همانطور که حوادث ویرانگر آتش سوزی‌های مهیب در استرالیا نشان داده است، آتش سوزی در مکان‌های دور افتاده می‌تواند ساعت‌ها قبل از اینکه گزارش و شناسایی شود، ادامه یابد و گسترش یابد. در بعضی موارد حتی آتش‌سوزی ممکن است برای مسئولان ناشناخته باقی بماند تا زمانی که خیلی دیر شده است و به سختی می‌توان آن را متوقف کرد.

در مورد استرالیا، در حالی که آتش‌نشانان در حال آزمایش روش‌های جدید برای شناسایی موثرتر آتش سوزی‌ها هستند، هنوز اغلب آتش‌سوزی‌ها توسط مردم گزارش می‌شود.

اکنون سیستم جدیدی که ممکن است آتش‌نشانان بتوانند با استفاده از آن با سرعت بیشتر و در عرض تنها چند دقیقه قبل از گسترش آتش‌سوزی، آن را کنترل کنند، در حال توسعه است. یک شرکت مستقر در کوئینزلند استرالیا موسوم به "فایربال"(Fireball) اولین ماهواره هدفمند برای شناسایی آتش‌سوزی را در استرالیا می‌سازد.

یک قرارداد برای استقرار این ماهواره شناسایی آتش‌سوزی در مدار زمین موسوم به "اپتیموس-۱"(Optimus-۱) امضا شده است.

این ماهواره که یک سیستم جامع دارای دوربین‌های زمینی و پهپادها خواهد بود، قرار است یک سال دیگر به مدار زمین پرتاب شود. این ماهواره اولین صورت فلکی ۲۴تایی خواهد بود که برای نظارت بر استرالیا استفاده می‌شود.

طبق اعلام وبسایت این شرکت، این سیستم قادر خواهد بود آتش سوزی‌ها را سه تا شش دقیقه پس از شروع شناسایی کند و به این ترتیب آتش‌نشانان قادر به ارزیابی سریع شرایط آتش‌سوزی خواهند بود.

اما این سیستم چگونه کار می‌کند؟ این سیستم از همان روش‌هایی استفاده می‌کند که برای کشف ابرنواخترها در کهکشان‌های دوردست استفاده می‌شود. داستان آن به دهه ۱۹۹۰ برمی‌گردد که "کارل پنی پکر" فیزیکدان نجوم از دانشگاه "کالیفرنیا برکلی" شاهد یک آتش‌سوزی بود و از خود پرسید آیا می‌توان از تلسکوپ ماهواره‌ای که برای مطالعه جهان استفاده می‌شود، برای تشخیص آتش سوزی‌های کوچک در زمین استفاده کرد؟

وی با استفاده از این ایده، به همراه تیمش به ایده استفاده از ماهواره و هواپیماهای بدون سرنشین برای ضبط تصاویر در باند ۳.۹ میکرون رسید. همه آتش‌سوزی‌ها این طول موج نوری را ساطع می‌کنند که توسط چشم غیرمسلح انسان قابل مشاهده نیست. بنابراین یک رایانه با مقایسه عکس‌ها و رصد نقاط ساطع کننده این طول موج از نور، وجود آتش را تشخیص می‌دهد.

این ایده توسط دانشگاه "کالیفرنیا برکلی" به ثبت رسیده است. سپس پروفسور "پنی پکر" شرکت شخصی خود به نام "فایربال" را تأسیس و این فناوری را ثبت کرد. استرالیا اولین مورد استفاده کننده از این فناوری نیست و این سیستم تاکنون در فصل آتش سوزی کالیفرنیا در سال ۲۰۲۰ قادر به شناسایی ۸۵۰ مورد آتش‌سوزی بوده است.

علاوه بر این، اگرچه تشخیص زود هنگام به ویژه برای کنترل آتش‌سوزی بسیار مهم است، اما با افزایش گرما و گرم‌تر شدن تابستان‌ها همراه با تغییر اقلیم، کل جهان احتمالاً به نوعی سیستم خودکار شناسایی آتش‌سوزی احتیاج دارد و متوقف کردن آتش سوزی‌های کوچک قبل از اینکه به آتش‌سوزی‌های مهیب تبدیل شوند، ممکن است در سال‌های آینده از اهمیت بالایی برخوردار باشد.

ایسنا/