. با توجه به این که نهاده‌های دامی کشور، زیر نظر شرکت پشتیبانی امور دام است، این شرکت می‌توانست با خرید تضمینی این مرغ‌ها و تامین  خوراک آن‌ها تا زمان تبدیل به مرغ، مرغ‌های حاصل را در سردخانه‌های کشور به صورت یخ زده برای زمانی که کشور به دلیل کاهش تخم گذاری مرغ‌ها در فصول سرد سال، دچار کاهش گوشت مرغ می‌شود، ذخیره کند تا آن زمان نیاز به واردات و خروج ارز از کشور نداشته باشیم.

گوشت مرغ به صورت منجمد تا یک سال انقضا دارد و از بابت اضمحلال، مشکلی ایجاد نمی‌شود. ضمنا این شرایط موجود در کشور، تا چند ماه آینده برچیده خواهد شد و تقاضا به قبل از کرونا بازخواهد گشت. کل مقدار گوشت‌های منجمدی که مازاد بر مصرف در این چند ماه خواهد بود، بالای ۵۰ هزار تن نخواهد شد که ذخیره سازی و انبار این مقدار در سردخانه‌های کشور، کار دشواری نیست.

گفتنی است، آبان ماه سال گذشته، کارگروه تنظیم بازار با توجه به کاهش گوشت مرغ و افزایش قیمت آن در بازار، مصوبه واردات ۴۵ هزار تن گوشت مرغ برای تامین ذخائر راهبردی بازار را صادر کرد. این روند در حالی در سال جاری ادامه‎دار و افزایشی خواهد بود که در بهمن ماه سال ۹۷ هم ستاد تنظیم بازار دستور واردات ۳۰ هزار تن گوشت مرغ برای تنظیم بازار شب عید را صادر کرده بود.

عباسی، معاون اسبق امور دام و طیور وزارت جهاد کشاورزی، در این رابطه گفت: بهترین روش این بود که این‌ها می‌توانستند جوجه‌های یک روزه را خریداری و در مرغداری‌های خالی که به علل مختلف توان جوجه ریزی ندارند، پرورش دهند و سپس مرغ‌های مازاد را جمع آوری و ذخیره کنند.

 

راه دیگر این بود که مرغ‌های مازادی که امروز در بازار هستند، خریداری شده و به صورت منجمد ذخیره می‌شدند و جوجه‌های معدوم شده در همان چرخه قبلی با توجه به این که دوماه دیگر به بار می‌نشستند، تبدیل به مرغ و روانه بازار می‌شدند. با توجه به روند نزولی ابتلا به کرونا در کشور، و همچنین با توجه به این که مرز‌های بسیاری از کشور‌ها بسته بوده و ذخائر این کشور‌ها رو به پایان است و پس از بازگشایی مرزها، بازار‌های آن‌ها تشنه کالا‌های اساسی مثل گوشت مرغ هستند، این امکان وجود داشت با  منجمد کردن مرغ‌های مازاد، آن‌ها را برای صادرات در ماه‌های آینده ذخیره کنیم.

سید حمید حسینی، دبیرکل سابق اتاق ایران و عراق، در گفتگو با بازارنیوز، در همین رابطه گفت: مرز‌های صادراتی به عراق تا دو سه روز آینده باز خواهد شد و در حال حاضر عراقی‌ها در حال سفارش مرغ و تخم مرغ از ایران هستند. عراق در سال یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن واردات گوشت مرغ دارد که عمده این بازار دست ترکیه است. قطعا می‌توانستیم به جای این معدوم سازی، جوجه‌ها را برای صادرات پرورش دهیم.

لازم به ذکر است، امکان صادرات جوجه‌های صنعتی به دلیل این که این‌ها نباید از محل تولید خود جابه جا شوند و در این صورت دچار مشکلاتی در رشد و در آینده برای تخم‌ریزی می‌شوند، وجود ندارد. همچنین موضوع دیگری که در رسانه‌ها مطرح شده بود مبنی بر تحویل این جوجه‌ها به روستاییان و افراد کم‌بضاعت هم به همان دلیل مذکور امکان پذیر نیست.

یکی دیگر از مشکلات این معدوم سازی و عدم مدیریت، بحث مصرف نهاده‌های طیور است. مرغ‌ها برای آنکه تخم گذاری کنند، میلیون‌ها تن نهاده مصرف می‌کنند. نهاده‌های دامی، با ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی وارد می‌شوند. در شرایطی که کشور دچار بحران ارزی به دلیل تحریم‌هاست، این نهاده‌ها خوراک طیوری شده که جوجه‌های آن‌ها معدوم شدند و در اصل این ارز‌های دولتی حیف و میل شد.

بیماری کرونا از اوایل اسفند سال گذشته در کشور شیوع پیدا کرد و با توجه به این که بازه زمانی بین تخم‌ریزی و تبدیل تخم به جوجه، حدود ۲۱ روز است، انجمن تولیدکنندگان جوجه یک‌روزه می‌توانست با ابلاغ زودتر دستور کاهش تولید به صورت تدریجی، مانع از شوک ۱۰ میلیون قطعه‌ای به تولیدکنندگان شود. تولیدکنندگان می‌توانستند با راهکار‌های علمی مثل کاهش تدریجی جوجه «اجداد» و «کرچ کردن مرغ‌های تخم‌گذار»، آرام آرام تولید تخم مرغ نطفه‌دار را کاهش دهند.

شافعی نیا، مشاور اسبق وزیر کشاورزی، در همین رابطه به بازارنیوز گفت: تولیدکنندگان می‌توانستند با کرچ کردن مرغ‌ها، تولید تخم مرغ نطفه‌دار را کم کنند، اما چون برنامه ریزی‌های ما علمی نیست، اتفاقاتی چون معدوم سازی می‌افتد.