گروه بازار دیجیتال بازارنیوز- بهزاد قبادی؛ استفاده از رمزارز‌ها برای دور زدن تحریم، کلیدواژه است که نخستین بار سال گذشته همزمان با سفر رئیس جمهور به مالزی مطرح شد. حسن روحانی درجریان سفرش به مالزی پیشنهادی را برای استفاده از رمز ارز‌ها در مبادلات تجاری بین کشور‌های اسلامی مطرح کرد که با استقبال ماهاتیر محمد، نخست‌وزیر مالزی و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه مواجه شد.

از جمله دلایلی که برای این استفاده مطرح می‌شود، عدم تبعیت رمزارز‌ها از قوانین بین المللی و بانک‌های مرکزی کشورهاست که این امکان را می‌دهد کشور‌ها بتوانند بدون د ردسر تجارت خود را انجام دهند. این مهم برای کشوری مانند ایران که زیر فشار تحریم‌های پولی و بانکی آمریکا قرار دارد، می‌تواند راه‌گشا باشد.

بلاک‌چین، بستری که در آن رمزارز‌ها تولید می‌شوند، بستری امن و غیرقابل نفوذ است. بلاک چین یک نوع سیستم ثبت اطلاعات و گزارش است. تفاوت آن با سیستم‌های دیگر این است که اطلاعات ذخیره‌شده روی این نوع سیستم، میان همه اعضای یک شبکه به اشتراک گذاشته می‌شود. با استفاده از رمزنگاری و توزیع داده‌ها، امکان هک، حذف و دستکاری اطلاعات ثبت‌شده، تقریباً از بین می‌رود. از دیگر مزیت‌های بلاک چین، عدم امکان ردگیری اطلاعات است.

در حال حاضر برخی از کشور‌ها استفاده از این فناوری برای تبادلات مالی را پذیرفته اند. برای نمونه، آمریکا که پیدایش بیت‌کوین نخستین بار در این کشور بود، این پدیده فناوری مالی را به صورت قانونی پذیرفته و قوانینی نیز برای آن تعیین کرده است. همچنین آمریکا برای گسترش درآمد‌های مالیاتی از طریق ارز‌های رمزنگاری شده تصمیم گرفت تا یک درصد مالیات از سود حاصل از تولید یا معامله رمز ارز‌ها را به صورت خود اظهاری دریافت کند.

ژاپن دیگر کشوری است که استفاده از بیت‌کیونرا نه تنها به رسمیت شناخته، بلکه در سال ۲۰۱۷ میلادی تصمیم گرفت تا از بستر ارز‌های رمزنگاری شده به منظور جذب سرمایه گذاری خارجی و تسهیل پرداخت گردشگران استفاده کند همین مسئله نیز باعث شده تا ۵۲ درصد از معاملات جهانی بیت کوین با ین ژاپن به عنوان ارز ملی این کشور انجام شود که نشان می‌دهد تا ژاپن قطب معاملات بیت کوین در دنیا است و توسعه ارز‌های رمزنگار در این این کشور به شدت با استقبال روبرو است.

ایران تا سال ۱۳۹۶، هیچ طرح و برنامه‌ای برای رمزارز‌ها نداشت. نه آن را ممنوع و نه مجاز اعلام کرده بود. جمهوری اسلامی در این سال، با اعمال محدودیت توسط شورای عالی مبارزه با پولشویی در زمینه معامله ارز‌های رمزنگار از جمله بیت کوین و استفاده از این پدیده مالی در بانک‌ها ارز‌های رمزنگاری شده محدودیت پیدا کردند، اما این محدودیت‌ها رفته رفته کمتر شد تا این که مراکز استخراج رمز ارز توانستند با دریافت مجوز و انشعابات برق با تعرفه مخصوص، اقدام به کشف بیت‌کوین کنند.

با توجه به پیش‌بینی‌ها از افزایش قیمت بیت‌کوین زمانی که قیمت آن بین ۳ هزار تا ۳۶۰۰ دلار در نوسان بود، توجه برخی از سرمایه گذاران به سمت این صنعت جلب شد. از آنجایی که قیمت برق در ایران با توجه به کاهش شدید ارزش پول ملی در یکی دوسال اخیر، برای استخارج رمزارز، بسیار مناسب بود، نه تنها ایرانی ها، بلکه برخی سرمایه گذاران خارجی هم به ایران آمده و در کشور ما اقدام به فعالیت در این صنعت کردند.

