گروه کشت و صنعت بازارنیوز- بهزاد قبادی؛ مصرف میوه‌ در ایران، برخلاف بسیاری از کشور‌های دنیا بالاست. شاید شنیده باشید که در کشور‌های عمدتا غربی، خرید میوه به صورت دانه‌ای است، اما در ایران، با وجود تورم فزاینده، میوه به صورت کیلویی خریداری می شود. شاید حجم و دفعات میوه خریداری شده کاهش یافته، اما همچنان میوه یکی از اقلام محبوب خانواده ایرانی است.

افزایش قیمت‌ها در همه اقلام کالایی کشور ملموس است؛ اما برخی گرانی‌ها بی سابقه است. یکی از اقلامی که گران شدنش باعث تعجب شده، مرکبات از جمله پرتقال است. این میوه فصل سرما که سرشار از ویتامین C است، طی چند سال گذشته در رنج قیمتی ثابت بین هزار تا سه هزار و پانصد تومان بود، اما امسال با رشد قابل توجه، به سقف قیمتی ۱۵ هزار تومان در استان تهران هم نزدیک و پس از نوساناتی، بین قیمت ۷ تا ۱۱ هزار تومان ثابت ماند. البته همچنان برخی از فروشگاه‌های لوکس فروش، پرتقال را تا ۱۷ هزار تومان هم قیمت‌گذاری می‌کنند.

 

لیست قیمت‌های عمده فروشی محصولات کشاورزی در میدان مرکزی میوه و تره‌بار تهران در آذرماه سال 97(عکس اول) و آذرماه سال 99(تصویر دوم) را مشاهده‌ می‌کنید؛

منصورعلی زارعی، نماینده ساری در مجلس، پیرامون این افزایش قیمت مرکبات در بازار به بازارنیوز گفت: «قیمت‌ها پس از سال‌ها در حال متناسب‌سازی است. سنوات قبل مرکبات بسیار ارزان بود و کشاورز متحمل ضرر ۲ تا ۳ هزارتومان در هر کیلو بود. امسال هزینه‌های تولید بسیار سنگین شد و قیمتی که امروز از باغدار معادل ۶ تا ۷ هزار تومان خریداری می‌شود، تقریبا متعادل است.» البته این نماینده مجلس، صادرات را از دیگر عوامل موثر در افزایش قیمت‌ها در این بازار قلمداد کرد.

وی در این باره افزود: آمار دقیقی از حجم صادرات در دسترس ما نیست، ولی طبق برآورد‌ها می‌دانیم که امسال صادرات مرکبات نسبت به سال قبل، رشد حداقل ۱۰۰ درصدی داشته است.



*صادرات، یکی از عوامل گرانی اخیر

صادرات محصولات کشاورزی از الزامات اسناد بالادستی کشور است که باید دولت‌ها به آن اهتمام بورزند. اجرای مواد ۳۱ و ۴۱ قانون برنامه ششم توسعه مبنی بر بازارسازی و حمایت از سرمایه‌گذاری در صنایع کشاورزی و غذایی نیز از جمله مواد قانونی برای توسعه اقتصاد کشاورزی است. در همین رابطه، جلال محمود زاده، نائب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس به بازارنیوز گفت: «بر اساس دستورات و اسناد ابلاغی اقتصاد مقاومت، باید صادرات محصولات کشاورزی را افزایش دهیم تا ارز وارد کشور کنیم.»

اصلی‌ترین نگرانی که وجود دارد، افزایش قیمت محصولات، در پی صادرات است که مصرف کننده دچار مشکل خواهد شد. محمودزاده تنظیم بازار را علاج این مشکل دانست و اظهار کرد: باید به تولید توجه ویژه کنیم و درآمد باغداران را در نظر بگیریم. با این حال باید توجه کنیم که اگر با صادرات محصول، مصرف کننده دچار مشکل می‌شود، روی محصول صادراتی تعرفه بگذاریم و درآمد حاصل آن را به مصرف کننده بدهیم

وی افزود: نباید جلوی صادرات محصولات کشاورزی را گرفت. صادرات به چند دلیل باید به صورت مستمر ادامه داشته باشد. مهمترین دلیل، جلوگیری از ازدست رفتن بازار‌های دنیا است. کشور‌ها منتظر ما نمی‌مانند و اگر صادرات را ممنوع کنیم، سایر کشور‌ها دیگری جای محصولات ما را می‌گیرند.

