گروه اقتصاد کلان بازارنیوز-یاسین بستوانچی؛ در چند روز اخیر، بار دیگر مسئله قیر رایگان بر سر زبان‌ها افتاد. بر اساس اخبار منتشر شده در رسانه ها، شورای نگهبان نهایتا با این طرح مجلس، موافقت کرد.

علی نیکزاد ثمرین نایب رئیس مجلس در تشریح نشست پیگیری اجرای "قانون تأمین قیر برای پروژه های عمرانی" که در 21 آبان برگزار گردید، گفت: جلسه‌ای با حضور نمایندگانی از سازمان برنامه و بودجه، شرکت ملی نفت، وزارت راه و شهرسازی، بنیاد مسکن، سازمان جنگل‌ها، سازمان نوسازی مدارس و سازمان بسیج به منظور اجرای دقیق این قانون برگزار شد. "قانون تأمین قیر برای پروژه های عمرانی" به دنبال پیگیری‌های نمایندگان در مجلس تصویب و به تایید شورای نگهبان رسید.

با این وجود، هیات عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام، به دلیل مغایرت این قانون با سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، مخالف این موضوع است و انتظار می رود با جلوگیری از تصویب این طرح، موجبات ایجاد فساد و رانت ناشی از آن، از بین برود.

چندی پیش غلامرضا مصباحی مقدم، عضو هیئت نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتگو با بازارنیوز از مخالفت این هیئت با طرح قیر تهاتری(رایگان) خبر داد و اظهار داشت: یکی از اشکالات این طرح مغایرت با سیاست های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری است. این سیاست تاکید دارد که اقدامات و قانون‌گذاری‌ها نباید منشاء فساد باشد.

وی افزود: بودجه سالانه است و نباید میانه سال منبع مالی تامین شود خصوصا این که مجلس هم برای این موضوع اقدام کرده است. در این صورت خلاف اصل ۵۲ قانون اساسی است که یکپارچگی و وحدت بودجه را مطرح می کند. البته خلاف اصل ۷۵ هم است، چون مجلس نمی تواند برای دولت هزینه ایجاد کند. اشکال اساسی بر این طرح مربوط به سیاست های کلی ابلاغی است که تاکید بر جلوگیری از فساد و رانت خواری دارد.

مصباحی مقدم در پایان گفت: این مخالفت در هیات عالی نظارت تصویب شده و نامه‌ آن از طریق دبیرخانه مجمع، به دست شورای نگهبان خواهد رسید.

گفتنی است؛  تخصیص قیر رایگان از چندین سال قبل آغاز شد و از سال ۹۴ تاکنون نیز هرسال به شکل‌های مختلف اجرایی شده است. اصل ماجرا هم از این قرار است که دولت از طریق وزارت نفت، قیر رایگان برای راهسازی و آسفالت مدارس در روستاها و شهرهای کوچک زیر ۱۰۰ هزار نفر تخصیص می‌دهد.

فرآیند اجرایی این‌گونه است که دولت در ازای بخشی از بهای نفت تحویلی به پالایشگاه‌ها، مواد اولیه قیر (وکیوم باتوم و لوبکات) را از آنها دریافت می‌کند و به کارگاه‌های قیرسازی می‌دهد. سپس حواله‌های دریافت قیر را هم به دستگاه‌های مربوط مثل دهیاری، شهرداری‌ها و … می‌دهد.

این نهادها هم حواله قیر دریافتی را به پیمانکاران می‌دهند تا قیر رایگان از قیرسازان دریافت و برای تهیه آسفالت استفاده کنند و هزینه تمام شده پروژه کاهش یابد. منطق اصلی موافقان طرح این است که با توجه به نبود منابع ریالی برای توسعه زیرساخت‌ها در مناطق محروم، حداقل قیر به آن‌ها اختصاص داده شود تا مسیر توسعه این مناطق هموار شود.