گروه بهداشت و درمان بازارنیوز: اولین روزهای ماه اخیر بود که خبر نامه سرگشاده 120 فوق تخصص غدد و متابولیسم و استادان دانشگاه در رابطه با کمبود انسولین‌های قلمی و نوار تست خون در رسانه‌ها پیچید. در این نامه خطاب به رئیس‌جمهور آمده است: «در ایران بیش از 5میلیون نفر به بیماری دیابت مبتلا هستند که از این تعداد بیش از 600هزار نفر نیازمند تزریق روزانه انسولین و بیش از آن، اندازه‌گیری قند خون با نوارهای تست قند در منزل جهت تنظیم میزان انسولین و پیشگیری از افت قندهای مکرر و مرگبار هستند.»  

با توجه به اینکه این نامه در 27 شهریور ماه نوشته شده بود، رئیس دفتر رئیس‌جمهور چند روز پس از آن در نامه‌ای به وزارت بهداشت خواستار رسیدگی سریع به موضوع شد. پیش از این نیز خبر کمبود انسولین در برخی استان‌های مرزی کشور منتشر شده بود.

توزیع قلم انسولین در داروخانه‌های خاص

پس از این نامه‌نگاری‌ها روابط عمومی سازمان غذا و دارو در جوابیه به این اعتراضات واکنش نشان داد، در این جوابیه آمده است: «با پیگیری‌های اداره کل دارو سازمان غذا و دارو، انسولین قلمی با حداقل اسناد به ‌اندازه مصرف یک ماه در چند بخش به داروخانه‌های منتخب تعلق گرفته است، لذا توزیع آن تنها از طریق داروخانه‌های مذکور صورت گرفته و بیماران باید برای دریافت سهمیه انسولین خود به داروخانه‌های منتخب هر استان مراجعه نمایند.»

همچنین علی رزازان، مسئول امور توزیع داروخانه‌های سازمان غذا و دارو با اشاره به توزیع قلم انسولین در 500 داروخانه منتخب تهران اظهار کرد: «انسولین در داروخانه‌ها موجود است، اما نکته‌ای که وجود دارد این است که انسولین قبلاً به همه‌ی داروخانه‌ها داده می‌شد، اما الآن فقط بین داروخانه‌های منتخب دانشگاه توزیع می‌شود و بیماران باید انسولین را از این داروخانه‌ها تهیه کنند.»

دارو در گیر و دار تحریم یا قاچاق معکوس؟

وی ادامه داد: «دلیلش این است که چون انسولین به مقدار کم داریم، فقط متناسب با نیاز بیماران توزیع می‌شود، در صورتی که قبلاً به میزان مازاد هم داشتیم، بنابراین سعی کردیم تا توزیع را مدیریت کنیم و در واقع مجبور به چنین کاری شدیم.»

کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت هفته گذشته دلیل این کمبود را اینگونه تشریح کرد: «علی‌رغم اینکه ما در وزارت بهداشت مشکلات تأمین و انتقال ارز و همچنین تبادلات بانکی ناشی از تحریم‌های ظالمانه آمریکا را درک می‌کنیم، اما در هر صورت جای این گلایه هم باقی است که تأخیر و اولویت‌بندی‌هایی که از نظر ما قابل انتقاد هست، موجب تأخیر در تخصیص و تأمین ارز برای تهیه برخی دارو‌ها می‌شود و ممکن است در برنامه تأمین دارویی حداقل برای مدت کوتاهی خلل ایجاد کند.»

در حالی که مقامات دولتی همچون گذشته عامل مشکلات را تحریم می‌دانند اما کارشناسان دلیل کمبود انسولین را قاچاق معکوس دارو به کشورهای همسایه می‌دانند. به گفته کارشناسان در حالی که قیمت انسولین در کشور حدود ۳۵ هزار تومان است، در کشورهای همسایه این قلم با قیمت بین 6 تا ۱۰ دلار عرضه می‌شود. در واقع قیمت انسولین در این کشورها ۵ تا ۹ برابر ایران است.

اختلاف فاحش نرخ ارز ابزار دست سودجویان

احمد علیرضا بیگی نماینده مردم تبریز با تأیید قاچاق دارو در این رابطه می‌گوید: «در حال حاضر به دلیل قیمت پایین دارو در ایران شاهد قاچاق آن به کشورهای همسایه هستیم. این موضوع کاهش داروهای خاص همچون انسولین در بازار را به دنبال داشته است.»

محمدرضا شانه‌ساز، رئیس سازمان غذا و دارو نیز با اشاره به اختلاف نزدیک به 250 هزارتومانی قیمت انسولین با کشورهای همسایه گفته است: «قاچاقچیان از این فرصت برای کسب سود حداکثری استفاده و به طرق مختلف داروهای موجود در بازار کشور را خارج می‌کنند. قاچاق چمدانی هم وجود دارد و هم مسافران خارجی که به ایران می‌آیند و هم ایرانیانی که به کشورهای همسایه سفر می‌کنند، همه می‌دانند که یکی از اقلام پرسود برای انتقال و فروش آن در خارج از کشور دارو است که بازار مصرف هم دارد.»

کمبود انسولین در بازار در حالی اتفاق می‌افتد که براساس آمار ترخیص گمرک در ۶ ماهه اول امسال واردات انسولین بیش از ۶ ماهه اول سال گذشته بوده است و معنی آن حجم بالای قاچاق معکوس به کشورهای دیگر به علت اختلاف قیمت است. در واقع یارانه ارزی به دارو اثر عکس روی دسترسی مردم به دارو گذاشته است.

راهکار حمایت ریالی حاصل نگاه به داخل

احمد علیرضا بیگی راهکار خروج از بحران کمبود دارو را نیز اینگونه تشریح کرد: « ارز ۴۲۰۰ تومانی دارو باید حذف و مابه‌التفاوت آن به صورت ریالی به بیمه‌ها باید پرداخت شود.»

همچنین غلامرضا نوری قزلجه نماینده مجلس شورای اسلامی در تشریح بیشتر این جایگزینی گفت: « البته منابع مالی حاصل شده از مسیر حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی باید بدون وقفه و مرتب به بیمه‌های خدمات درمانی پرداخت شود. هرگونه فاصله و تعلل در پرداخت‌های این موضوع، زمینه‌ساز تشویش و نگرانی مردم خواهد شد.»

گفته‌های فوق نشان می‌دهد که نباید دلایل کمبود انسولین در کشور را در تصمیمات خارج از مرزهای کشور جست. با حمایت ریالی از حلقه نهایی مصرف دارو یعنی بیماران و اصلاح اشتباهات بزرگی همچون چند نرخی کردن ارز می‌توان بازار دارو را به بهترین شکل مدیریت کرد تا مردم دسترسی مناسبی به دارو داشته باشند.

فارس/