در کشور ما به‌رغم همه ظرفیت‌های اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی و تاکید سیاست‌های اصل 44 قانون اساسی بر واگذاری بخش‌هایی از اقتصاد به تعاون و حتی سیاستگذاری‌های حکومتی در رونق گرفتن بخش تعاون آن چشم‌انداز متناسب با ظرفیت کیفی تعاون پیش نرفته است.

 محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مورد اهمیت بخش تعاون و انگیزه‌ها در واگذاری بخش مهمی از اقتصاد ایران به این بخش معتقد است: دلایل تشکیل تعاونی‌ها را می‌توان در مالکیت جمعی تولیدکنندگان بر وسایل تولید و ابزارانگاری، سرمایه برای کار و تولید، ایجاد دموکراسی اقتصادی، دسترسی توده مردم به مواد مصرفی و تولید فراوان و ارزان، رفع درگیری خریدار و فروشنده، قیمت عادلانه و حفظ مرغوبیت کالا، نفی انحصار مطلق و حذف واسطه‌ها و جلوگیری از بحران‌های اقتصادی و بیماری دانست. او بر این باور است که تعاون بخش زائد اقتصاد نیست. در اصل 44قانون اساسی، نظام اقتصادی جمهوری اسلامی ایران بر پایه سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی با برنامه‌ریزی منظم و صریح استوار است. شاید یکی از دلایلی که موجب شده تعاونی‌ها در چند سال اخیر در حد مطلوب عمل نکنند ساختار و عملکرد اقتصادی کشور بوده است. پایین بودن نرخ رشد اقتصادی و بهره‌وری، رشد قابل توجه نیروی کار، رشد بالای مخارج دولت، مشکلات سیاست‌های پولی و... و مشکلات ساختاری بسیاری که در بخش تعاون کشور نیز تاثیر مستقیم گذاشته است.

بهمن عبداللهی، رئیس اتاق تعاون ایران در خصوص چرایی عدم تحقق سهم 25درصدی تعاون از اقتصاد کشور معتقد: برای رسیدن به هر هدفی الزاماتی وجود دارد که مهمترین این الزامات اجرای قوانین مرتبط با این توسعه است، ما در موضوع توسعه بخش تعاون و رسیدن به هدف 25 درصدی از اقتصاد کشور، قوانین زیادی داریم که همه ناظر بر توسعه بخش تعاون است اما بررسی چگونگی اجرای این قوانین نشان می دهد مه بیش از 90درصد این قوانین اجرا نشده است.

اما اکنون وزیرکار امید دارد که با سند توسعه ملی بخش تعاون سهم 25 درصدی تعاون در اقتصاد محقق می شود.

 شریعتمداری روز گذشته در مراسم رونمایی از 286 پروژه بخش تعاون و اختتامیه نخستین دوره جشنواره ملی پژوهش‌های برتر حوزه تعاون، اظهار داشت: باید به کمک سند توسعه ملی بخش تعاون، برنامه راه و عمل برای تحقق هدف سهم 25درصدی تعاونی‌ها در اقتصاد کشور تهیه شود و به این مهم دست یابیم.حوزه تعاون، یکی از مهمترین بخش‌های اقتصادی کشور است و باید همه تلاش خود را معطوف کنیم تا به سهم 25درصدی این بخش در اقتصاد کشور دست یابیم.

وی افزود: در این زمینه قدم‌های خوبی برداشته شده است و در دو سال و نیم گذشته یک‌هزار و 900طرح با ارزش سرمایه‌گذاری 10هزار میلیارد تومان در بخش تعاونی در حوزه‌های گوناگون و فعالیت‌های کشاورزی، دامداری، شیلات و آبزیان، صنعت و معدن و خدمات شکل گرفته است.

وزیر تعاون بیان‌داشت: امروز 286شرکت تعاونی با ارزش بیش از 2هزار و 534میلیارد تومان در استان‌های سراسر کشور و با حضور استانداران و فعالان بخش تعاون افتتاح شد.

