گروه بین الملل بازارنیوز: مردم در سرتاسر دنیا به دلایل مختلف تصمیم به مهاجرت می‌گیرند که جنگ، ناامنی، بی‌ثباتی اقتصادی، تحصیل، کار و... از اهم دلایل برای این اقدام تلقی می‌شود. در ایران نیز تمایل به مهاجرت به سایر کشورها به ویژه طی سال‌های گذشته شدت گرفته‌است.

براساس سالنامه مهاجرتی ایران، آمریکا، کانادا، آلمان، انگلیس، ترکیه، سوئد به ترتیب کشورهای محبوب ایرانیان برای مهاجرت هستند؛ این آمار بر اساس داده‌های موجود در پایگاه داده سازمان ملل جمع آوری و به جز ترکیه، سایر کشورهای همسایه ایران در این آمار محاسبه نشده است. در 4 سال اخیر بیشترین مهاجرت به کشور ترکیه بوده است و مهاجران ایرانی در ترکیه از 39هزار و 332نفر در سال 2015 به 83هزار و 183نفر در سال 2019 رسیده است که حاکی از رشد بیش  110 درصدی طی چهار سال است.

کشورهای مهاجرپذیر هرکدام قوانین خاص خود را دارند و رویکردهای مختلفی را برای پذیرش مهاجر اجرا می‌کنند و گاهاً قوانین تسهیل‌کننده را نیز در نظر می‌گیرند. سرمایه‌گذاری در کشور مقصد یکی از راه‌های مهاجرت به حساب می‌آید که در هر یک از کشورها قوانین متفاوتی دارد. برای مثال خرید ملک و ثبت شرکت یکی از راه‌های سرمایه‌گذاری و اقامت در کشور ترکیه محسوب می‌شود.

مهاجرت و فرار سرمایه

فارغ از اینکه دلیل مهاجرت چیست، این پدیده آثار متعدد اقتصادی و اجتماعی بر دو کشور مبداء و مقصد می‌گذارد. کاهش نیروی کار متخصص در کشور مبداء، تفاوت‌های فرهنگی و مسائل ایجاد شده در کشور مقصد و ... از این دست موارد هستند. یکی از آثار مهم اقتصادی به خروج سرمایه از کشور مبداء باز می‌گردد. خروج سرمایه غالباً در کشورهایی صورت می‌گیرد که اقتصادی غیر قابل پیش‌بینی دارند. عدم ثبات در نرخ ارز، فشارهای تورمی و... از دلایل خروج سرمایه به حساب می‌آیند. فرار سرمایه می‌تواند تبعات بسیار زیادی در پی داشته باشد که رشد اقتصادی پایین، افزایش بیکاری، فقر در بلند مدت و... از پیامدهای خروج سرمایه است.

یکی از مسائل کشور طی سال‌های گذشته، افزایش تمایل به مهاجرت است که این موضوع به تشدید خروج سرمایه در کشور منجر شده‌است. از ابتدای سال 96 تا پایان آذر ماه 98، حدود 48میلیارد دلار سرمایه از کشور خارج شده است که به نظر می‌رسد که این رقم طی یک سال‌گذشته نیز افزایش یافته‌باشد.

با توجه به تحولات سال‌های اخیر، بخش قابل ملاحظه‌ای از مهاجران ایرانی، ترکیه را به عنوان مقصد برای مهاجرت انتخاب می‌کنند. طبق اطلاعات مرکز آمار ترکیه، در 12ماه منتهی به سپتامبر سال جاری میلادی، اتباع ایرانی 908 خانه در ترکیه خریده‌اند و صدرنشین خریداران خانه از کشورهای خارجی در ترکیه بوده‌اند. برای خرید خانه در این کشور باید حداقل 250هزار دلار پرداخت کرد. یعنی در حداقلی‌ترین حالت، در این یک سال 227 میلیون دلار تنها از طریق خرید ملک در ترکیه از کشور خارج شده است. همچنین سرمایه‌گذاری در این کشور یکی از گزینه‌های مورد توجه برای دریافت شهروندی این کشور به حساب می‌آید. برای سرمایه‌گذاری در ترکیه نیز حداقل 500 هزار دلار سرمایه مورد نیاز است و ایرانیان سهم بالایی در سرمایه‌گذاری این کشور دارند.

قبرس، لهستان، اسپانیا، یونان و... از دیگر مقاصد ایرانیان برای مهاجرت است که هر یک از این کشورها نیز برای مهاجرت از طریق سرمایه‌گذاری به سرمایه بالایی نیاز دارد و این امر سبب خروج سرمایه زیادی از کشور شده‌است.

باید گفت فرار سرمایه عموماً به جهت کسب سود نیست. بلکه واکنشی نسبت به وضعیت نامطلوب اقتصادی موجود است. به بیان دیگر، بازدهی سرمایه‌گذاری در کشورهای مقصد ایرانیان لزوماً بالاتر از ایران نیست و شاید کم‌تر نیز باشد. آنچه که باعث می‌شود افراد به سرمایه‌گذاری در سایر کشورها روی بیاورند، اخذ شهروندی آن کشور است. براساس برآوردها، ثروت ایرانیان در خارج از کشور به رقم قابل توجهی می‌رسد. رقمی که حتی با فرض ارز 4200تومانی، بسیار بالا خواهد بود.

مهاجرت هر دلیلی داشته باشد، به یکی از واژه‌های پرکاربرد در جامعه این روزهای ایران مبدل شده‌است. پدیده‌ای که آسیب‌های جبران‌ناپذیری بر پیکره کشور از ابعاد اقتصادی و اجتماعی وارد کرده‌است و تبعات منفی بسیاری به همراه دارد. کاهش سرمایه‌ اجتماعی و نیروی انسانی ماهر، کاهش رشد اقتصادی، کاهش رقابت‌پذیری اقتصادی و .. از جمله تبعات مخرب مهاجرت است.

 در این میان مهاجرت از طریق سرمایه‌گذاری یکی از مهم‌ترین عوامل خروج سرمایه از کشور است که در شرایط کنونی که کشور با کاهش درآمدهای ارزی روبرو است، به یکی از آسیب‌های اقتصادی ایران مبدل شده‌است.

اقتصاد آنلاین/