گروه بورس، بانک و بیمه بازارنیوز: محمود جامساز اقتصاد دان پیرامون فروش اوراق نفت و طرح گشایش اقتصادی، به بازارنیوز گفت: این کار شبیه به اوراق بدهی و یک نوع استقراض از مردم است که شیوه آن تغییر کرده و با مطرح شدن نفت شکل جدید به خودگرفته است. حتی اگر از این طرح استقبال شود و مردم آنقدر سرمایه داشته باشند که نفت بخرند، قرار است دولت از این محل حدود ۱۹۰ هزار میلیارد تومان  تحصیل کند که ممکن است محقق نشود.

وی افزود:، چون این استقراض دو ساله است، پردخت اصل و هم فرع این طرح  به دولت بعد واگذار می‌شود؛ این باین معنی است که مثلا ۱۰۰ هزار میلیارد تومان منابع دست دولت میاید و اگر در این بازه زمانى از فروش نفت سود نکند، یا بعلت تحریمها قادر بفروش نباشد دولت باید اصل را باضافه بهره بانکى بلند مدت به صاحبان اوراق سلف سود پرداخت کند که تعهد برای دولت آینده بوجود می‌آورد.

 

جام‌ساز ادامه داد: البته تمام رئوساى جمهور‌ ما طی این ۴۰ سال برای دولت‌های بعدی با برنامه‌های میان مدتشان تعهد ایجاد می‌کردند که اکثرا به صورت استقراض از مردم در قالب انتشار اوراق بدهى یا ودیعه و یا همین اوراق سلف نفتى موازى است اما استقراض از بانک مرکزى یا برداشت از صندوق توسعه ملى هم معمولى ترین رآه در تامین کسرى بودجه است که این کار خالص بدهی دولت ببانک مرکزى و یا خالص داراییهاى خارجى این بانک را افزایش می‌دهد. که این شیوه ءاز عوامل موثر بر رشد پایه پولى است که وقتی در ضریب فزاینده پولی ضرب می‌شود، نقدینگی را افزایش میدهد که در نهایت به تورم حاصل از نقدینگی منجر می شود .

 

این اقتصاددان تاکید کرد: این پروسه در سالیان مختلف ادامه دار بوده و این کار یعنی این که دولت‌ها از جیب مردم ارتزاق می‌کنند و به کار خود ادامه می‌دهند. حتی اگر تورم خیلی بیشتر از این این رقم‌ها هم باشد با این پروسه دولت هزینه هاى خود را بزیان مردم تامین می کند.

وی در بخش دیگر صحبت با بازارنیوز، به موضوع بازار سرمایه پرداخت و ضمن انتقاد از تشویق دولت به حضور مردم در این بازار، اظهار داشت: دولت از هر معامله بورس، نیم درصد درآمد دارد؛ بنابراین از رونق بازار بورس و بالا رفتن ارزش معاملاتی آن استقبال می‌کند و هیچ توجه نمی‌شود که ما در دوران رشد اقتصادی منفی هستیم و باید با اشتغال و محصول ملی، درآمد ملی را افزایش دهیم. این در حالیست که منابع بازار سرمایه ما در تولید سرمایه گذارى نمیشود و أسباب رشد اقتصادى را فراهم نمیکند . در این حالت هر چه بر معاملات بورس افزوده شود و بهاى سهام افزایش یابد بمنزله حبابی بودن قیمتها ى سهام است که در آینده نزدیکى شاخص ها با کاهش روبرو میشودو سهامداران بویژه سهامداران خرد ،سرمایه هاى خود را از دست خواهند داد.

وی افزود: در کشور ما که بانک محور است، تبلیغات برای بورس، اقتصاد را بدتر می‌کند و ذهن مردم را به کسب سودها ى واهى می‌کشاند. وقتی رشد منفی داریم پس قیمت سهام نباید جهشی بالا برود در این صورت این حباب است. وقتی بخش واقعى اقتصاد با رشد بورس همخوانی، مانند این چند روز اخیر باید منتظر ترکیدن حباب بورس باشیم.

*بورس ایران برخلاف همه بورس های دنیا پس از شیوع کرونا صعودی شد

جام‌ساز از رفتار عجیب بورس ایران پس از شیوع کرونا نسبت به سایر بورس‌های جهان صحبت کرد و اظهار داشت: همه جای دنیا بعد از کرونا شاخص بورس ها ى معتبر جهان منفی شد، اما در ایران رشد داشته و خرده سها مداران هم حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان به بورس تزریق کرده اند که این منطقی نیست؛ حتی سهام عدالت را در این برهه آزاد کردند که بورس رونق بگیرد.

وی افزود: ارزش شرکتی مثل شستا در هفته گذشته یک روز در ساعت ١ بعد از ظهر   ۴۷۵ هزار میلیارد تومان بود، اما در درساعت ١:٣٠ به ۳۹۱ هزار میلیارد تومان رسید یعنى ارزش سهام این شرکت در عرض نیم ساعت ٧٦ هزار تومان تنزل کرد . تغییرات این چنینى بیانگر ریسک بسیار بزرگ بازار سرمایه است که آنرا به یک کازینوى بزرگ تبدیل کرده است. لذا کسانیکه باین بازار ورود میکنند باید خود را براى ریسک بزرگ و احتمالا"از دست دادن سرمایه هاى خود آماده کنند.

*مردم از تکرار اتفاق سال 84 برای بورس ترسیده‌اند

جام‌ساز پیرامون خروج مردم از بورس در روز‌های اخیر و رفتن آن‌ها به سمت بازار طلا و ارز گفت: مردم به این نتیجه رسیدند که پول‌هایشان را از بورس بیرون بکشند تا اتفاقی که سال ۸۴ رخ داد، مجددا پیش نیاید؛ بنابراین نقدینگی به سمت بازار طلا و ارز رفته و قیمت آنها افزایش یافته اند.

وی افزود: البته در شرایط نابسامانى اقتصادى کنونى که هم از سوى تحریم ها و هم از جانب ویروس کرونا در فشاریم، رفتن به سمت طلا و ارز نیز می‌تواند پر ریسک باشد زیرا  ممکن است وقوع یک اتفاق سیاسی همه چیز را تغییر دهد .

*اتفاقات سیاسی می‌تواند قیمت ها را جابه‌جا کند

جام‌ساز تصریح کرد: مثلا انتخاب بایدن بجای ترامپ ممکن است از نظر انتظارات روانى قیمت‌ها را جابجا کند و حتی اگر بایدن هم بیاید، فکر نکنید به برجام بر می‌گردد، چون اصلا برجام آن برجام سابق نیست و موارد زیادی به آن اضافه می‌شود که دولت نسبت به آنها از قبل موضع گرفته و احتمالا کش و قوس سیاسی و تحریم‌ها بالا می‌گیرد و به ضرر طبقات آسیب پذیر و متوسط تمام می‌شود.

وی در پایان افزود: دولت در هر حال کمبود منابع خود را به بهاى تورم بالا از بانک مرکزى تامین می کند که به فقر بیشتر جامعه می انجامد؛ لذا سامان بخشى اقتصاد کشور از مسیر معادلات سیاسى می گذرد.