وی درباره اقدامات انجام شده در وزارت تعاون در دوره تصدی خود، گفت: در این دوره دو پایه بخش تعاون را تقویت کردیم، یکی بانک توسعه تعاون که با تقویت سرمایه آن تحولاتی در نحوه توجه بانک به نیازمندی‌های بخش تعاون انجام شد و رشد تقریبی 300درصدی پرداخت تسهیلات از سوی این بانک را به همراه داشت.

شریعتمداری ادامه‌داد: همچنین تلاش‌های ارزشمندی در حوزه صندوق ضمانت‌ سرمایه‌گذاری بخش تعاون به وجود آمده است، به‌ویژه ضمانت منابع خردی که برای تامین مالی طرح‌های تعاونی در کشور انجام می‌شود، تحت عنوان تامین مالی خرد ضمانت شده در حوزه تعاون راه‌اندازی شد که این، خود بذری است که کاشته شده و روند رو به رشدی خواهد داشت و ثمره خوبی را شاهد خواهیم بود.

وی درباره اهمیت توجه به فرهنگ تعاون در کشور گفت: در پایش‌های اجتماعی در توسعه فرهنگ عمومی مشارکت جویانه باید قدم‌های مثبتی برداریم تا فرهنگ تعاونی در کشور شکل بگیرد.

وزیر تعاون افزود: جست‌وجوی نفع فردی در جمع به عنوان مهمترین اصل است که جامعه برای اقدامات مشارکت جویانه نیازمند آن است و باید از سنین کودکی در ذهن و اندیشه کودکان شکل بگیرد.

وی اضافه‌کرد: بر این اساس توافق‌نامه‌ای با برنامه راه مشخص با وزارت آموزش و پرورش و اصلاح کتاب‌های درسی و شیوه‌های آموزشی برای تحقق این هدف و نهادینه کردن تفکر مشارکت‌جویانه در ذهن کودکان تنظیم شده تا وقتی افراد به عرصه عمل رسیدند و قرار شد در جامعه نقش ایفا کنند، با فرهنگ تعاون آشنا باشند.

شریعتمداری ادامه‌داد: توسعه تعاونی‌های دانش آموزی را در سطح کشور آغاز کردیم و تاکنون بیش از هفت تعاونی شکل گرفت.

به گفته وی، اندیشکده بخش تعاون با هدف ایجاد رابطه مناسب جامعه علمی و صاحب‌نظران کشور و دستگاه‌های اجرایی تاسیس و امروز نیز از سه تحقیق شایسته و برتر تقدیر شد.

این مقام مسوول تاکید کرد: سند ملی بخش توسعه توان باید توسط این اندیشکده به برنامه راه و عمل برای تحقق هدف 25 درصدی تعاونی‌ها در اقتصاد کشور تبدیل شود و اندیشکده بخش تعاون این مهم را انجام خواهد داد.

وی اظهار داشت: در بخش بیمه و بانکداری تعاونی‌ها در جهان قدم‌هایی خوبی برداشته شده و بیشترین منابع در این بخش‌ها شکل گرفته است و ما نیز باید در همین سمت حرکت کنیم.

وزیر تعاون تاکید کرد: استفاده از اندیشمندان جوان و فرهیخته دانشگاهی و کمک آنان در توسعه و نوآوری تعاونی‌ها نیز برنامه‌ راهی است که دنبال خواهیم کرد و تاکنون 11مرکز توسعه نوآوری بخش تعاون در 11استان تاسیس شده است.

وی ابراز امیدواری کرد:‌ در ماه‌های آینده مرکز توسعه نوآوری با حضور اندیشمندان جوان شکل بگیرد تا تعاونی‌ها در این بستر بازسازی شوند و با ارزش افزوده بیشتر در خدمت مردم باشند. ارزش روز سرمایه‌گذاری این پروژه‌ها که به مناسب دهه فجر انجام شد، دو هزار و 543میلیارد تومان است. با افتتاح این پروژه‌ها هشت هزار و 301نفر شغل ایجاد می شود.