بر اساس گزارش بانک مرکزی در خصوص جزئیات رشد اقتصادی کشور طی نیمه نخست سال جاری، رشد اقتصادی کشور در این مدت معادل 1.3 درصد بوده که در مقایسه با افت 10 درصدی 6 ماهه اول سال گذشته، تغییر محسوسی را نشان میدهد. بر این اساس، گروههای کشاورزی 4.4 درصد، نفت 0.8 درصد و صنایع و معادن 5.4 درصد رشد داشتهاند و فقط بخش خدمات رشد منفی 0.2 درصد را به ثبت رسانده اند.
رشد 5.4 درصدی صنایع و معادن در شرایطی اتفاق افتاده که اقتصاد ایران نیز مانند سایر کشورها درگیر شیوع کرونا است و علاوه بر این، مسائلی مانند موانع حاصل از تحریم ها و کاهش صادرات از این محل نیز مشکلات بخش تولید را تشدید کرده است. بانک مرکزی در گزارش اخیر خود درباره شاخص کارگاههای بزرگ صنعتی نشان میداد تولید در بنگاههای اقتصادی بیشتر از 100 نفر کارکن در 6 ماهه اول امسال 11.9 درصد رشد داشته است. این اتفاق بیانگر این است که اقتصاد ایران ظرفیت رشد و توسعه بدون نفت را دارا است و در صورت سیاستگذاری درست اقتصادی میتوان به رشدهای بیشتر و درآمد سرانه بالاتر دست یافت.
در مورد دلایل دستیابی بخش صنعت به این میزان رشد و الزامات حرکت به سمت رشد بیشتر در این بخش با آرمان خالقی، عضو هیأت مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت گفت و گو کرده ایم:
طبق اعلام بانک مرکزی رشد بخش صنعت طی 6 ماهه امسال 5.4 درصد اعلام شده است. از نظر شما این میزان رشد حاصل از چه اتفاقی است؟
خالقی: با فرض اینکه آمار بانک مرکزی صحت داشته باشد باید جست و جو کنیم و ببینیم در این فضا چه اتفاقی افتاده است. یکسری موانع مرتبط با سیستم بانکی پیش روی بخش صنعت وجود داشت که منجر به تعطیلی بنگاههای تولیدی میشد، با ورود قوه قضائیه مقداری از شدت این مسئله کاسته شد چرا که واحدهای تولیدی تا کنون به سادگی تعطیل میشدند. موضوع دوم این است که با پیش آمدن مسئله شیوع ویروس کرونا و کاهش ارزش پول ملی، واردات به کشور دچار مشکل شد و واردات بیرویهای که قبلا داشتیم کاهش یافت. قاعدتاً دیگر واردات برخی کالاها به کشور صرفه اقتصادی ندارد زیرا مردم توان خرید محصولات خارجی را مانند قبل ندارند. در نتیجه باید از محصولات تولید داخل به عنوان کالای جایگزین استفاده کنند.
این اتفاقات باعث شده تعدادی از واحدهای تولیدی کشور فرصتی برای نفس کشیدن پیدا کنند هر چند بازار آنها منحصر به داخل است و در صادرات، گشایشی اتفاق نیفتاده است. پس آنچه اتفاق افتاده این است که در بازار داخل شاهد حذف کالاهای وارداتی هستیم و تولیدات داخل فرصت خودنمایی و عرضه پیدا کردهاند. اینها بخشی از دلایل رشد بخش صنعت است وگرنه از لحاظ قیمت تمام شده محصول با افزایش روبرو بودهایم و کاهشی اتفاق نیفتاده است. در عین حال، تأکید بر شعار امسال مبنی بر «جهش تولید» نیز باعث شد توجهات به بخش تولید بیشتر از قبل باشد. هر چند سالهای قبل نیز شعارها حول محور حمایت از تولید داخل بود اما امسال مسئولان توجه بیشتری به این مسئله داشته اند و آنها را ترغیب کرده تا به سمت رفع موانع تولید و مشکلات حرکت کنند.