طبق گفته رئیس کارگروه استخراج انجمن بلاک‌چین ایران، ۳.۵ تا ۵ درصد برق مصرفی برای استخراج رمزارز در دنیا، متعلق به ایران است. شرفی  کل برق مصرفی برای استخراج بیت‌کوین در دنیا را ۱۲ هزارمگاوات اعلام کرد.

بر اساس آمار‌های بین‌المللی، هر ۱۰ دقیقه، ۶.۲۵ بیت‌کوین در دنیا استخراج می‌شود. با محاسبه از میزان برق مصرفی بیت‌کوین و تعداد رمزارزی که در ساعت استخراج می‌شود، می‌توان به دست آورد که استخراج هر یک بیت کوین، ۳۲۰ مگاوات در ساعت برق نیاز دارد و از آنجا که میزان برق مصرفی در ایران کمتر از ۵۰۰ مگاوات در ساعت است، نزدیک به ۱.۵ بیت‌کوین در ساعت در کشور استخراج می‌شود.

بر اساس این محاسبه، اگر دستگاه‌های ماینر به صورت ۲۴ ساعت کار کنند، روزانه ۳۶ بیت کوین نصیب ایران می‌شود. در زمان تنظیم این گزارش (۲۹ دی‌ماه) قیمت هر واحد بیت‌کوین برابر ۳۶ هزار و ۸۱۰ دلار است. یعنی ایرانی‌ها با فعالیت شبانه روزی می‌توانند یک میلیون و ۳۲۵ هزار دلار به دست بیاورند. این رقم در سال (با این قید که قیمت هر بیت کوین در همین رقم ثابت بماند) معادل ۴۸۳ میلیون و ۶۸۳ هزار دلار خواهد شد. این در حالی است که همه فعالیت برای استخراج رمز ارز دولتی نیست و بخش خصوصی در این امر از دولت جلوتر هستند.

از طرف دیگر، موضوع تحریم‌های دوران ترامپ با تحریم‌های دوران اوباما تفاوت دارد. در دوره اوباما تحریم در بحث خرید و فروش کالا نبود؛ بلکه فقط نقل و انتقالات پول در بانک‌ها مورد تحریم بود، اما در تحریم‌های جدید، اوفک (اداره کنترل دارایی‌های خارجی خزانه‌داری آمریکا) بر ممنوع بودن خرید و فروش کالا با ایران توجه داشته است. بیشتر کشور‌هایی که با ایران معامله می‌کنند از خرید و فروش وحشت دارند و مسئله نوع پرداخت برایشان مهم نیست. اگر این کشور‌ها بخواهند برای دور زدن تحریم به ایران کمک کنند راه ساده‌اش اجرای پیمان پولی است. فناوری ارز دیجیتال به ایران توانایی دور زدن تحریم نمی‌دهد بلکه علاقه‌مندی و خواستن سایر کشور‌ها اصل اولیه برای دور زدن است.

همچنین، نهاد‌های نظارتی کشور‌های اروپایی در سال‌های اخیر به شدت بر روی مبادلات از طریق رمزارز‌ها تمرکز کرده اند. اگر در دوره تحریم‌های گذشته یعنی بین سال‌های سال‌های ۱۳۸۹ تا توافق برجام، از رمزارز‌ها برای دور زدن آن‌ها استفاده می‌کردیم، توفیق بسیار خوبی حاصل می‌شد، اما اکنون شرایط متفاوت شده است.

 مشکل دیگری که در استفاده از ارز‌های دیجیتال برای صادرات و واردات وجود دارد این است که براساس قانون، واردکنندگان و صادرکنندگان باید اظهارنامه خود را به گمرک و نهاد‌های ذیربط ارائه دهند و اسناد مرتبط را ارائه کنند که چه مقدار دلار یا ارز خارجی را برای خرید واریز کردند، اما چنین امکانی در بیت‌کوین و سایر ارز‌های دیجیتال وجود ندارد.  

با این تفاسیر، فعالیت‌های استخراج رمزارز به بهانه دورزدن تحریم‌ها با توجه به میزان مصرف برقی که دارند، خیلی به صرفه نخواهد بود و مبلغی که دست ایران را می‌گیرد، آنقدر نیست که بتوان برای انتقال پول از آن استفاده کرد. همچنین با توجه به تفاوت تحریم‌ها نسبت به گذشته، اصتفاده از بیت‌کوین خیلی نتیجه‌بخش نخواهد بود.

پایان پیام/