مقاومت داروخانه‌ها و تولیدکننده‌های دارو برای عضویت در «تی‌تک»

نایاب شدن گاه به گاه برخی دارو‌ها نشانه‌ای از غفلت مسئولان در حوزه نظارت بر دارو است، غفلتی که اگر بیشتر از این ادامه پیدا کند باعث کمبود منابع ارزی و دارو در بازار می‌شود.

گروه بهداشت و درمان بازارنیوز-سیدسهند شریف زاده؛ وقتی خبر نبود انسولین در بازار و سرگردانی بیماران در داروخانه‌ها با هشتگ #انسولین_نیست به گوش مسئولان رسید هم زمان داستان غم انگیز دیگری هم بر سر زبان‌ها انداخت.

واقعیتی که اجتهادی، مدیر کل پیشگیری و نظارت بر قاچاق کالا و ارز سازمان تعزیرات آن را فقط مختص به دارو نمی‌داند: "متاسفانه بر خلاف سال‌های گذشته که عمده پرونده‌های قاچاق مر بوط به ورودی بوده، اما عمده پرونده‌های ما در سال ۹۹ و اواخر سال ۹۸ خصوصا در هفت ماه اول امسال قاچاق خروجی بوده است. در اصل ۴۲ هزار و ۴۰۷ پرونده قاچاق در هفت ماه ۹۹ داریم که چیزی حدود ۲۷ الی ۲۸ هزار پرونده مربوط قاچاق خروجی است."

هر چند خبر توقیف محموله داروی ایرانی در عراق که رسانه‌ای شده بود توسط شانه ساز، رئیس سازمان غذا و دارو تکذیب شد: "رسانه‌های معاند کوچکترین خبری از تحریم‌ها و رفتار دشمنانه علیه مردم ایران را منعکس نمی‌کنند، اما برای یک خبر کاملا کذب و دروغ مثل کشف داروی ایرانی در عراق اخبار دروغ را منعکس می‌کنند."

البته این به معنی منتفی شدن قاچاق معکوس دارو نبود چرا که محمدی، مدیر کل دارو سازمان غذا و دارو تایید می‌کند که تحریم و واردات دارو‌ها با ارز ۴۲۰۰ تومانی بهترین شرایط سودآوری کلان برای خروج غیرقانونی دارو از کشور است: "دارو با ارز دولتی به کشور می‌آید و، چون نرخ دارو در کشور‌های منطقه قیمتش بالاست قاچاق معکوس می‌شود."

جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو درباره قاچاق دارو به عراق و کشورهای همسایه گفت: "نسبت به سال‌های گذشته این قاچاق در ماه‌های اخیر کمتر بوده است اما کماکان ادامه دارد."

پس در این روز‌ها که دارو به سختی و با هزینه زیاد وارد کشور می‌شود فقط نظارت بر زنجیره توزیع داروست که می‌تواند خیال بیماران را راحت کند و گفته می‌شود که تنها این آرامش از طریق سامانه تی تک قابل انجام است.
سامانه‌ای که مختص کنترل و ردیابی و رهگیری اصالت داروهاست که توانایی رصد کردن فرآیند واردات و توزیع دارو‌ها را دارد.

محمدی، مدیرکل سازمان غذا و دارو درباره چرایی عدم اجرای کامل سامانه تی تک گفت: "این سامانه با سرعت کم اجرا می‌شود و البته داروخانه‌ها مقاومت می‌کنند که باید به آنان آموزش داد و سعی می‌کنیم ۱۴ هزار داروخانه را مرحله به مرحله وارد مدار بکنیم و بتوانیم همه دارو‌ها را در سامانه اعمال می‌کنیم مثل انسولین و واکسن آنفولانزا. در اصل نمی‌خواهیم خیلی فشار بیاوریم که طرح زدگی ایجاد کند و انجام نشود، اما در مسئله پخش کامل اجرا شده و فقط مانده داروخانه‌ها و کارخانه‌های تولید کننده که وارد سامانه شوند."

حدود ۴۰۰ دارو که ارزش قیمتی بالایی دارند در این سامانه ثبت شده اند و واردات و توزیع آن‌ها در کشور توسط سامانه کنترل می‌شود، اما خیلی از دارو‌ها هنوز وارد سامانه تی تک نشده و زمینه قاچاق ورودی و خروجی دارو را فراهم می‌کند.

جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو ضمن تایید وجود ضعف فنی در سامانه تی تک گفت: "معتقدم مشکلات سامانه درحال برطرف شدن است هرچند که منجر به نظارت ۱۰۰ درصدی نمی‌شود، اما تاثیر خوبی بر جلوگیری از نشت توزیع دارو دارد. ضمنا دارو‌هایی فعلا در سامانه است که اختلاف قیمت زیادی با کشور‌های همجوار دارد بعلاوه اینکه اگر بخواهیم همه دارو‌ها را ثبت کنیم و کد اختصاصی برای هر کدام در نظر بگیریم و در سامانه درج کنیم آنگاه شبکه توزیع دارویی در عرضه دچار مشکل می‌شود و سیستم فعلا آنقدر قوی نیست."

این که وارد کننده چه میزان دارو وارد کرده و به چه شرکت‌هایی برای توزیع داده است و اینکه در کدام داروخانه‌ها پخش شده و به دست کدام بیماران رسیده زنجیره‌ای را تشکیل می‌دهد که نظارت بر آن بسیار حیاتی است.

نایب رئیس انجمن داروسازان ایران معتقد است که نظارت بر این زنجیره فقط با سامانه تی تک محقق نمی‌شود؛ فاطمی: "سامانه دنبال این نیست که صرفا جلوی قاچاق دارو را بگیرد و بیشتر بحث اصالت دارو و کد اختصاصی آن است که این کد برای اکثر دارو‌های خارجی وجود دارد و اگر به هر دلیل این دارو از شبکه خارج شود می‌توان آن را رهگیری کرد."

قاچاق معکوس فقط به قاچاق چمدانی توسط مسافران محدود نمی‌شود آن هم زمانی که صادرات رسمی دارو ۱۲۰ تا ۱۵۰ میلیون دلاراست، اما رقمی بسیار بیشتر از این به علت کیفیت و قیمت مناسب دارو‌های ایرانی به خارج قاچاق می‌شود.

خیری، مدیر روابط عمومی انجمن داروسازان در ابن باره گفت: "آن چیزی که به داروخانه داده می‌شود کاملا مشخص است که چه میزان دارو توسط شرکت توزیع به داروخانه داده شده و داروخانه‌ها مکانیزه هستند و دارو در سامانه ثبت می‌شود و بیمار با نسخه پزشک به دارو خانه مراجعه می‌کند و دارو بیمار که توسط پزشک و سازمان بیمه گر تایید شده تحویل می‌شود."

نظارت کامل و بدون خطا بر موجودی و توزیع دارو همچنین جلوگیری از فروش و انبار و عرضه غیرمتعارف و جلوگیری از اختلال در شبکه توزیع دارو فقط با نظارت الکترونیکی ممکن است و این در حالی است که نایاب شدن گاه به گاه برخی دارو‌ها نشانه‌ای از غفلت مسئولان در این حوزه است، غفلتی که اگر بیشتر از این ادامه پیدا کند باعث کمبود منابع ارزی و دارو در بازار می‌شود.

برچسب ها: سازمان غذا و دارو ، قاچاق ، دارو ، سامانه تی تک ، انسولین ، وزارت بهداشت ، داروخانه

لینک کوتاه خبر: bzna.ir/000Knw