نماینده ساری، نظر متفاوتی با محمودزاده داشت. به زعم زارعی دولت باید نقش تنظیم‌گری بازار را داشته باشد و هرگاه صادرات یک محصول به بازار داخل لطمه زد، باید آن را کنترل کند.

علی بابایی کارنامی، دیگر نماینده ساری در مجلس هم درباره وضعیت مرکبات در کشور به بازارنیوز گفت: وضعیت صادرات از سال‌های قبل بهتر بود، ولی آثار آن را در گرانی مرکبات در بازار شاهدی هستیم؛ لذا از منظر مصرف‌کننده برای ما تهدید و از منظر تولیدکننده وضع خوبی داریم.



*وضعیت نامعلوم شب عید

یکی از دغدغه‌ها برای محصولات مرکباتی از جمله پرتقال، ذخیره‌سازی آن برای تامین نیاز شب عید است. با وجود افزایش صادرات، این شائبه وجود دارد که ممکن است دولت نتواند بازار را برای شب عید تحت کنترل داشته باشد.

زارعی دراین باره به بازارنیوز گفت: برای پایان سال ممکن است با کمبود میوه رو به رو شویم که نیاز است دولت باید از همین حالا با همین قیمتی که وجود دارد، از باغداران خریداری کرده و برای پایان سال ذخیره کند. دولت منتظر است قیمت پایین‌تر بیاید و با قیمت نازل از باغدار خرید کند؛ درآن صورت باغدار هم به جای این که به دولت بفروشد صادر می‌کند.

بابایی هم از احتمال مشکلات در حوزه تنظیم بازار شب عید صحبت کرد و توضیح داد: وزارت جهاد و وزارت صمت باید از همین حالا تمهیدات لازم را بیاندیشند که به زودی از این‌ها می‌خواهیم که اقداماتشان را در این حوزه به مجلس شرح دهند.



*ارز حاصل از صادرات مرکبات کجا می‌رود؟

بازگشت ارز حاصل از صادرات در یکی دو سال گذشته معضل اصلی کشور شده است. برخی صادرکنندگان با بهانه این که تحریم مانع بازگشت ارز آن‌ها شده، ارز خود را در خارج از کشور به زمین و ملک تبدیل کردند، برخی هم به تامین مالی کالای قاچاق کمک کردند. البته بودند کسانی که کاملا قانونی و شفاف ارز خود را به کشور بازگرداند و در سامانه «نیما» مورد معامله قرار دادند.

با توجه به صادرات چند میلیون دلاری مرکبات در سال، بازگشت ارز آن‌ها در شرایط سخت ارزی کشور، حائز اهمیت است که مشخص نیست این ارز به چه صورت به کشور بازگردانده می‌شود.

بابایی کارنامی با بیان این که تاکنون گزارشی درابره تخلف صادرکنندگان محصولات کشاورزی استان‌های شمالی به دست نرسیده، گفت: بخش خصوصی کارآمد، با راه‌های بازگشت ارز حاصل از صادرات آشناست. مشکلات کوچکی در بحث حمل‌ونقل مطرح است که خیلی جدی نیست.

محمودزاده، بهترین روش برای بازگشت ارز‌های حاصل از صادرات محصولات کشاورزی را، تهاتر و واردات در قبلا صادرات دانست و تصریح کرد: دولت صادرکننده و واردکننده محصولات کشاورزی را با هم هماهنگ کند. ۸۰ درصد روغن مصرفی و ۷۵ درصد کنجاله سویا مورد نیازکشور وارد می‌شود. صادرکننده به جای آنکه پول نقد وارد کشور کند، آن را در اختیار واردکننده قرار داده و او با آن نقدینگی کالای مورد نیاز را  وارد کشور کند.


آنچه مشهود است؛ عدم مدیریت دقیق و کافی در زمینه صادرات محصولات باغی و کشاورزی، هم بازار داخل را برهم زده و هم نگرانی‌ها بابت ذخیره‌سازی برای نیاز پایان سال کشور را بیش از پیش کرده است. در کنار این، همچنان وضعیت برگشت ارز حاصل از صادرات این محصولات هم مبهم است ومشخص نیست متولیان امر، چه سازوکاری برای آن چیده‌اند.

 

پایان پیام//